CT51 Logistics and Supply Chain ในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ กรณีศึกษาบริษัท Western Digital
ลิขสิทธิ์ สำนักโลจิสติกส์
กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่
โดย ผศ.ดร.วันชัย รัตนวงษ์
การประกอบอุตสาหกรรมไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย มีมานานกว่า 30 ปี โดยในระยะเริ่มต้นเป็นการประกอบชิ้นส่วนครบชุดสมบรูณ์ ที่นำเข้าจากต่างประเทศเพื่อทดแทนการนำเข้า ขณะนี้ประเทศไทยสามารถผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อสนองความต้องการในประเทศและสามารถส่งออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศ ซึ่งสามารถสร้างรายได้ให้กับประเทศเป็นจำนวนมาก
ฮาร์ดดิกส์ เป็นผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีความสำคัญต่อภาคการส่งออกของประเทศ นอกจากจะนำรายได้เข้าประเทศแล้ว ยังสร้างความน่าเชื่อถือให้กับนักลงทุนต่างชาติ ที่มีการย้ายหรือจัดตั้งฐานการผลิตฮาร์ดดิกส์มายังประเทศไทย จึงทำให้ประเทศไทยถูกจัดว่าเป็นฐานการผลิตฮาร์ดดิกส์ที่สำคัญของโลก รวมทั้งเป็นข้อดีของกระบวนการทางด้าน Supply chain ในเรื่องของการที่มีวัตถุดิบหรือสินค้ารองรับการผลิตในประเทศได้มากขึ้น โดยที่ลดค่าใช้จ่ายในการนำเข้าวัตถุดิบและต้นทุนการจัดเก็บ และจะทำให้ Supplier ที่เป็นผู้ผลิตวัตถุดิบ เข้ามาตั้งโรงงานผลิตวัตถุดิบในประเทศไทยมากขึ้น ด้วยการที่ฮาร์ดดิกส์เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความสำคัญต่อการส่งออกในลำดับต้นๆของประเทศไทย ทางผู้จัดทำจึงให้ความสนใจ และมุ่งประเด็นที่จะศึกษาถึงกระบวนการทางด้าน Supply chain และกระบวนการผลิตที่เริ่มตั้งแต่ ต้นน้ำ ซึ่งก็คือการนำวัตถุดิบมาแปรรูปในการผลิต จนกระทั่งถึงปลายน้ำ คือ วัตถุดิบนั้นสำเร็จออกมาเป็นตัวสินค้า โดยกรณีศึกษาที่ทางผู้จัดทำได้หยิบยกขึ้นมา เป็นกรณีศึกษา คือ บริษัท Western Digital ซึ่งเป็นบริษัทชั้นนำทางด้านการผลิตฮาร์ดดิกส์ ที่มีฐานการผลิตอยู่ที่ประเทศไทย โดยได้อธิบายภาพรวมของกระบวนการ Supply chain และกล่าวถึงรายละเอียดที่สำคัญของกระบวนการ ซึ่งแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ
1. ขั้นตอนการส่งมอบวัตถุดิบ
2. กระบวนการผลิต
3. กระบวนการขนส่งและส่งมอบสินค้า
Model นี้ ได้อธิบายถึง กระบวนการ Supply chain เบื้องต้น ของบริษัท WD ซึ่งอธิบายขั้นตอน ตั้งแต่การ Production Planning และ การเรียกหรือสั่งสินค้า วัตถุดิบ เข้ามาจัดเก็บในคลังสินค้า ก่อนที่จะส่งไปประกอบ เพื่อที่จะผลิตสินค้าออกมา เป็น Finished Goods จากนั้น ก็จะส่งไปจัดเก็บที่คลังสินค้า เพื่อที่จะรอ Packing เพื่อที่จะรอการจัดส่งโดยทาง Outsource คือ Geo Logistics จากนั้นสินค้าก็จะถูกส่งต่อไปยังคลังสินค้าของการท่าอากาศยาน และทาง Airline ที่ได้รับการเลือก ก็จะไปติดต่อไปยังคลังสินค้าเพื่อรับสินค้าและจัดส่งไปยังเส้นทางของแต่ละ Hub ต่อไป เพื่อเติมเต็ม Stock สินค้าของแต่ละ Hub ให้มีปริมาณสินค้าที่เพียงพอต่อการจัดจำหน่ายต่อไป โดยที่ถ้า ปริมาณสินค้าของแต่ละ Hub ลดลง ทาง Hub ก็จะติดต่อทางโรงงาน เพื่อการสั่งผลิตต่อไป
หมายเหตุ ในกรณีสินค้ามีการเปลี่ยนแปลง Model ทางโรงงานก็จะเรียกสินค้าตกรุ่นกลับโรงงาน เพื่อที่จะทำการ Rework และทำการผลิต Model ใหม่ต่อไป โดยที่ค่าใช้จ่ายในการขนส่งทั้งหมด และ HDD ที่จะต้องถูก Rework จะเป็นของทางโรงงานผู้ผลิตทั้งหมด ซึ่งทางโรงงานจะได้รายได้ก็ต่อเมื่อ HDD ที่ถูกจำหน่ายแล้วเท่านั้น และภายในระยะเวลา 3-6 เดือน ถึงจะมีการปรับเปลี่ยนรุ่น HDD หนึ่งครั้ง
รายละเอียดที่สำคัญของกระบวนการ มี 3 ส่วนดังนี้
1. ขั้นตอนการสั่งซื้อและส่งมอบวัตถุดิบ การสั่งซื้อวัตถุดิบ จะขึ้นอยู่กับจำนวนของสินค้าที่อยู่ใน Hub โดยใช้ระบบ (Vendor Management Inventory : VMI) ในการบริหารจัดการ เพราะถ้าสินค้าใน Hub ลดลงถึงจุดที่ต้องมีการเติมเต็มสินค้า ทางHub จะส่งข้อมูล Online มายังบริษัท เพื่อทำการสั่งซื้อและผลิต ส่งกลับไปยังHub เพื่อให้ทันต่อความต้องการ วัตถุดิบที่นำมาประกอบฮาร์ดิกส์ นั้นมีทั้งวัตถุดิบที่นำเข้ามาจากต่างประเทศและสามารถผลิตได้ในประเทศไทย โดยชิ้นส่วนหลักและมีความสำคัญ จะผลิตในประเทศไทยเป็นส่วนใหญ่ โดยจะมี Supplier ซึ่งอยู่ภายในนิคมอุตสาหกรรรมนวนคร และนิคมอุตสาหกรรมในบริเวใกล้เคียง ทำหน้าที่ส่งวัตถุดิบให้กับ Western Digital ในระบบการสั่งวัตถุดิบที่ Western Digital ใช้ติดต่อกับ Supplier ทาง Online โดยแต่ละ Supplier จะมีโรงงานที่ตั้งอยู่ไม่ไกลจากที่ตั้งของบริษัท ทั้งสาขาที่นวนครและอยุธยา ในกรณีที่ Supplier ไม่สามารถส่งสินค้าได้ทันตามกำหนดหรือตามต้องการ ทาง Western Digital ใช้ระบบ QBR: Quarterly Business Review ในการควบคุมคุณภาพของ Suppliers และมีการจัด Ranking Score ในการประเมิน และหาก Suppliers รายใดไม่สามารถดำเนินการได้ตามข้อตกลง Western Digital จะทำการลดยอดการสั่งซื้อวัตถุดิบจาก Supplier เจ้านั้น AVL: Approval Vendor List และเมื่อได้รับวัตถุดิบจาก Suppliers จะเก็บวัตถุดิบไว้เพื่อรอการผลิต 2 ขั้นตอน คือ
(1) จะทำการเก็บวัตถุดิบไว้ที่โรงพักสินค้า โดยสำรองไว้ก่อนการผลิต 12 ชั่วโมง ก่อนที่นำเข้า line การผลิต
(2) ส่วนการส่งวัตถุดิบเข้า line การผลิตแล้ว จะสำรองไว้เป็น Buffer 2 Hours
ในส่วนของวัตถุดิบที่มีการนำเข้ามาจากต่างประเทศในเรื่องของการนำวัตถุดิบเข้าประเทศ และการดำเนินพิธีการศุลกากรขาเข้า จะเป็นหน้าที่ของบริษัท GEO Logistics ที่จะทำการผ่านพิธีการและขนส่งวัตถุดิบ มายังโรงพักสินค้าของบริษัท Western Digital ซึ่ง GEO Logistics ถือว่าเป็น Business Partner ของ Western Digital
2. กระบวนการผลิตและกรรมวิธีการผลิต Western Digital ใช้ระบบ IT มาบริหารจัดการโดยระบบ MPS (Material Planning Schedule) ซึ่งเป็น Software Supply Chain ของบริษัท SageTree Inc. ภายใต้ผลิตภัณฑ์ SageQuest ซึ่งจะมีโมดุลต่างๆ ประกอบด้วย procurement, production planning, production analysis, product quality, logistics and customer service ในขั้นตอนของกระบวนการผลิต สามารถผลิตฮาร์ดดิกส์ได้ 100,000 ชิ้นต่อวัน โดยทำงานตลอด 24 ชั่วโมง แบ่งการเข้างานเป็น 2 กะ บริษัท Western Digital ได้ให้ความสำคัญต่อกระบวนการผลิตที่เน้นในเรื่องของ ความสะอาด เนื่องจากการผลิตฮาร์ดดิกส์ ชิ้นส่วนหรืออุปกรณ์ที่นำมาประกอบฮาร์ดดิกส์ ส่วนใหญ่จะไวต่อสิ่งปนเปื้อนต่างๆหรือฝุ่นละออง ซึ่งสิ่งปนเปื้อนเหล่านี้เป็นอุปสรรคในการผลิตฮาร์ดดิกส์ ในกระบวนการผลิตจึงให้ความสำคัญกับเรื่องของความสะอาดเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ในกระบวนการผลิตได้มีการผลิตสินค้าแบบที่เป็นสินค้าที่มีความต้องการที่หลากหลาย และเป็นจำนวนมาก (Mass product)และ การผลิตสินค้าตามคำสั่งซื้อของลูกค้าแต่ละราย (Make to order)
3. กระบวนการขนส่งและส่งมอบสินค้า เนื่องจากฮาร์ดดิสก์ที่ผลิตได้นั้นเป็นสินค้าที่ส่งออกทั้งหมด ทางบริษัท Western Digital จึงได้ทำการจ้าง Out source เพื่อมาดูแลในเรื่องของการขนส่งสินค้าให้กับบริษัท Western Digital คือ บริษัท GEO Logistics ซึ่งบริษัท GEO Logistics ได้ตั้งสำนักงานอยูในโรงพักสินค้า(Warehouse) ของบริษัท Western Digital ที่ตั้งอยู่ห่างจากโรงงานผลิตที่นวนคร ไปประมาณ 2 กิโลเมตร เนื่องจากมีการผลิตสินค้าเสร็จและรอการบรรจุทุกๆชั่วโมง ซึ่งการบรรจุและขนส่งเป็นจำนวนเท่าไหร่ต่อวันนั้น ทาง Western Digital จะเป็นผู้ออกใบ Invoice หรือทำการส่งข้อมูล Online มาให้กับทาง GEO ซึ่งมีหน้าที่ความรับผิดชอบของ GEO Logistics คือ นำสินค้าที่ได้รับคำสั่งจาก Western Digital มาติด Bar code ที่สินค้าทุกชิ้น จากนั้นจึงทำการบรรจุลงกล่องใหญ่ 1 กล่อง ใน 1กล่องจะสามารถบรรจุสินค้าได้ 12 ชิ้น และทำการติดBar code ที่กล่องใหญ่ อีกครั้ง เมื่อครบตามจำนวน ก็จะทำการบรรจุลง Pallet รัดด้วยพลาสติกเพื่อป้องกันความเสียหายกับตัวสินค้าอีกครั้งและติด Bar code จากนั้นจึงทำการบรรจุเข้าตู้คอนเทนเนอร์ เมื่อสินค้าเต็มตู้แล้ว ทำการ Seal ที่ตู้คอนเทนเนอร์ และถ่ายรูป Seal ระบุชื่อคนขับรถ ชนิดของสินค้า จำนวนของสินค้า หมายเลข Seal จากนั้นจึงทำการเคลื่อนย้ายสินค้าโดยใช้รถบรรทุกของบริษัท GEO ที่มีการติดตั้งระบบ GPS เพื่อติดตามการขนส่งสินค้า ป้องกันการออกนอกเส้นทาง นอกจากนี้ยังมีการจัดรถติดตามรถบรรทุกคันนั้นๆ ตลอดเส้นทางด้วย และหากสัญญาณ GPS ขาดหายไป และทางศูนย์ของ GEO Logistics ไม่สามารถติดตามได้ ทางศูนย์ของ GEO Logistics จะส่งเฮริคอร์ปเตอร์ ออกไปสำรวจ หารถบรรทุก ที่บรรทุกสินค้านั้นๆ เนื่องจากฮาร์ดดิกส์ เป็นสินค้าที่มีมูลค่าสูง จึงต้องให้ความสำคัญในเรื่องการักษาความปลอดภัยเป็นพิเศษ ทั้งนี้เพื่อป้องกันการลักลอบขนสินค้า และในกรณีที่คนขับรถถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจ เรียกเพื่อขอตรวจค้น คนขับรถไม่สามารถลงจากรถได้จนกว่า คนขับรถจะทำการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ของ บริษัท GEO เสียก่อน สินค้าทุกชนิดที่ออกจากโรงงานจะถูกลำเลียงไปยัง คลังสินค้าที่ท่าอากาศยานกรุงเทพ ซึ่งสินค้าของบริษัท Western Digital ถูกจัดอยู่ในประภทของสินค้าที่มีมูลค่าสูง จึงต้องจัดเก็บที่คลังสินค้าที่เป็นคลังสินค้าเก็บของมีค่า เมื่อถึงที่คลังสินค้าที่ท่าอากาสยานกรุงเทพ เจ้าหน้าที่ของบริษัท GEO จะเป็นผู้ตรวจหมายเลข Seal ชนิดสินค้า จำนวนสินค้า ว่าตรงตามจากการที่ได้รับการแจ้งจากทาง GEO ที่นวนครหรือไม่ เมื่อตรวจความถูกต้องของสินค้าทั้งหมดแล้ว จึงทำการชั่งน้ำหนักสินค้า และจัดทำเอกสารการส่งออกทั้งหมด เพื่อดำเนินพิธีการศุลกากร จากนั้นจึงนำสินค้าเข้าเก็บที่โรงพักสินค้าของแต่ละสายการบิน ที่ทาง GEO ทำการติดต่อไว้ ซึ่งหน้าที่ของ บริษัท GEO จะหมดลงเมื่อสินค้าได้จัดเก็บไว้ที่โรงพักสินค้าของสายการบิน
--------------------------------
สนใจบทความฉบับสมบูรณ์เพิ่มเติม ดาวน์โหลดที่เอกสารแนบด้านล่าง
สนใจบทความอื่นในชุดนี้คลิกดูได้ตามหัวข้อด้านล่าง
CT51 เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน” ปี 2551
เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน ปี 2551” จึงเป็นการนำบทความดังกล่าวที่น่าสนใจจำนวน 80 บทความ นำมาจัดทำเป็นรูปเล่มเพื่อเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่สะดวกสำหรับผู้สนใจในการศึกษากรณีศึกษาความรู้ด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านให้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิผล
--------------------------------
ที่มา
เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน” ปี 2551
โดย สำนักโลจิสติกส์ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่