Waiyapot ep105 Mineral Deposits of Permian Period แหล่งแร่ของยุคเพอร์เมียน

EP. 105 Mineral Deposits of Permian Period แหล่งแร่ของยุคเพอร์เมียน

แห่ลงแร่สำคัญที่พบใน Permian Period (298–252 Ma.) ได้แก่ แหล่งแร่ที่สะสมตัวใน continental rift zones, marine basins, และ igneous provinces ได้แก่

• แหล่งแร่ Evaporite Deposits (Salt, Gypsum, Potash) เป็นการสะสมตัวของแหล่งแร่ในแอ่งระเหย ได้แก่แร่เกลือ โพแตซ ยิปซัม และลิเธียม ที่ละลายอยู่ในน้ำ เมื่อน้ำระเหยออกไปในสภาวะอากาศแห้งแล้ง ทำให้แร่ต่าง ๆ ตกตะกอน เกิดขึ้นในบริเวณ ขอบทวีป และแอ่ง continental rift เช่นที่ Zechstein Basin (Northern Europe), Texas Permian Basin (USA),
• Hydrocarbon Deposits (Oil and Gas) เนื่องจากพื้นที่ที่เป็นทะเลตื้น อากาศอบอุ่น จะมีการสะสมตัวของสิ่งมีชีวิตจำนวนมาก โดยเฉพาะหินคาร์บอเนต ที่อุดมด้วย สิ่งมีชีวิตจำพวก ปะการัง ทรากของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ เป็นแหล่งกำเนิดของ ปิโตรเลียม ที่เคลื่อนตัวไปสะสมตัวในตัวชั้นหินยุคนี้ หรือชั้นหินที่อยู่ใกล้เคียง แหล่งปิโตรเลียมนี้ได้แก่แหล่ง West Texas Permian Basin (USA), และ Russia’s Timan-Pechora and Volga-Ural basins
• Copper Deposits (Red Bed-Type / Kupferschiefer) เกิดในสภาพธรณีวิทยาแบบ Shallow marine to deltaic black shale and red bed sequences เกิดจาก น้ำเกลือโลหะที่มีโลหะทองแดงสูงในแอ่งสะสมตะกอน เคลื่อนตัวเข้าไปผ่านในชั้นหินดินดานสีเทาดำที่มีสภาพ เป็น reducing environment โลหะทองแดงจะถูก reduced ให้ตกตะกอนในชั้นหิน shales ดังกล่าวเกิดเป็นแหล่งแร่ที่คลุมพื้นที่กว้างขวาง เป็นแหล่งแร่ขนาดใหญ่ แบบ low grade high tonnage เช่นที่ Kupferschiefer (Germany, Poland), Zechstein Sea margins (Northern Europe), Karoo sandstone (East Africa)
• Coal Deposits (Late Permian), เกิดในแอ่งตะกอนบนพื้นทวีปมีพื้นที่ใกล้เขตศูนย์สูตร อากาศร้อนชื้นมีพืชต่าง ๆ เกิดอย่างหนาแน่น และมีอัตราการจมตัวของแอ่งอย่างรวดเร็ว เกิดการทับถมตะกอนอย่างรวดเร็ว จนทำให้เกิดชั้นถ่านหินหนาได้ เช่นที่ Shanxi Province (China), Bowen and Sydney Basins (Australia)
• Uranium and Vanadium Deposits, แบบสะสมตัวในหินทราย ที่มีการสะสมตัวบนพื้นทวีป ทำให้เกิดหินทรายแม่น้ำที่มี reducing agents เช่น plant remained และ gas H2S ประกอบอยู่มาก เมื่อ น้ำจากผิวดิน ที่มี อนุมลโลหะยูเรนียมซึมผ่านชั้นหินหรายนี้ U+6 จะถูก reduced เป็น U+4 ตกตะกอนในชั้นหินทราย เกิดเป็นแหล่งแร่ แบบ roll front Types และblanket Type เช่นที่ Colorado Plateau (USA)
• Magmatic Nickel–Copper–PGE Deposits, เกิดจากการประทุขึ้นมาของหินภูเขาไฟ ที่มาจากที่ลึกของชั้น mantle มีส่วนประกอบของโลหะ Ni-Cu- PGE (Platinum group elements) เกิดแบบเป็นชั้น (strati formed) และแบบเป็นกระเปาะแร่ (podiform) เช่นที่ Siberian Traps (Russia) and China,
• Basaltic Cu, เป็นแหล่งแร่ที่เกิดร่วมกับ lava flows ที่มาจากชั้น mantle เป็น ultramafic basalts จำพวก augite olivine basalts ที่เป็นภูเขาไฟระเบิดบนบก หรือในทะเลตื้น ที่มีปริมาณ oxygen สูง. ในการระเบิดจะ มีการ release gas ออกมาจำนวนมาก ทำให้ อนุมูลแร่ทองแดงไม่มีโอกาสจับ S เป็นแร่ sulfides แต่เกิดเป็น native copper ประอยู่ในเนื้อหิน ได้แก่ native copper deposits at Ontario (Canada)
• Volcanogenic and Sedimentary Iron Deposits, Banded iron formations or oolitic ironstones เกิดจากการระเบิดของภูเขาไฟ ที่ให้ ลาวาที่มี เหล็กเป็นสารประกอบเป็นจำนวนมาก ธาตุเหล็กจะละลายน้ำไหลลงสู่ทะเลตื้นรอบทวีป หรือทะเลสาบกลางทวีป เหล็กในน้ำจะถูก oxidized แล้วตกตะกอนเป็นชั้นแร่เหล็ก (Banded Iron Formation) และตกตะกอนในรูป oolitic ironstones เช่นแหล่งแร่หลายแหล่งใน China and Russia

Fig 105.2 Mineral Deposits of the Permian Period.

.

-------------------------