Waiyapot ep040 Cryogenian Ice Age ยุคน้ำแข็ง Cryogenian
Fig. 40.1 Timeline of Cryogenian Ice Age
EP. 40 Cryogenian Ice Age ยุคน้ำแข็ง Cryogenian
Cryogenian ตั้งชื่อโดย in 1990 by the International Commission on Stratigraphy (ICS.) ได้ชื่อจากภาษากรีก krýos, แปลว่า "cold" และ γένεσις แปลว่า "birth" เป็นห้วงเวลาระหว่าง 720 to 635 Ma. จัดอยู่ใน Neoproterozoic Era
The Cryogenian ประกอบด้วยการเกิดธารน้ำแข็ง 2 ครั้งคือ Sturtian glaciation (720 to 660 Ma.) เป็นเวลา 60 ล้านปี ทำให้ทั้งโลกกลายเป็นน้ำแข็งหนาถึง 5 กม. (the snowball earth) หลังจากนั้นไม่นานก็เกิด Marinoan glaciation (650-635 Ma.) ที่อาจจะเป็นน้ำแข็งทั้งโลก หรืออาจจะเหลือแถบทะเลที่ไม่เป็นน้ำแข็งในเขตเส้นศูนย์สูตร (the slushball Earth)
สาเหตุของการเกิดยุคน้ำแข็งครั้งนี้เข้าใจว่าเกิดจาก ช่วงปลายของมหาทวีป Rodinia ที่เริ่มแยกจากกัน เกิดทวีปใหม่เรียกว่า Pannotia เมื่อประมาณ 700 ล้านปีก่อน ทวีปส่วนใหญ่อยู่ที่ขั้วโลกใต้ ขวางกั้นกระแสน้ำอุ่นจากเส้นศูนย์สูตร ไม่ให้ไหลวนทั่วไปในมหาสมุทร ทำให้เกิดสภาวะ icehouse effect โลกเริ่มเป็นน้ำแข็งจากขั้วโลกใต้ ขึ้นไปหา equator แล้วต่อเนื่องขึ้นไปทางขั้วโลกเหนือจนกลายเป็นน้ำแข็งทั้งโลก
Cryogenian มีสภาพภูมิอากาศที่มีออกซิเจนประกอบอยู่ 12% (60 % ของปัจจุบัน) CO2 1,300 ppm. (5 เท่าของปัจจุบัน) และมีอุณหภูมิเฉลี่ยเท่ากับ 5 oC น้ำในมหาสมุทร มีสภาพเป็นกรด มีการแบ่งชั้นเป็นชั้นผิวบน oxic environments, ส่วนกลางเป็น anoxic environment และส่วนลึกเป็น euxinic environment บนทวีป ไม่มีต้นไม้ ว่างเปล่า ตรงกลางทวีปเป็นทะเลทรายกว้างใหญ่ มีภูเขาไฟกระจายอยู่ทั่วไป
ช่วงเวลาระหว่าง Sturtian และ Marinoan glaciations ความหลากหลายทางชีวภาพค่อนข้างต่ำ เกิดพืชเป็นครั้งแรกของโลกเมื่อประมาณ 730 ล้านปี โดย cyanobacteria ได้วิวัฒนาการเป็น green algae และred algae eukaryote protozoa (single cell animalia)ได้วิวัฒนาการเป็น multicell metazoa ที่ต้องกินอาหารที่เป็น organic matter ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ metazoa แรก ๆ ได้แก่ dickinsonia เกิดครั้งแรกเมื่อประมาณ 630 Ma. นอกจากนี้ในช่วงเดียวกัน มีการพบว่าเกิด testate amoeba (or Arcellinida), stramenopiles, ciliates, dinoflagellates และ sponges ครั้งแรกในโลก ในช่วงที่เกิด Cryogenian Ice Age
Fig. 40.2 Pannotia continent at south pole blocking of warm current from equator.
Fig. 40.3 The slashball Earth of Marinoan Glaciation (650-635 Ma.)
Fig. 40.4 Dickinsonia the earliest animal of the world (630 Ma)
ที่มา
- https://www.facebook.com/weerasak.phomthong
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
Waiyapot บทความ ไวยพจน์ วรกนก (Waiyapot Worakanok) รวมข้อมูล-------------------------------------------------