Waiyapot ep110 Uses of Carbonate Rocks การใช้ประโยชน์หินคาร์บอเนต

EP. 110 Uses of Carbonate Rocks การใช้ประโยชน์หินคาร์บอเนต

การใช้ประโยชน์ของ หินปูน (Limestone) และ คาร์บอเนต (Carbonate minerals) เช่น แคลไซต์ (CaCO₃) และ โดโลไมต์ (CaMg(CO₃)₂)

1) อุตสาหกรรมก่อสร้าง

• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ใช้เป็นวัตถุดิบหลัก (ร่วมกับดินดาน/ดินเหนียว) → เผาเป็นปูนเม็ด
• หินก่อสร้าง / หินประดับ ได้แก่ หินอ่อน โดยปกติจะต้องตัดเป็นบล็อกมาตรฐาน ขนาด 1.50x1.80x6 เมตร ได้ โดยไม่มีรอยแตก
• แผ่นหินปูพื้น ผนัง หินแกะสลัก
• มวลรวม (aggregate) หินใหญ่ หินโม่ หินเกร็ด หินคลุก ใช้ในการก่อสร้างอาคาร และถนน คอนกรีต แอสฟัลต์ การทดสอบคุณภาพของหินจะต้องมีการทดสอบทางวิศวกรรม ได้แก่ Los Angeles abrasion test, specific gravity, sodium sulfate soundness test ฯลฯ

2) อุตสาหกรรมเคมีและวัสดุ

• เป็นสารเพิ่มความเป็นด่าง ได้แก่ ปูนขาว (CaO) และปูนไฮเดรต (Ca(OH)₂)
• ใช้ประกอบสารเคมี ในอาหาร น้ำตาล กระดาษ บำบัดน้ำเสีย
• ฟิลเลอร์ (filler) เติมในผลิตภัณฑ์ เพื่อเพิ่มปริมาณ และประสิทธิภาพ เพิ่มความแข็งแรง ควบคุมความหนืด ลดต้นทุน ได้แก่ เป็น filler ใน อุตสาหกรรมยาง ยางรถยนต์ อุตสาหกรรมพลาสติก เป็นแม่สีในอุตสาหกรรมสี ตัวเติมในอุตสาหกรรมกระดาษ ผสมในหมึกพิมพ์
• แก้วและเซรามิก เป็นแหล่ง CaO เพื่อลดจุดหลอมเหลว เพิ่มความทนทาน

3) โลหะกรรมและอุตสาหกรรมหนัก

• เป็นฟลักซ์ (flux)ในเตาถลุงเหล็ก และโลหะอื่น ๆ เช่น อะลูมิเนียม ทองแดง ช่วยลดจุดหลอมเหลวในการหลอมโลหะ จับสิ่งเจือปนให้เป็นสแลก (slag)

4) สิ่งแวดล้อมและพลังงาน

• ใช้บำบัดน้ำเสีย / ปรับสภาพน้ำ เพิ่ม pH ในการจับโลหะหนัก
• กำจัดก๊าซซัลเฟอร์ (FGD) ใช้หินปูนดักจับ SO₂ จากปล่องโรงไฟฟ้า และโรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ
• ควบคุมกรดในเหมือง (AMD) และการแต่งแร่
• ลดความเป็นกรดของน้ำเหมือง

5) เกษตรกรรมและอาหาร

• ปรับปรุงดิน (ปูนโดโลไมต์/ปูนมาร์ล) ลดความเป็นกรด เพิ่ม Ca–Mgในดิน
• อาหารสัตว์ เป็นแหล่งแคลเซียมสำหรับสัตว์ปีก/โคนม
• อุตสาหกรรมอาหาร เป็นสารเสริมแคลเซียม/สารควบคุมกรด (ตามมาตรฐาน)

6) การแพทย์และเครื่องสำอาง

• ยาเม็ดเสริมแคลเซียม / ยาลดกรด
• เครื่องสำอางและยาสีฟัน
• ตัวขัดอ่อน (mild abrasive)

7) ธรณีวิทยา–วัฒนธรรม

• หินแม่แร่/หินกักเก็บ (reservoir rock) ที่เป็นกับดักให้มีการสะสมตัวของแหล่งแร่ต่าง ๆ ในตัวของมันเอง
• คาร์บอเนตเป็นแหล่งกำเนิดน้ำมัน–ก๊าซ และยังเป็น หินกักเก็บแหล่งปิโตรเลียมที่สำคัญ
• โบราณสถาน/ประติมากรรม ใช้เป็นวัตถุหลักในการก่อสร้าง
• หินปูน หินอ่อน หินประดับที่ใช้ในการตกแต่งสิ่งก่อสร้างโบราญ

.

-------------------------