ปิรามิดความรู้ (Knowledge Pyramid)

ปิรามิดความรู้ (Knowledge Pyramid)

ปิรามิดความรู้ (Knowledge Pyramid) ประกอบด้วย

ข้อมูล (Data) คือ ข้อเท็จจริงที่เก็บรวบรวมมาอย่างมีวัตถุประสงค์ ข้อมูลมีลักษณะเป็นข้อมูลที่ยังไม่มีการจัดการและอยู่กระจัดกระจายทั่วไป ยังไม่ได้มีการนำมารวบรวมหรือจัดการใดๆ มีหลากหลายรูปแบบ ส่วนใหญ่ยังใช้ประโยนช์ได้ไม่มากนัก

สารสนเทศ (Information) คือ ข้อมูลที่ผ่านการประมวลผลตามวัตถุประสงค์ มีการนำข้อมูลที่ได้มาจัดเก็บอย่างเป็นระบบมีการจัดกลุ่มที่หาความสัมพันธ์ และนำมาปรับปรุงให้เป็นสารสนเทศ หรือข้อมูลที่มีประโยชน์สามารถนำไปใช้งานได้ดียิ่งขึ้น จากข้อมูลเมื่อมีการนำมาผ่านกระบวนการประมวลผล (Process) ก็จะเป็น สารสนเทศ ซึ่งเป็นข้อมูลที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ต่อไป เช่น ใช้ประกอบการตัดสินใจ (Decision-making) เป็นต้น

ความรู้ (Knowledge) คือ สารสนเทศที่ผ่านกระบวนการคิดวิเคราะห์เปรียบเทียบเชื่อมโยงกับความรู้อื่น การนำเอาสารสนเทศที่มีทั้งหมดมาทำการประมวลผลแบบเป็นระบบ  ทำให้สารสนเทศที่มีเปลี่ยนไปเป็นองค์ความรู้ มีการจัดลำดับความสำคัญและจัดระดับความสัมพันธ์ของ สารสนเทศ ถึงระดับที่ทำให้เกิดความเข้าใจในบริบทและองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องทั้งหมดแล้วพัฒนาปรับปรุงเป็นทฤษฎีหรือความรู้ต่อไป

ปัญญา (Wisdom) คือ ความรู้ที่ผ่านกระบวนการกลั่นกรองอย่างละเอียดจนเกิด เป็นความเข้าใจอย่างถ่องแท้และถาวรการนำเอาความรู้นั้นมาทำการวิเคราะห์และพัฒนาแนวคิดนำไปสู่ ปัญญา คำจำกัดความของปัญญา คือ ความสามารถในการใช้ความรู้ที่เหมาะสม

ได้มีการอุปมาอุปมัยการจัดการข้อมูลและความรู้ เป็นเหมือนรูปร่างปิระมิด (Pyramid) ที่มีข้อมูลพื้นฐานด้านล่างที่กว้าง ถัดขึ้นมาคือการนำเอาข้อมูลมาบริหารจัดการจนเป็นสารสนเทศที่จำเป็นและใช้งานได้น้อยลง ถัดขึ้นมาอีกหนึ่งชั้นก็คือสารสนเทศที่ถูกพัฒนาเป็นความรู้ที่มีการทำได้น้อยลง และบนสุดเป็นยอดของปิระมิด คือ ปัญญา