Pol เชียงใหม่ ถ้ำหลวงแม่สาบ อ.สะเมิง

เมื่อนักธรณีวิทยามาเที่ยวถ้ำ ก็ขอเล่าย้อนอดีตถึงการเกิดถ้ำซักหน่อย ถ้ำหลวงแม่สาบ อยู่ใน อช. ขุนขาน เป็นหินปูนชั้นขนาดบางถึงขนาดหนา เกิดสะสมตัวในทะเลตื้นเมื่อประมาณ 270 ล้านปีก่อน ส่วนการเกิดของถ้ำจะเกิดหลังมากมาก น่าจะเริ่มเมื่อหลายแสนปีก่อน โดยน้ำฝนเมื่อรวมกับแก็สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ก็จะเป็นกรดคาร์บอนิค แล้วไหลแทรกละลายหินปูนตามรอยแตกตัดผ่านชั้นหินที่เอียงตัวอยู่แล้วลงสู่ชั้นน้ำใต้ดิน เกิดการพัฒนาอุโมงค์ถ้ำตามแนวรอยแตกประมาณ E-W ที่บริเวณชั้นน้ำใต้ดิน สมัยก่อนบริเวณนี้อยู่ใต้ดิน มีชั้นหินดินปกคลุมหนา ต่อมาเกิดกระบวนการสึกกร่อนผุพัง Denudation ที่ทำให้ระดับผิวดินของพื้นที่นี้ลดต่ำลง (ระดับน้ำใต้ดินก็ลดต่ำตามไปด้วย) ทำให้ปากถ้ำโผล่เห็นในปัจจุบัน ถ้ำหลวงแม่สาบมี 2 ระดับ โดยปกติถ้ำที่อยู่ด้านบนจะเกิดก่อนถ้ำที่อยู่ต่ำลงมา

ถ้ำด้านบน (หน้าถ้ำขึ้นบันไดขวามือ) ลึกไม่มาก 20-30 ม หน้าถ้ำมีปล่องหลุมยุบอยู่ด้านบนและมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ แต่แหล่งท่องเที่ยวไฮไลท์อยู่ที่ถ้ำด้านล่าง ลึกประมาณ 150 ม พบหินย้อยหลายจุด บางจุดมีคราบสีดำของแร่แมงกานีสเคลือบ ผิวแบบหนังช้างก็เจอหลายแห่ง ผนังถ้ำและเพดานถ้ำของหินปูนแสดงรูปร่างโค้งเว้าสวยงามและหลุมมากมายหลายขนาดที่เกิดจากการสึกกร่อนและละลายจากกระแสน้ำที่เคยไหลท่วมท้นถ้ำในอดีต (ปัจจุบันระดับน้ำใต้ดินลดต่ำลงมาก น้ำเลิกท่วมแล้วจ้า) หลุมโค้งเว้าหลายแห่งคือ Scallop เป็นหลักฐานใช้บอกการไหลของกระแสน้ำได้ด้วยจ้า ส่วนแถบสีสวยงามที่เห็นเรียงตัวเอียงๆ เป็นชั้นๆ ก็คือแนวของชั้นหินวางตัวเอียงเท (20-40 องศา) ไปทางทิศ SE เนื่องจากหินปูนแต่ละชั้นมีแร่เหล็กเป็นส่วนประกอบที่ต่างกัน เมื่อเกิดกระบวนการ Oxidation ก็ให้แถบหลากสี เช่น สีน้ำตาล สีส้ม สีเหลืองอ่อน สีเทาดำ สีเทาฟ้า ถ้ามองใกล้ๆ จะเห็นรูปแบบการเปลี่ยนของสีด้วยนะจ๊ะ ในถ้ำมีค้างคาวอาศัยอยู่ จุดดำๆ ตามเพดานถ้ำ เดาว่าเป็นจุดเกาะของค้างคาว ซึ่งจะได้ยินส่งเสียงดังเอื้อยแอ้วเหมือนเสียงน้ำไหลเลยยย...