Nares ไทย ลุยเมืองกาญนะจ๊ะบุรี (5) ด่านเจดีย์สามองค์

รูปที่ 1 ด่านเจดีย์สามองค์

ด่านเจดีย์สามองค์ ช่องทางที่ธรรมชาติสร้างขึ้นเมื่อกว่าสองร้อยล้านปีมาแล้ว

ด่านเจดีย์สามองค์ เป็นจุดผ่อนปรนทางการค้าด่านพระเจดีย์สามองค์ และจุดผ่านแดนชั่วคราวเพื่อการท่องเที่ยว ที่อยู่ในช่องเขาของเทือกเขาตะนาวศรี ตั้งอยู่บนพรมแดนประเทศไทยและประเทศพม่า มีความสูง 282 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล

ช่องเขาดังกล่าวเชื่อมอำเภอสังขละบุรี ทางตอนเหนือของจังหวัดกาญจนบุรี กับเมืองพะย่าโต้นซู ทางตอนใต้ของรัฐกะเหรี่ยง ช่องเขานี้ได้เคยเป็นเส้นทางสัญจรทางบกเข้าสู่ทางตะวันตกของประเทศไทยมาตั้งแต่ครั้งอดีตกาล และเชื่อกันว่าเป็นจุดที่พระสงฆ์ชาวอินเดียเดินทางมาเผยแผ่พระพุทธศาสนาในเขตประเทศไทยช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 3

ช่องเขาดังกล่าวเป็นเส้นทางหลักของการเดินทัพของพม่า โดยมีบางครั้งที่กองทัพอยุธยาได้ใช้เป็นเส้นทางรุกรานพม่าเช่นกัน ช่องเขาดังกล่าวได้ชื่อตามกองเจดีย์ขนาดเล็กสามองค์ ซึ่งอาจถูกสร้างขึ้นในช่วงปลายสมัยอยุธยาเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของสันติภาพ ปัจจุบัน ด่านเจดีย์สามองค์ตั้งอยู่บนพรมแดนไทย บางส่วนของพรมแดนไทย-พม่ายังมีกรณีพิพาทมาจนถึงปัจจุบัน

ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นได้สร้างทางรถไฟสายมรณะผ่านช่องเขาแห่งนี้ โดยแรงงานจากเชลยศึกจากชาติสัมพันธมิตรและพลเรือนเอเชียจำนวนหนึ่ง ซึ่งก็ได้เสียชีวิตเป็นจำนวนมาก จากการทำงานหนักในการก่อสร้างทางรถไฟ

พื้นที่แห่งนี้เป็นที่อยู่ของชาวเขาหลายเผ่า รวมไปถึงกะเหรี่ยงและมอญ ผู้ซึ่งไม่ได้รับหรือไม่ต้องการได้รับสัญชาติพลเมืองจากทั้งไทยและพม่า กองทัพแบ่งแยกดินแดนพยายามที่จะยึดครองช่องเขานี้จากพม่า โดยชาวมอญได้ควบคุมช่องเขามาจนกระทั่ง ค.ศ. 1990 แต่ในปัจจุบันกองทัพพม่าได้เข้าควบคุมช่องเขานี้อีกครั้งหนึ่ง

ในด้านธรณีวิทยานั้น ด่านเจดีย์สามองค์ ตั้งอยู่ ในแนวตรงที่มีการวางตัวในทิศตะวันตกเฉียงเหนือ-ตะวันออกเฉียงใต้ ที่สามารถสังเกตุเห็นได้ตั้งแต่ อ่าวเมาะตะมะ เมืองตันบูซายัค รัฐมอญ ประเทศเมียนมา ผ่านด่านเจดีย์สามองค์ อำเภอเมืองกาญจนบุรี และทะเลอ่าวไทย

นักธรณีวิทยาทั่วโลกยอมรับ เพราะมีหลักฐานพิสูจน์ได้ว่า แผ่นดินซีกใต้ของแนวนี้เรียกกันว่า แผ่นทวีปไซบูมาสุ (ไซ=ซีโน และ ไซแอม, บู= เบอร์ม่า, มา=มาเลเซีย และ สุ=สุมาตรา) อันเป็นแผ่นดินที่อยู่ในเขตหนาวของซีกโลกใต้ เมื่อ 300 กว่าล้านปีก่อน ในขณะที่แผ่นดินซีกเหนือของแนวนี้ เรียกกันว่า แผ่นทวีปอินโดจีน ตั้งอยู่ในเขตอบอุ่นของซีกโลกเหนือ

แผ่นทวีปทั้งสองเขื่อมตัวเข้าด้วยกันเมื่อประมาณ 200 กว่าล้านปีก่อน แล้วพัฒนาเป็นแนวรอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ (Three Pagodas Fault) เมื่อทวีปอินเดียชนกับทวีปยูเรเซีย(ยุโรป+เอเซีย) มีเขตกว้างประมาณ 50 กม. ทำให้เกิดช่องทางสัญจรของผู้คนมาตั้งแต่ครั้งอดีต เช่นบันทึกของจีนที่กล่าวว่า ใน พ.ศ.663 มีนักเดินทางจากกรีกและโรมันที่เดินทางมาจีน เมื่อออกจากอินเดียแล้วแทนที่จะอ้อมแหลมมลายู กลับมาทางลัดโดยขึ้นบกที่ทางใต้ของพม่า แล้วเดินทางผ่านช่องเขาแห่งนี้ มาลงเรือที่แม่น้ำแม่กลอง ต่อสำเภาไปจีน

จบคำอธิบายด้วยประโยคที่ว่า ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ทั้งกองทัพไทยและพม่า ต่างก็เดินทางเข้าออกด่านแห่งนี้จนนับครั้งไม่ถ้วน ครับ ท่านสารวัตร

รูปที่ 2 ด่านเจดีย์สามองค์

รูปที่ 3 ด่านเจดีย์สามองค์

.

-------------------------