uwh แหล่งมรดกโลก เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมียนม่าร์ 2014/2557 เมืองโบราณปยู (Pyu Ancient Cities)

เมืองโบราณปยู (Pyu Ancient Cities) ประกอบด้วยซากเมืองอิฐ กำแพงเมือง และคูน้ำสามเมือง ได้แก่ ฮาลิน เบคธาโน และศรีเกษตรา ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่ชลประทานอันกว้างใหญ่ในเขตแห้งแล้งของลุ่มแม่น้ำอิระวดี สะท้อนให้เห็นถึงอาณาจักรปยูที่เจริญรุ่งเรืองมานานกว่า 1,000 ปี ระหว่าง 200 ปีก่อนคริสตกาล ถึง ค.ศ. 900 เมืองทั้งสามแห่งนี้เป็นแหล่งโบราณคดีบางส่วนที่ขุดค้นขึ้นมา ซากเมืองประกอบด้วยป้อมปราการพระราชวังที่ขุดค้นขึ้นมา สุสาน และสถานที่ผลิตสินค้า รวมถึงเจดีย์พุทธที่สร้างด้วยอิฐขนาดใหญ่ กำแพงเมืองบางส่วน และสิ่งปลูกสร้างเพื่อการจัดการน้ำ ซึ่งบางส่วนยังคงใช้งานอยู่ ที่เป็นรากฐานของการเกษตรแบบเข้มข้น

คุณค่าสากลที่โดดเด่น

เมืองโบราณปยู เป็นหลักฐานแรกเริ่มของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เมื่อเกือบสองพันปีก่อน และการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรมที่ตามมา ซึ่งส่งผลให้เกิดการตั้งถิ่นฐานแบบเมืองแห่งแรกๆ ที่ใหญ่ที่สุด และมีอายุยืนยาวที่สุดในภูมิภาคนี้จนถึงศตวรรษที่ 9 ชาวปยูแสดงให้เห็นถึงความสามารถอันโดดเด่นในการซึมซับอิทธิพลของอินเดีย และก้าวเข้าสู่การพัฒนาเมืองในระดับที่สำคัญอย่างรวดเร็ว พวกเขาได้สร้างรูปแบบพิเศษของการขยายตัวของเมือง นั่นคือเมืองที่มีรูปแบบเมืองที่ขยายออกไป ซึ่งต่อมามีอิทธิพลต่อการขยายตัวของเมืองในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ส่วนใหญ่ นครรัฐทางพุทธศาสนายุคแรกๆ เหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการถ่ายทอดประเพณีทางวรรณกรรม สถาปัตยกรรม และพิธีกรรมของพระพุทธศาสนาแบบบาลีไปยังสังคมอื่นๆ ในภูมิภาคย่อย ซึ่งยังคงปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน

ฮาลิน Halin เบคธาโน Beikthano และศรีเกษตรา Sri Ksetra ร่วมกันเป็นพยานหลักฐานร่วมกันถึงหลายแง่มุมของการพัฒนารูปแบบการตั้งถิ่นฐานในเมืองแบบใหม่นี้สำหรับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งสามเมืองนี้ร่วมกันเป็นหลักฐานที่แสดงถึงลำดับขั้นตอนและช่วงการเปลี่ยนแปลงเมืองของชาวปยูทั้งหมด ตั้งแต่ประมาณศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล ถึงศตวรรษที่ 9 ชุมชนสงฆ์ในพุทธศาสนา การปฏิบัติศพอันเป็นเอกลักษณ์ การจัดการน้ำอย่างเชี่ยวชาญ และการค้าขายทางไกล ณ เมืองโบราณปยูทั้งสามแห่ง ภูมิทัศน์ชลประทานในยุคปยูยังคงส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตชนบทของประชากรยุคใหม่ ขณะที่อนุสรณ์สถานทางศาสนายังคงได้รับการเคารพสักการะจากผู้แสวงบุญชาวพุทธจากทั่วภูมิภาค

เกณฑ์ (ii) เนื่องด้วยปฏิสัมพันธ์ระหว่างสังคมพื้นเมืองของชาวปยูกับวัฒนธรรมอินเดียตั้งแต่ศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล พระพุทธศาสนาจึงได้สถาปนาอย่างถาวรเป็นครั้งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ท่ามกลางเมืองต่างๆ ของชาวปยู ซึ่งได้รับการยอมรับจากทุกชนชั้นในสังคม ตั้งแต่ชนชั้นปกครองไปจนถึงกรรมกรเกษตรกรรม เมืองโบราณของชาวปยูโดดเด่นด้วยเจดีย์อนุสรณ์อันโอ่อ่าและสิ่งก่อสร้างอิฐอันวิจิตรบรรจงอื่นๆ ถือเป็นหลักฐานแรกเริ่มของการเกิดขึ้นของรูปแบบสถาปัตยกรรมอันล้ำสมัยเหล่านี้ในภูมิภาค ซึ่งบางรูปแบบยังไม่มีต้นแบบที่ทราบแน่ชัด การพัฒนาวัฒนธรรมเมืองของชาวปยูในพุทธศาสนาส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางและยั่งยืนทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นแรงผลักดันให้เกิดการก่อตั้งรัฐในภายหลังหลังจากศตวรรษที่ 5 หลังจากการถ่ายทอดคำสอนและการปฏิบัติธรรมของพระพุทธศาสนาไปยังส่วนอื่นๆ ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แผ่นดินใหญ่

เกณฑ์ (iii) เมืองโบราณปยู ถือเป็นจุดเริ่มต้นของอารยธรรมเมืองทางพุทธศาสนาแห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ได้รับการบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ การก่อตั้งชุมชนสงฆ์ที่รู้หนังสือเกิดขึ้นควบคู่ไปกับการปรับโครงสร้างการผลิตทางการเกษตร โดยอาศัยการจัดการทรัพยากรน้ำที่ขาดแคลนตามฤดูกาลอย่างเชี่ยวชาญ และการผลิตสินค้าเฉพาะทางที่ทำจากดินเผา เหล็ก ทอง เงิน และพลอยเนื้ออ่อน ทั้งเพื่อการบูชาและเพื่อการค้า พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานของการก่อสร้างศาสนสถานด้วยอิฐผ่านการอุปถัมภ์ของราชวงศ์และประชาชนทั่วไป ซึ่งเห็นได้จากการเปลี่ยนมาใช้วัสดุถาวรจากเทคนิคการก่อสร้างด้วยไม้แบบเดิม ชาวปยูได้พัฒนาระบบการฝังศพที่เป็นเอกลักษณ์ โดยใช้โกศบรรจุอัฐิในอาคารศพส่วนกลาง เครือข่ายการค้าเชื่อมโยงเมืองโบราณปยูกับศูนย์กลางการค้าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จีน และอินเดีย ผ่านเครือข่ายนี้ คณะเผยแผ่พระพุทธศาสนาได้นำคำสอนภาษาบาลีของตนไปยังพื้นที่อื่นๆ ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แผ่นดินใหญ่

เกณฑ์ (iv) นวัตกรรมทางเทคโนโลยีในการจัดการทรัพยากร การเกษตร และการผลิตอิฐและเหล็กในเมืองโบราณปยู ก่อให้เกิดเงื่อนไขเบื้องต้นที่นำไปสู่ความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการวางผังเมืองและการก่อสร้างอาคาร นวัตกรรมเหล่านี้ส่งผลให้เกิดการตั้งถิ่นฐานในเมืองของชาวพุทธยุคแรกเริ่ม ที่ใหญ่ที่สุด และมีอายุยืนยาวที่สุดสามแห่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สัณฐานวิทยาของเมืองปยูได้กำหนดรูปแบบใหม่ของรูปแบบเมืองที่ขยายออกไป โดดเด่นด้วยกำแพงรั้วขนาดใหญ่ที่ล้อมรอบด้วยคูน้ำ เครือข่ายถนนและคลองที่เชื่อมโยงพื้นที่เมืองภายในกำแพงเข้ากับพื้นที่พัฒนาภายนอกอย่างกว้างขวาง ประกอบด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกสาธารณะ สิ่งก่อสร้างทางศาสนาขนาดใหญ่ที่มีลักษณะโดดเด่นด้วยเจดีย์สูงตระหง่าน และแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ ณ หรือใกล้ใจกลางเมืองโบราณแต่ละแห่งจะมีเขตการปกครองซึ่งประกอบด้วยพระราชวัง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของศูนย์กลางจักรวาลทางการเมืองและสังคมของชาวปยู

ข้อมูลเพิ่มเติม https://th.wikipedia.org/wiki

นครรัฐปยู เป็นกลุ่มนครรัฐที่มีอยู่ในช่วงศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาลถึงช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 11 ปัจจุบันอยู่ในเขตประเทศพม่าตอนบน นครรัฐถูกก่อตั้งขึ้นจากการอพยพย้ายถิ่นลงใต้ของชาวปยู ผู้พูดภาษาตระกูลทิเบต-พม่า ซึ่งเป็นผู้อาศัยอยู่ในเขตประเทศพม่าเป็นพวกแรก ระยะเวลากว่าหนึ่งพันปีนี้มักเรียกกันว่า สหัสวรรษของปยู ซึ่งเชื่อมโยงกับยุคสัมฤทธิ์ และคาบเกี่ยวกับต้นยุคโบราณของอาณาจักรพุกาม ที่เกิดขึ้นในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 9

นครรัฐปยู ที่สำคัญทั้งหมดตั้งอยู่ในพื้นที่ชลประทานหลักสามแห่งของพม่าตอนบน ได้แก่ หุบเขาแม่น้ำมู่ ที่ราบเจาะแซ และภูมิภาคมี่นบู้ ซึ่งอยู่บริเวณจุดบรรจบกันของแม่น้ำอิรวดีและแม่น้ำชี่น-ดวี่น เมืองใหญ่ที่มีกำแพงล้อมรอบ 5 เมือง ได้แก่ เบะตะโน่ มองกะโม้ เบนนะกะ ฮะลี่น ศรีเกษตร และเมืองเล็ก ๆ อีกหลายแห่งที่ถูกขุดขึ้นทั่วลุ่มแม่น้ำอิรวดี ฮะลี่นก่อตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 1 เป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดจนกระทั่งราวคริสต์ศตวรรษที่ 7 หรือ 8 เมื่อถูกแทนที่โดยศรีเกษตร (ใกล้กับเมืองแปรในปัจจุบัน) ที่ชายขอบด้านใต้ของอาณาจักรปยู ศรีเกษตรมีขนาดใหญ่กว่าฮะลี่นถึงสองเท่า และกลายเป็นศูนย์กลางปยูที่ใหญ่และมีอิทธิพลมากที่สุด เฉพาะนครรัฐฮะลี่น เบะตะโน่ และศรีเกษตร เท่านั้นที่ได้ถูกเสนอให้เป็นแหล่งมรดกโลกจากยูเนสโก ซึ่งสถานที่อื่น ๆ อาจเสนอชื่อเพิ่มในอนาคต

นครรัฐปยู เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางการค้าทางบกระหว่างจีนและอินเดีย วัฒนธรรมปยูได้รับอิทธิพลอย่างมากจากการค้าขายกับอินเดีย การนำเข้าศาสนาพุทธตลอดจนแนวคิดทางวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม และการเมืองอื่น ๆ ซึ่งมีอิทธิพลสืบเนื่องต่อการเมืองและวัฒนธรรมของพม่า ปฏิทินปยูซึ่งยึดตามพุทธศักราชต่อมาได้กลายมาเป็นปฏิทินพม่า อักษรปยูซึ่งมีพื้นฐานมาจากอักษรพราหมีอาจเป็นหนึ่งที่มาของอักษรพม่าที่ใช้เขียนภาษาพม่า อารยธรรมอายุนับพันปีล่มสลายลงในคริสต์ศตวรรษที่ 9 เมื่อนครรัฐถูกทำลายโดยการรุกรานซ้ำหลายครั้งจากอาณาจักรน่านเจ้า ชาวพม่าได้ตั้งเมืองรักษาการณ์ขึ้นที่พุกาม บริเวณจุดบรรจบของแม่น้ำอิรวดีและแม่น้ำชี่น-ดวี่น การตั้งถิ่นฐานของชาวปยูยังคงอยู่ในพม่าตอนบนต่อไปอีกสามศตวรรษ แต่ชาวปยูค่อย ๆ ถูกกลืนเข้าสู่อาณาจักรพุกามที่กำลังขยายตัว ภาษาปยูยังคงมีอยู่จนถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 เมื่อถึงคริสต์ศตวรรษที่ 13 ชาวปยูได้ถูกกลืนเข้ากับกลุ่มชนพม่า ประวัติศาสตร์และตำนานของปยูก็รวมเข้ากับประวัติศาสตร์และตำนานของพม่าด้วยเช่นกัน 

.

-------------------------