gis002 ความรู้และความเชี่ยวชาญที่จำเป็นของเจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS

ความรู้และความเชี่ยวชาญที่จำเป็นของเจ้าหน้าที่ในงานระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) จะต้องเกี่ยวข้องกับการรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์สรุปนำเสนอและการจัดทำแสดงผลแผนที่ ซึ่งจะมีการจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่ทางภูมิศาสตร์เป็นหลัก เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ควรความรู้และความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับแนวคิดเทคนิคและการประยุกต์ใช้ GIS ประกอบด้วย

- ความรู้พื้นฐานงานสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS Fundamentals) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องมีความรู้เข้าใจในงานด้านภูมิศาสตร์ (Geography) การทำแผนที่ (Mapping) การจัดการเก็บข้อมูลเชิงพื้นที่ ประเภทข้อมูลเชิงพื้นที่ (Geospatial) ระบบพิกัด (La/long) และเส้นโครงแผนที่ เข้าใจหลักการพื้นฐานงานภูมิศาสตร์ และเข้าใจถึงส่วนประกอบของงาน GIS

- การจัดการข้อมูล (Data Acquisition and Management) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องมีความรู้ความเข้าใจในงานจัดการข้อมูลเบื้องต้น เช่น การวางแผนการจัดเก็บ การรวบรวมข้อมูล การจัดแบ่งกลุ่มข้อมูล การได้มาข้อมูล การจัดระเบียบ ทำความสะอาดข้อมูลให้มีความถูกต้อง และปรับโครงสร้างจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่จากแหล่งต่างๆ เช่น ภาพถ่ายดาวเทียม อุปกรณ์ GPS หรือข้อมูลเปิดสาธารณะทั่วไปให้เหมาะสม

- การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Analysis) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องสามรถทำการวิเคราะห์ข้อมูลได้เป็นอย่างดี ต้องสามารถใช้แนวทางสถิติและระเบียบงานวิจัยในการทำงานได้เป็นอย่างดี ทำการปฏิบัติงานด้านการวิเคราะห์เชิงพื้นที่ การดำเนินการซ้อนทับเปรียบเทียบข้อมูล การวิเคราะห์ความใกล้เคียง การทำสถิติเชิงพื้นที่ และการวิเคราะห์จัดกลุ่มความสัมพันธ์ การจัดการข้อมูลผ่านระบบเครือข่าย และสามารถจัดทำและแก้ไขเข้าใจเทคนิคในการสร้างแบบจำลองเชิงพื้นที่

- ซอฟต์แวร์งานด้านสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS Software) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องมีความรู้ความเข้าใจในโปรแกรมที่จะนำมาใช้ในงานด้านนี้ครอบคลุม สามารถคัดเลือกออกแบบโปรแกรมที่จะนำมาใช้ในงานได้อย่างเหมาะสม เนื่องจากปัจจุบันซอฟต์แวร์ GIS มีหลากหลายบริษัท เช่น ArcGIS, QGIS หรือ GRASS GIS เป็นต้น จึงจำเป็นที่ต้องเลือกให้เหมาะสม จะพบว่าส่วนใหญ่ทุกโปรแกรมจะมีความสามารถในการทำงานคล้ายกัน เช่น การจัดการข้อมูล การวิเคราะห์ และการแสดงผลในแบบภาพแผนที่ เป็นต้น

- การแสดงแผนที่ (Cartographic Representation) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องมีความรู้ความเข้าใจในงานด้านแผนที่และเทคนิคการทำแผนที่ สามารถจัดทำแผนที่ที่มีความถูกต้อง สร้างแผนที่ให้น่าสนใจสามารถดึงดูดสายตาและความสนใจได้ และแสดงแผนที่โดยอธิบายสัญลักษณ์ได้ชัดเจน 

- การสำรวจระยะไกล (Remote Sensing) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ที่ต้องทำงานเกี่ยวกับภาพถ่ายทางอากาศหรือภาพถ่ายดาวเที่ยม จะต้องมีความรู้และเข้าใจหลักการและการประยุกต์ใช้การสำรวจระยะไกล รวมถึงการจำแนกภาพ การตรวจจับการเปลี่ยนแปลง และดัชนีพืชพรรณได้

- แผนที่ดิจิทัลและเทคโนโลยีข้อมูลเชิงพื้นที่ (Web Mapping and Geospatial Technologies) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องรู้และเข้าใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีการทำแผนที่บนระบบเว็บไซต์ เนื่องจากในปัจจุบันโปรแกรมด้านนี้เริ่มใช้งานบนระบบเว็บไซต์มากขึ้น เช่น ARCGIS QGIS Leaflet หรือ Google Maps API เป็นต้น และยังควรเข้าใจในแนวคิดด้านการจัดการโค้ดหรือแผนที่ต่างๆ เช่น geocoding ฐานข้อมูลเชิงพื้นที่ และบริการเว็บเชิงพื้นที่ (WMS, WFS เป็นต้น)

- มาตรฐานข้อมูลเชิงพื้นที่และการทำงานร่วมกัน (Geospatial Data Standards and Interoperability) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องสามารถอธิบายรูปแบบข้อมูลเชิงพื้นที่ต่างๆ (shapefile, GeoJSON, KML ฯลฯ) และมาตรฐาน (OGC, ISO) ตลอดจนข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับความสามารถในการทำงานร่วมกันของข้อมูลได้

- การสนับสนุนการตัดสินใจเชิงพื้นที่ (Spatial Decision Support) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องสามารถใช้เป็นเครื่องมือที่มี มาทำสารสนเทศเพื่อใช้สนับสนุนการตัดสินใจสำหรับการบริหารจัดการ เช่น การเลือกพื้นที่ที่เหมาะสม การกำหนดเส้นทาง และกระบวนการตัดสินใจเชิงพื้นที่อื่นๆ ได้อย่างไร

- การประยุกต์ใช้งานสารสนเทศภูมิศาตร์ (Applications of GIS) เจ้าหน้าที่ในงานด้าน GIS ต้องสามารถนำสารสนเทศที่ได้มาช่วยประยุกต์ในการทำงาน เช่น การวางแผนการทำงาน การบริหารจัดการ การตัดสินใจที่ต้องใช้ข้อมู,ทางภูมิศาสตร์ เช่น การวางผังเมือง การจัดการสิ่งแวดล้อม การขนส่ง การเกษตร และสาธารณสุข เป็นต้น