Waiyapot ep054 Geology of Proterozoic Eon ธรณีวิทยาของบรมยุค Proterozoic
Fig 54 Schematic Model of supracrustal rock associations developed in mid to late Proterozoic intracratonic basins.
EP. 54 Geology of Proterozoic Eon ธรณีวิทยาของบรมยุค Proterozoic บรมยุค Proterozoic อยู่ระหว่างช่วงเวลา 25- 0.541 Ma. ครอบคลุมห้วงเวลาที่ยาวนานถึง 19.5 พันล้านปี เกิดขึ้นตั้งแต่บรรยากาศโลกไม่มีออกซิเจน(anoxic) จนเป็นบรรยากาศที่มีออกซิเจน (oxic) ท้องฟ้าสีแสดแดงเปลี่ยนเป็นฟ้าคราม น้ำสมุทรมีสีเขียวมีธาตุเหล็กปนอยู่มาก เปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน มีทวีป (continental crust) ผลุดขึ้นมามาก ทวีปมีการเคลื่อนตัวตลอดเวลา เกิดการรวมตัวของแผ่นดินเป็นแผ่นดินเดียว (super continents) ถึง 3 ครั้ง เกิดการประทุขึ้นมาของหิน granitoids ที่ทำให้เกิด continental crust เพิ่มขึ้นและเป็นต้นกำเนิด hydrothermal ที่เป็นรากฐานของแหล่งแร่ต่าง ๆ จำนวนมาก ในห้วงเวลานี้การวิวัฒนาการของชีวิตเกิดขึ้นอย่างเชื่องช้าจน paleontologists ขนานนามให้ว่าเป็นพันล้านปีที่น่าเบื่อ (boring billion) แต่ในทางแหล่งแร่ถือเป็น exciting billion ที่มีการเปลี่ยนแปลงทางธรณีอย่างมากมาย เกิดแหล่งแร่ระดับยักษ์ (giant deposits) จำนวนมาก
ในสมัยนั้นพื้นที่ทวีปยังมีน้อย หินพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นหินแปรชนิด green schists ที่ประกอบเป็น green stone belts ต่าง ๆ ที่ แปรเปลี่ยนมาจากหิน basalts มีการประทุขึ้นมาของหิน A type granite ในบริเวณ rift valleys ที่ค่อย ๆ แยกแผ่นดินออกเป็น ทะเล และมหาสมุทร มีการสะสมตัวของหินชั้นบริเวณพื้นทะเลภายใน และพื้นทะเลที่เป็นขอบทวีป จากตะกอนทะเลตื้น เป็นตะกอนลาดไหล่ทวีป จนถึงน้ำทะเลลึก เกิด subduction zone มีการหลอมตัว ของ lithosphere เป็นหินแกรนิต I type, S type, และ H type, .ในพื้นที่ที่เป็น island arc เกิดภูเขาไฟ และหินภูเขาไฟ ขึ้น ในช่วงเวลายบรมยุคนี้มียุคน้ำแข็งเกิดขึ้นหลายครั้ง มีหินตะกอน diamictite ที่เป็นหินตะกอนเกิดจากธารน้ำแข็งเกิดขึ้นด้วย ในห้วงเวลานั้นพื้นโลกไม่มีต้นไม้ปกคลุม การผุกร่อน และการพังทลายของหิน (weathering and erosion) เกิดขึ้นสูงเนื่องจากพายุฝนรุนแรงและเป็นฝนกรด ทำให้พัฒนาการของหินชั้นเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว Laznicka, P (1991, 1996) ได้จินตนาการการสะสมตัวของหินชั้น ต่าง ๆ ใน intracratonic basin คือพื้นที่ที่เป็น rifting Zone
Fig. 54.2 Supercontinent Columbia and Rodinia of Mid-late Proterozoic Eon
ที่มา
- https://www.facebook.com/weerasak.phomthong
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
Waiyapot บทความ ไวยพจน์ วรกนก (Waiyapot Worakanok) รวมข้อมูล-------------------------------------------------