Lertsin 007 2 ผู้ยิ่งใหญ่แห่งคลองแสง

007 2 ผู้ยิ่งใหญ่แห่งคลองแสง

เอ่ยชื่อ "คลองแสง" หลายคนอาจไม่รู้จัก แต่ถ้าบอกว่าเป็นชื่อลำน้ำที่ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของ เขื่อนเชี่ยวหลาน หรือเขื่อนรัชชประภา ทุกคนคงรู้จักแน่และรู้เพิ่มเติมว่าที่นี่คือ กุ้ยหลินเมืองไทยที่มีวิวทิวทัศน์สวยงามยิ่งนัก ตั้งอยู่ที่อำเภอบ้านตาขุน สุราษฎร์ธานี

ระหว่างปี 2525-2526 ผมได้รับภารกิจให้ไปสำรวจธรณีวิทยา พร้อมประเมินความสมบูรณ์ของแหล่งแร่ตามลำคลองแสง โดยใช้เงินจาก โครงการก่อสร้างเขื่อนเชี่ยวหลาน ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิต ในเวลานั้น สถานการณ์ในพื้นที่ไม่สู้ดีนัก เพราะยังมีข้อพิพาทระหว่างชาวบ้านกับการไฟฟ้าฝ่ายผลิต เรื่องการอพยพและค่าชดเชย อีกทั้งตอนบนของคลองแสง ยังเป็นเขตอิทธิพลของ พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ฤกษ์งามยามดี พวกเขาก็ลงมาเผารถของ กฟฝ. ที่กำลังทำงานอยู่ เพื่อนสนิทสมัยเรียนมัธยมที่ระยอง ชื่อประโมทย์มาเป็นวิศวกรคุมงานอยู่ที่นี่ ทีมของเขาย้ายมาจากการคุมงานสร้างเขื่อนบางลาง ที่ยะลา นับว่ามีประสบการณ์อย่างดีในการทำงานในพื้นที่เสี่ยง แต่เขาก็ช่วยอะไรมากไม่ได้เพราะอยู่ประจำหน้างาน ในขณะที่ผมต้องออกภาคสนาม พอเริ่มคุยกับชาวบ้านก็รู้แล้วว่าเจอปัญหาหนักแน่ เพราะชาวบ้านบอกเลยว่าไม่ต้องมาถามว่าฝ่ายไหนผิด แค่ฟังชื่อก็รู้แล้วว่า "การไฟฟ้าฝ่ายผิด" พี่นภ รู้ว่าถ้าเราได้รับการฝากฝังจากผู้มีอิทธิพลในพื้นที่ จะได้รับการดูแลเป็นอย่างดี จึงให้คุณเจริญ คนบ้านนาเดิม ทำงานที่กรมทรัพยากรธรณีพาพี่แฉะกับผมไปพบกำนัน บ้านตาขุน แนะนำตัว บอกถึงวัตถุประสงค์ของการทำงาน รับประกันว่าไม่มีการขัดผลประโยชน์กับชาวบ้าน เราต้องใช้เรือในการสำรวจขึ้นไปตามลำคลองแสง อาจต้องไปนอนหลายวัน อยากให้กำนันช่วยหาเรือให้ด้วย คุยกันพักใหญ่ กำนันคงเห็นว่าพวกเราคงไม่มีพิษภัย เลยให้คนของเขาพาไปพบ "ลุงห้วน" เพื่อรับหน้าที่ขับเรือ ลุงห้วนก็เต็มใจเมื่อรู้ว่าเราไปคุยกับกำนันมาแล้ว ระหว่างที่เรือแล่นขึ้นต้นน้ำเข้าป่าลึกไปเรื่อยๆ ทิวทัศน์สวยงามดี โดยเฉพาะเมื่อเรือแล่นลัดเลาะไปตามเทือกเขาหินปูน ลุงห้วนบอกว่าถ้าเจอคนลงจากเขามีผ้าคะม้าพาดไหล่ ให้ก้มหน้า ไม่ต้องทักทาย ผมทำตามอย่างเคร่งครัด จนไปถึงบ้านวังขอนที่มีบัานอยู่3หลัง ลุงห้วนก็บอกว่าจะพักที่นี่ และระหว่างสำรวจ ก็จะกลับมาพักที่เดิม เขาแนะนำให้ผมรู้จักกับ "อาชิต" เขาเป็นคนสูงใหญ่เสียงดัง อายุไม่น่าเกิน50 ท่าทางอาชิตกับลุงห้วนจะสนิทกันมาก การทำงาน เก็บข้อมูลทางด้านธรณีวิทยาและธรณีแหล่งแร่เป็นไปอย่างรวดเร็ว ไร้อุปสรรคใดๆทั้งสิ้น เพราะทั้งลุงห้วนและอาชิตหาแรงงานมาช่วยขุดหลุม นำตะกอนแต่ละชั้นความลึกมา เลียง ร่อน และเก็บตัวอย่างแร่ที่เหลืออยู่ก้นเลียง สังเกตว่ามีการ์เนตที่ชาวบ้านเรียกว่า ขี้ปลาตาแดง มากเป็นพิเศษ อาชิตเล่าให้ฟังว่าเมื่อตอนที่หม่อมเจ้าวิภาวดีรังสิตถูกยิงจน ฮ.ตกและเสียชีวิตอยู่กลางป่า เขาเป็นคนแบกร่างออกมาให้เจ้าหน้าที่แล้วก็รีบกลับเข้าป่าอย่างรวดเร็ว ไม่รอเสนอหน้าเอาความดีความชอบ

ผมยังเข้าไปสำรวจคลองแสงอีกหลายครั้ง บางครั้งต้องเดินตัดขึ้นเขาเพื่อเก็บข้อมูลธรณีวิทยา ส่วนใหญ่เป็นหินตะกอนของกลุ่มหินแก่งกระจาน หินปูนของกลุ่มหินราชบุรี โดยมีหินแกรนิตที่เขาสูง เขตรอยต่อจังหวัดสุราษฎร์ธานีและจังหวัดระนอง เลยยอดเขาเข้าจังหวัดระนองคือที่ตั้งของเหมืองโชน เหมืองแร่ดีบุกที่มีประวัติเล่าขานกันมานานในกลุ่มนายเหมือง ตั้งแต่สมัยจอมพลสฤษดิ์เพราะมีความอุดมสมบูรณ์ของแร่มาก มีอยู่ครั้งหนึ่งที่สร้างความสับสนให้กับตัวเองเพราะไปเจอป้าย "สุดเขตประเทศไทย" มีตราสัญญลักษณ์อะไรสักอย่าง แต่ไม่ได้สนใจมาก แค่ตัวหนังสือก็สร้างความงุนงง สงสัย ตกใจ พอแล้ว พื้นที่สำรวจไม่ใกล้ชายแดนเลย มีป้ายนี้ได้อย่างไร แต่ก็เชื่อฟังไม่ล้ำเขตเข้าไปเด็ดขาด ก็ผมมันหัวอ่อนอยู่แล้ว

หลังจากเสร็จงานสำรวจ เข้าไปพบหัวหน้าทรัพยากรธรณีจังหวัดสุราษฎร์ธานี เขาไม่เชื่อว่าผมขี้นไปสำรวจจนถึงปลายคลองแสง ใช้เวลาเป็นเดือนโดยไม่มีเหตุร้ายเกิดขึ้น ผมบอกไปกับลุงห้วน พักบ้านอาชิต เขามองหน้าผมสักพักแล้วบอก เชื่อแล้ว ปลอดภัยแน่ คุณอยู่กับ2ผู้ยิ่งใหญ่แห่งคลองแสง ทางการสุราษฎร์ เข้าไม่ถึงตัว2คนนั่นสักที ลุงห้วนคือรองหัวหน้า ผกค. ส่วนอาชิต คือไอ้เสือชิตหนีคดีมาจากสามร้อยยอด ถึงคราวผมตะลึงบ้าง โชคดีที่จบโครงการ ไม่ใช่ว่าผมเก่งอะไรเลย ที่ผมเข้าไปปลายคลองแสงเพราะต้องเก็บตัวอย่างหิน แร่ ให้ครอบคลุมพื้นที่ให้มากที่สุด และเชื่อมั่นว่าถ้าใจบริสุทธิ์ ภยันตรายก็คงไม่มากรายกล้ำ อย่างไรก็ตาม ขอขอบคุณท่านผู้ยิ่งใหญ่ทั้งสองทีให้ความเมตตาและปฏิบัติกับผมแบบลูกหลาน ยังระลึกถึงตลอดมา

ผลการสำรวจครั้งนั้นทำให้ทราบว่าพื้นที่อ่างเก็บน้ำเขื่อนรัชชประภามีแร่ดีบุกอยู่พอสมควร แต่ก็ไม่มากพอจนถึงกับต้องระงับหรือชะลอการสร้างเขื่อนออกไป ส่วนเรื่องข้อพิพาทกับชาวบ้าน ผมคงไมมีความสามารถไปแก้ไขได้แน่ ต้องเป็นหน้าที่ของ กฟฝ. แต่คงเป็นไปได้ยาก เพราะไปถามคนภาคใต้ ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ ชายหรือหญิง อยู่ในหรือนอกพื้นที่สร้างเขื่อน พวกเขาพูดเหมือนหมดว่า"การไฟฟ้าฝ่ายผิด" แม้จะเปิดเขื่อนแล้วก็ตาม

เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์

30 เมษายน 2564

-------------------------

ที่มา

- https://www.facebook.com/เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์

รวบรวมข้อมูลและภาพ

- www.iok2u.com

-------------------------

บทความ เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์ (Lertsin Raksaskulwong) รวมข้อมูล

รวมบทความที่น่าสนใจจากนักธรณีวิทยาของไทย

-------------------------