Nares เวียดนาม เที่ยวเดียนเบียนฟู ซาปา ประสานักธรณีฯ (6) มวลหินทบตัวซาปา (Sapa Nappe)
ภาพที่ 1 ภาพวาดแสดงลักษณะของมวลหินทบตัว (Nappe) ว่าเกิดจากการที่มวลหินที่ถูกผลักดันให้เคลื่อนตัวไปตามรอยเลื่อนย้อนมุมต่ำ ขึ้นไปเป็นระยะทางหลายกิโลเมตร (พื้นที่ระบายสีเทา) ปิดทับบนหินท้องถิ่น
มวลหินทบตัว (Nappe) คือ มวลหินขนาดใหญ่ที่ถูกเคลื่อนย้ายโดยรอยเลื่อนย้อนกลับมุมต่ำเป็นระยะทางหลายกิโลเมตร (ภาพที่ 1) ตัวอย่างเช่นมวลหินที่ระบายสีเทาด้านขวาของภาพประกอบดังกล่าว ส่วนบริเวณด้านซ้ายที่เรียกว่า klippe นั้น คือมวลหินทบตัวที่พบแยกออกไปโดดเดี่ยว และวางตัวอยู่บนหินท้องถิ่นที่อยู่กับที่ (บริเวณที่เรียก window คือส่วนที่มวลหินทบตัวถูกกัดเซาะหายไป จนเห็นหินท้องถิ่นข้างล่าง)
เมษายน 2566 นี้ คณะพรรคพวกอยู่เฉยๆ ไม่เป็นกลุ่มหนึ่ง จะเดินทางด้วยรถบัสปรับอากาศจากกรุงฮานอย วิ่งลัดเลาะไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ตามรอยเลื่อนแม่น้ำแดงไปจังหวัดหล่าวก่าย แล้วเลี้ยวซ้ายข้ามเทือกเขาไปเมืองซาปา ตามเส้นทางที่ว่ามานั้น ถ้าหากพวกเราโชคดีพอ เราก็น่าจะได้พบหินตามที่แสดงในแผนที่ธรณีวิทยาที่นักธรณีวิทยากลุ่มหนึ่งได้เดินสำรวจไว้ (เส้นสีน้ำเงินในภาพที่ 2) ซึ่งจากแผนที่ดังกล่าวและภาพจินตนาการตัดขวาง (ภาพที่ 3) พอที่จะกล่าวถึงจุดที่สำคัญบางจุด ดังนี้
กลุ่มหินในบริเวณนี้ทั้งหมดมีแนวการวางตัวในทิศตะวันตกเฉียงเหนือ-ตะวันออกเฉียงใต้ บนสุดคือกลุ่มหิน Day Nui Con Voi ซึ่งเป็นหินที่ถูกแปรเปลี่ยนจากการบีบอัดในยุคเทอร์เชียรีโดยรอยเลื่อนเหลื่อมด้านซ้าย แม่น้ำแดง และ Song Chay Fault ถัดจากหุบเขาของแม่น้ำแดง ก็จะเป็นชุดหินแม่น้ำแดง ซึ่งมีอายุอยู่ในมหายุคชีวิตเก่า (Red River Paleozoic Series) แล้วก็เป็นหินแกรนิตโปเซน ของ Posen Batholith จากนั้นก็เป็นมวลหินทบตัวซาปา (Sapa Nappe) ที่เกิดจากการรอยเลื่อนย้อนมุมต่ำดันขึ้นมาแปะอยู่บนหินแปรฟานซีปัน (FanSiPan metamorphics) (รูป b และ c ในภาพที่ 3) ถัดลงไปคือหุบเขาซาปา และใต้สุดคือหินแกรนิตฟานซีปัน
ในรายงานของ Leloup et al, 2001 กล่าวว่า มวลหินทบตัวซาปานั้น มีลักษณะคล้ายช้อน นั่นคือ ด้านล่างจะค่อนข้างเรียบ แล้วชันด้านบน (รูป b และ c ในภาพที่ 3) ประกอบด้วยหินอ่อนเกือบทั้งหมด วางตัวในแนวตะวันตกเฉียงเหนือ - ตะวันออกเฉียงใต้ ถูกดันตัวขึ้นมาเมื่อประมาณ 33-35 ล้านปีก่อน
จากภาพที่ 2 และ 3 ข้าพเจ้ายังไม่แน่ใจว่า เราจะพบมวลหินทบตัวซาปาในช่วงไหนของถนนสายหล่าวก่าย-ซาปา รวมทั้งส่วนที่เรียกว่า “หุบเขาซาปา” (Sapa valley) ในรายงานของ Leloup et al, 2001นั้น หมายถึงหุบไหน จะเป็นหุบเขาของหมู่บ้านกั๊ดกั๊ด หรือว่าหุบของตัวเมืองซาปาเอง ก็ต้องลองลุ้นในวันที่ 6 เมษายน พู่นแล้ว ว่าตรงไหนคืออะไร ไผเป็นไผ
จั่งซั่นแหล้วเด้อ อ้ายสารวัตร
ภาพที่ 2 แผนที่ธรณีวิทยาบริเวณหล่าวกาย-ซาปา-ฟานซีปัน แสดงถึงชนิดและยุคของหินที่อาจพบเห็น รวมทั้งแนวเส้นทางการสำรวจ (เส้นสีน้ำเงิน) และแม่น้ำแดง (เส้นสีแดง)
ภาพที่ 3 ภาพตัดขวางตามแนว B ในภาพ 2 ในแนวตะวันออกเฉียงเหนือ-ตะวันตกเฉียงใต้ ตั้งแต่ตอนเหนือของหล่าวกายไปซาปา และฟานซีปัน รวมทั้งบริเวณที่เรียกว่า “มวลหินทบตัวซาปา” (Sapa Nappe) ที่แสดงรายละเอียดในรูป b และ c
ที่มา https://www.facebook.com/nares.sattayarak
รวบรวมข้อมูลและภาพ www.iok2u.com
-------------------------------------------------
รวมบทความ นเรศ สัตยารักษ์ (Nares Sattayarak)-------------------------------------------------