Lertsin 010 วังเวียงเมื่อวันวานกับงานธรณีสุดหิน
010 วังเวียงเมื่อวันวานกับงานธรณีสุดหิน
ปี พ.ศ. 2539 ได้รับมอบภารกิจให้เป็นหัวหน้าทีมนำนักธรณีวิทยา ไปสำรวจแหล่งวัตถุดิบเพื่ออุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ที่เมืองวังเวียง สปป.ลาว
การเดินทางจากนครเวียงจันทน์ไปวังเวียงในเวลานั้นลำบากมาก ระยะทาง เพียง 150 หลัก (กิโลเมตร) แต่ต้องใช้เวลาเดินทางโดย รถปิ๊คอัพ ไม่น้อยกว่า 6 ชั่วโมง เพราะเป็นเส้นทางที่ต้องตัดขึ้นเขา และสภาพถนนขรุขระและแคบแม้จะลาดยางมะตอยแล้วก็ตาม ถ้าออกเช้าก็ถึงบ่ายคล้อยนั่นแหละ รถประจำทางจากนครเวียงจันทน์ไปหลวงพระบาง ระยะทาง 350 หลัก ส่วนใหญ่ต้องมาพักค้างคืนที่เมืองวังเวียง
วิวทิวทัศน์ของวังเวียงสวยงามตามแบบฉบับของภูมิประเทศแบบคาสต์ที่มีภูเขาหินปูน สูงชัน ทอดตัวยาวในแนวเหนือใต้ เห็นแล้วหวั่นไหวเหมือนกัน เพราะภารกิจหลักคือการปีนเขา มุดถ้ำ เพื่อเก็บข้อมูลทางธรณีวิทยาให้มากที่สุดจากตัวเมืองถ้าจะขึ้นชมถ้ำจังแหล่งท่องเที่ยวอันลือชื่อต้องเดินบนสะพานไม้ที่พื้นหลุดไปหลายชิ้นข้ามลำน้ำซอง ได้แต่มองฝากไว้ก่อนนะ จะมาข้ามวันที่ว่างเพียงพอ
การสำรวจธรณีวิทยาครั้งนี้เป็นความร่วมมือกันระหว่าง กรมทรัพยากรธรณี กรมธรณีศาสตร์และบ่อแร่ และภาคเอกชนของไทย นักธรณีวิทยาไทยที่ไปสำรวจร่วมกับผมครั้งนี้มี คุณสันต์ คุณป๋อง จากกรมทรัพย์ คุณสราวุธและคุณศิริ จากภาคเอกชน ได้รับความช่วยเหลือด้านการประสานงานกับชาวบ้านจากเพื่อนเก่าชื่อ ศรีชมชื่น ดวงสุริยา นักธรณีวิทยาของ กรมธรณีศาสตร์ สปป.ลาว เราเคยไปตกระกำลำบาก อดข้าวกินแต่เหล้าขาวที่ ฮานอย ด้วยกัน เขาหาที่พัก หาคนงาน หารถ มาให้เรา ทำให้การสำรวจไม่ติดขัด ปัจจุบันเขาเสียชีวิตแล้ว มีคนแจ้งข่าวมา แต่น่าเสียใจที่ไม่สามารถไปร่วมส่งดวงวิญญานเขาสู่สรวงสวรรค์ได้
หัวหน้าคนงานชื่อ อ้ายเคน เป็นทหารเก่า เขาเล่าว่าเคยรบกับเวียดกง อยู่ฝ่ายบำรุงกำลัง เป็นพ่อครัว ไม่เคยยิงปืนสักนัด วีรกรรมของเขาในการสำรวจครั้งนี้มีหลายเรื่องแต่ที่ประทับใจมากคือการเข้าสำรวจถ้ำแล้ง บ้านผาตั้ง ห่างจากวังเวียงไปทางเหนือ 15 หลัก ช่วงแรกทางเข้าถ้ำ กว้างขวาง สูงโปร่ง เดินสบาย แต่พอลึกเข้าไป ถ้ำยิ่งแคบและเตี้ย เมื่อพบโถงถ้ำกว้าง สูงไม่เกิน 2 เมตร อีเกีย (ค้างคาว) มากมาย อ้ายเคนลืมหน้าที่ ไล่จับเกียใส่ถุงย่ามอย่างเพลิดเพลิน ปล่อยเวลาสักพักไม่อยากขัดความสุข แล้วบอกว่า ไปต่อ อาจด้วยการหลงทิศจากไล่จับค้างคาว หรือตั้งใจไม่รู้ เขาพาเดินกลับทางที่เราเข้ามา ผมทักว่ายังไม่ออก เขาบอกนี่แหละทางเข้า เลยชี้ให้เขาเห็นรอยตีน (เท้า) ที่พวกเราเพิ่งย่ำตอนเข้ามา เขาหัวเราะแล้วหันหลังกลับเดินต่อ
การสำรวจหินปูนเป็นไปอย่างเชื่องช้า เนื่องจากต้องเสียเวลาเช้าเดินขึ้นเขาเย็นเดินลงเขา วันละเกือบ 3 ชั่วโมง เลยวางแผนจะไปนอนบนเขา ปัญหาคือ บนเขาไม่มีน้ำ ปรึกษาอ้ายเคนว่าหาแรงงานแบกน้ำขึ้นเขาได้ไหม ตุ๊บ (20 ลิตร) ละ 10,000 กีบ (40บาท) ขณะนั้น ค่าแรงขั้นต่ำวันละ 15,000 กีบ อ้ายเคนให้คนงานเดิมนั่นแหละ แบกน้ำคนละตุ๊บ มีคนแข็งแรงแบก 2 ตุ๊บ รับเงิน 2 ต่อ ไม่รู้ว่าอ้ายเคนกินค่าหัวคิวเท่าไร การเดินขึ้นเขาครั้งนี้ ลำบากจริงๆ ต้องผ่านปากเหว ต้องปีนหน้าผาถึงแม้จะไม่สูงมากก็เถอะ ใครที่มีประสบการณ์เดินป่าปีนเขาจะรู้ว่าการขึ้นเขาหินปูน ยากที่สุด ความสูงที่ดูจากแผนที่ แค่ 600 เมตร แต่ใช้เวลาปีนครึ่งค่อนวัน เมื่อไปถึงที่พักบนเขา ได้ประกาศให้ทุกคนรู้ว่า น้ำมีไว้ทำอาหารและล้างอวัยวะสำคัญเท่านั้น 6 วัน 9 คน กับน้ำ 6 ตุ๊บ ต้องอยู่ให้ได้ อ้ายเคนได้แสดงฝีมือการเป็นทหารหน้าเตาอย่างเต็มที่ เขามีหน้าที่หาเสบียงเพิ่มเติมจากที่เตรียมมา เพราะเป็นคนเดียวที่มีปืนแก๊ปมาด้วย ฝีมืออ้ายเคนทหารเก่าล่าสัตว์ใหญไม่ได้เลย แต่หนูป่าปิ้งรสชาดไม่เลว
วันสุดท้ายที่ลงมาจนถึงลำน้ำซองที่ใสไหลเย็น ทุกคนนอนแช่อย่างกับไม่เจอน้ำมาหลายวัน สงสารปลาจริงๆ
ผลการสำรวจครั้งนั้นพบแหล่งวัตถุดิบสำหรับปูนซีเมนต์ครบ ไม่ว่าจะเป็นหินปูน หินดินดาน แร่เหล็ก ยิปซั่ม จะมีก็ถ่านหินเท่านั้นที่ไม่เจอแหล่งใหญ่เลย ไม่ว่าจะเป็นที่บ้านวังคี เชียงขวางหรือหลวงพระบาง ถ้าจะตั้งโรงปูนจริงคงต้องนำเข้าจากเวียดนามหรือใช้น้ำมันเตาเป็นเชื้อเพลิงแทน เสียดายที่เกิดวิกฤติต้มยำกุ้งในปี พ.ศ. 2540 ทำให้โครงการก่อสร้างโรงปูนซีเมนต์ ที่บ้านผาตั้ง เมืองวังเวียงต้องถูกล้มเลิกไป
มีโอกาสย้อนไปวังเวียงเมื่อ 9 ปีที่แล้ว แทบไม่รู้จักเลย เพราะกลายเป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีชาวตะวันตกเข้ามามากมาย ร้านนวดร้านเบียร์เต็มถนน แต่สะพานข้ามลำน้ำซองที่พังมิพังแหล่ถูกสร้างขึ้นใหม่กลายเป็นสะพานเหล็กสีส้มที่นักท่องเที่ยวทุกคนต้องมาเซลฟี่ให้โลกรู้ว่าข้าอยู่วังเวียง
เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์
12 พฤษภาคม 2564
.
ที่มา
- https://www.facebook.com/เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
บทความ เลิศสิน รักษาสกุลวงศ์ (Lertsin Raksakulwong) รวมข้อมูล-------------------------------------------------