เที่ยวนครศรีธรรมราช เมือง เก๋งพระเจ้าตาก วัดประดู่พัฒนาราม

เที่ยวนครศรีธรรมราช เมือง เก๋งพระเจ้าตาก วัดประดู่พัฒนาราม

ภาพเก๋งจีนเดิม ก่อนทำการบรูณะปรับปรุง

เก๋งพระเจ้าตาก วัดประดู่พัฒนาราม ตั้งอยู่ที่ วัดประดู่พัฒนาราม จังหวัดนครศรีธรรมราช เดิมเรียกว่า “ศาลก๋งตาก” ในปัจจุบันได้ทำป้ายชื่อเก๋งว่า เก๋งพระเจ้าตาก หรือเก๋งจีนวัดประดู่พัฒนาราม หรือเก๋งพระเจ้าตาก

ประวัติศาสตร์บอกเล่าจากสายสกุล ณ นคร และชาวเมืองนครศรีธรรมราช ซึ่งมีการบันทึกในภายหลังเรียกตามกันมาแต่โบราณว่า“เก๋งพระเจ้าตาก” หรือ “ตึกเจ้าตาก” สร้างขึ้นในราว พ.ศ. ๒๓๕๘ เชื่อว่าเป็นบัวบรรจุพระอัฐิของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สร้างโดย สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ วังหน้าในรัชกาลที่ ๓ ร่วมกับ เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) เจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ผู้ซึ่งเป็นโอรสของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับเจ้าจอมมารดาปราง เมื่อเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) ถึงอสัญกรรม เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อยกลาง) ได้นำอัฐิของบิดามาบรรจุรวมกับพระอัยกา ไว้ในบังทรงเจดีย์องค์เดียวกัน ผู้รู้บางท่านยืนยันว่าบัวองค์นี้ เจ้าพระยานคร (น้อย) สร้างเพื่อบรรจุอัฐิเจ้าพระยานคร (น้อย) ผู้เป็นบิดา และอัฐิสมเด็จ พระเจ้ากรุงธนบุรี ผู้เป็นปู่ ซึ่งเจ้าพระยานคร (น้อยกลาง) ไปแบ่งมาจากวัดอินทาราม ธนบุรี

เก๋งจีนวัดประดู่พัฒนาราม มีลักษณะอย่างเก๋งจีน อาคารหันหน้าไปทางทิศใต้ ผนังก่ออิฐถือปูน เป็นผนังทึบสามด้าน เว้นแต่ด้านหน้าที่เป็นเครื่องไม้แกะสลัก เป็นลวดลายมังกรคู่และฉลุลวดลายสัตว์รูปหงส์ร่อน รูปไก่ฟ้าทองคำ รูปนกกระเรียนขาว และลายพรรณพฤกษา ลายดอกโบตั๋น คานและเสามีลักษณะเหลื่อมซ้อนกันโดยใช้ตะปูไม้เป็นตัวยึดและใช้การเจาะร่องเสาเพื่อรองรับคาน เครื่องบนเป็นเครื่องไม้ หลังคาทรงจั่วเรียบมุงกระเบื้องดินเผา และด้านข้างมีการแกะสลักลายบัวหลวงพร้อมก้าน ตึกแห่งนี้นอกจากจะเก็บอัฐิเจ้าพระยานคร (น้อย) แล้ว ยังเชื่อว่าเป็นที่ประดิษฐานพระบรมอัฐิของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชอยู่ด้วย
ภายในเก๋งมีสถูปทรงบัว ขนาดฐานกว้าง ๑.๗๐ เมตร สูง ๓.๑๐ เมตร ฐานชั้นล่างสุดเป็นฐานสิงห์ มีฐานบัวซ้อนกันขึ้นไป ๒ ชั้น เป็นลายปูนปั้นบัวคว่ำบัวหงาย ส่วนยอดทำเป็นดอกบัวตูมตกแต่งด้วยลายปูนปั้นเป็นลายกนกไทยลายกระจังตาอ้อย และประดับด้วยกระจกสีบนพื้นสีแดง สถูปทรงดอกบัวตูม หรือธาตุบัว เป็นสถูปขนาดย่อมที่สร้างขึ้นเพื่อเก็บอัฐิของบุคคลสำคัญ ก่ออิฐถือปูนปั้นลายประดับกระจก เป็นรูปดอกบัวตูมอยู่บนฐางสิงห์ นับเป็นรูปแบบที่นิยมสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย สิ่้งที่แสดงถึงฐานานุศักดิ์ของสถูปทรงบัว คือการประดับด้วยครุฑที่ฐานเชิงบาตร และการใช้เทพพนมรองใต้บัว เครื่องประกอบบัวบรรจุพระอัฐินี้มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากสถูปบัวทั่วไปที่พบในพื้นที่เมืองนครศรีธรรมราชตลอดจนคาบสมุทรภาคใต้
กรมศิลปากร ได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๒๗ กันยายน ๒๕๑๕ และได้รับการบูรณะครั้งแรก เมื่อปี ๒๕๑๕ โดยคุณพร้อม ณ นคร หลานปู่เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (หนูพร้อม ณ นคร) และสายสัมพันธ์ ร่วมกับกรมศิลปากร และบูรณะครั้งล่าสุด สร้างเสร็จสมบูรณ์ เมื่อวันที่ ๗ เมษายน ๒๕๕๕ โดยกรมศิลปากร รวมทั้งได้รับความอนุเคราะห์จากพระครูปริยัติคุณาลัย (รั่น อริโย) เจ้าอาวาสวัดประดู่พัฒนาราม