CT51 ปัจจัยพื้นฐานในการตัดสินใจติดตั้งก๊าซ NGV เพื่อลดต้นท่ามกลางวิฤตการณ์น้ำมัน (Fundamental Decision Making for NGV Engine Installation during Fuel Crisis)

CT51 ปัจจัยพื้นฐานในการตัดสินใจติดตั้งก๊าซ NGV เพื่อลดต้นท่ามกลางวิฤตการณ์น้ำมัน (Fundamental Decision Making for NGV Engine Installation during Fuel Crisis)

ลิขสิทธิ์ สำนักโลจิสติกส์

กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่

โดย ดร. พงษ์ธนา วณิชย์กอบจินดา

บทนำ

จากการวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน พบว่าปัญหาด้านวิกฤตการณ์พลังงาน โดยเฉพาะการเพิ่มขึ้นของราคาน้ำมัน  นับวันก็ยิ่งทวีความรุนแรงมาขึ้นโดย เฉพาะ อย่างยิ่งการปรับตัวของราคาน้ำมันดีเซลที่มีการปรับตัวถึง 10 บาท ต่อ ลิตร [1] ในช่วงครึ่งปีแรกของ ปี พ.ศ. 2551 ถึงแม้ว่าระคาน้ำมันดีเซลจะมีการปรับราคาลงในช่วง 2 เดือนที่ผ่านมา (กรกฎาคม – สิงหาคม 2551)[1] แต่จากปัจจัยราคาน้ำมันที่ผันผวนต่อเนื่อง จนไม่สามารถคาดการณ์ราคาน้ำมันได้ว่าจะตีบตัวขึ้นทะลุ 150 เหรียญสหรัฐต่อบาร์เรลเมื่อไหร่ และในที่สุดผู้ให้บริการขนส่งสินค้าของประเทศไทยอาจมีแนวโน้มจะต้องซื้อน้ำมันในราคาถึง 50 บาท ต่อ ลิตร ดังแสดงในแผนภาพที่ 1 ดังนั้นการปรับตัวของราคาน้ำมันนี้ได้ส่งผลกระโดยตรงต่อภาคอุตสาหกรรมการขนส่งสินค้าที่เป็นเป็นหัวใจหลักของการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจทั้งในภาคการผลิตและภาคบริการทั้งในไทยและทั่วโลก แต่ขณะนี้กลับประสบปัญหาชะลอตัว

แผนภาพที่ 1 แนวโน้มการปรับตัวของราคาน้ำมันดีเซล

จากแผนภาพที่ 1 ได้สงสัญญานถึงแนวโน้มในการเพิ่มขึ้นของค่าน้ำมันดีเซลในอนาคต และจะเป็นวิกฤตการณ์ที่ส่งกระทบโดยตรงภาคธุรกิจของประเทศไทย โดยเฉพาะกลุ่มธุรกิจผู้ให้บริการขนส่งสินค้า ซึ่งต้องใช้น้ำมันเป็นวัตถุดิบหรือต้นทุนหลักในการประกอบการ ต้นทุนนำมันที่ใช้ในการขนส่งสินค้าอาจสูงถึงประมาณ 50% ของต้นทุนการประกอบการซึ่งขึ้นอยู่ความสามารถในการบริหารจัดการของผู้ประกอบการแต่ละราย (ดังแผนภาพที่ 2)

แผนภาพที่ 2 การประมาณการต้นทุนการประกอบการผู้ให้บริการขนส่งสินค้า

ดังนั้นการนำพลังงานทางเลือกประเภทอื่นที่มีต้นทุนถูกกว่าจึงเป็นอีกทางเลือกนึง ซึ่งในปัจจุบันผู้ประกอบการหลายรายได้หันมาติด NGV อย่างไรก็ตามในการติด NGV นั้นใช่ว่าจะคุ้มค่าและสามารถสร้างผลกำไรได้เสมอไป เนื่องจากในปัจจุบัน สถานบริการน้ำมัน NGV มันมีปริมาณน้อยกว่าความต้องการดังนั้นในการจะติด NGV ผู้ประกอบการควรคำนึงถึงปัจจัยพื้นฐาน ต่าง ๆ ดังนี้

2 การวิเคราะห์ปัจจัยในการติดตั้ง NGV 

ปัจจัยที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานจองเครื่องยนต์ NGV แต่ละประเภท

ในการติดตั้ง NGV กับรถบรรทุกหรือรถหัวลาก ผู้ประกอบการจะต้องทำการศึกษาลักษณะของเครื่องยนต์สำหรับ NGV มีกี่ประเภทและมีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันอย่างไร รวมถึงการสอบถามกับบริษัทขนส่งที่เคยมีประสบการณ์การใช้ NGV ได้แบ่งประเภทเครื่องยนต์ NGV ไว้ 3 ประเภทคือ การใช้เครื่องยนต์ใหม่ที่ใช้ NGV อย่างเดียว NGV (Repowering) , การดัดแปลงเครื่องยนต์เดิมให้มาใช้ NGV อย่างเดียว (Dedicated Retrofit) , การดัดแปลงเครื่องยนต์ให้สามารถใช้เชื้อเพลิงร่วมได้ (Diesel Dual Fuel : DDF) การเปรียบเทียบของเครื่องยนต์แต่ละประเภทได้แสดงดังตารางที่ 1  

ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบการเลือกใช้เครื่องยนต์ NGV แต่ละประเภท

ปัจจัยที่ 2 จำนวนสถานบริการน้ำมัน และ เส้นทางในการขนส่ง

ในการใช้ NGV สิ่งสำคัญที่สุดที่ผู้ประกอบการจะต้องคำนึงถึงจำนวนและตำแหน่งของสถานีบริการ NGV ซึ่งปัจจุบันเนื่องจากสถานีบริการ NGV นั้นยังมีจำนวนไม่มาก ทำให้เกิดปัญหาการแย่งกันเติม NGV ส่งผลในการทำให้เกิดการรอคอยการเติม NGV ที่ยาว ทำให้การบริหารรอบในการเดินรถไม่มีประสิทธิภาพ คือ ทำให้ รอบการเดินรถต่ำกว่าหมาย รายได้ของผู้ประกอบการลดลงบางครั้งหากเปรียบเทียบกับการใช้น้ำมันดีเซลที่หาสถานบริการน้ำมันได้ทั่วกับ สถานบริการ NGV แล้ว การใช้น้ำมันดีเซลอาจทำให้ผู้ประกอบการมีผลประกอบการทีดีกว่าการใช้ NGV นอกจากนั้นผู้ประกอบการจะต้องคิดคำนวณถึงอัตราการบริโภค NGV ว่า ในการเติม NGV เต็มถึง 1 ครั้ง รถบรรทุกคันดังกล่าวจะสามารถมาวิ่งได้ระยะทางกี่ กิโลเมตร เนื่องจากการที่จะใช้ NGV ให้มีประสิทธิภาพ ผู้ประกอบการควรจะต้องมีแผนการเดินรถดังนี้

1. การขนส่งสินค้าระยะทางสั้น จะต้องมีสถานบริการสนับสนุนอยู่พื้นที่ทำการขนส่งสินค้า หรือ สามารถกลับมาเติม NGV ที่เดิมได้

2. การขนส่งสินค้าระยะทางไกล หากเติม NGV จากต้นทาง เมื่อเดินทางถึงปลายทางแล้ว NGV หมดถังจะต้องสามารถหา NGV เติมแล้ววิ่งกลับมาที่เดิมได้

ดังนั้นผู้ประกอบการควรจะต้องมีการทำ Mapping ของสถานบริการ NGV ในเส้นทางที่จะทำการขนส่งสินค้าดังแสดงในแผนภาพที่ 2

แผนภาพที่ 2 การทำ Mapping ของสถานบริการ NGV เพื่อประกอบการตัดสินใจการเลือกใช้ NGV

ปัจจัยที่ 3 การคำนวณหาผลตอบแทนการลงทุน

การลงทุนติดตั้ง หรือ Modify เครื่องยนต์ NGV สิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการจะต้องคำนึงถึงถือการคาดการณ์ในด้านการเพิ่มขึ้นของราคาค่าน้ำมัน เมื่อเทียบกับการลงทุนติดตั้งเครื่องยนต์ NGV และรายได้หรือปริมาณในการขนส่งสินค้า เนื่องจากการลงทุนสำหรับการติดตั้งเครื่องยนต์ NGV หรือ Modify เครื่องยนต์จะต้องใช้เงินทุน ต่อ คัน ซึ่งอยู่ในระหว่าง 500,000 ถึง ประมาณ 1,300,000 บาท หากผู้ประกอบการมีรถบรรทุกหรือรถหัวลากอยู่หลายคัน ก็จะต้องใช้งบประมาณจำนวนมาก ดังนั้นหากผู้ประกอบการทำการติดตั้งก็จะต้องตั้งเป้าในการคืนทุนโดยเร็ว ซึ่งหากไม่ได้คำนวณถึงอัตราการคืนทุนแล้วและปล่อยให้เนิ่นนานการติดตั้ง NGV จะไม่เพียงแต่เป็นการสร้างภาระของต้นทุนการขนส่งที่เพิ่มขึ้นอาจทำให้เกิดการลดความความสามารถในการแข่งขันและเกิดหนี้สินขึ้นได้

ในบทความนี้ผู้เขียนจะขอยกตัวอย่าง อย่างง่ายในการคำนวณหาจุดคุ้มทุนของของการตัดสินใจติดตั้ง NGV โดยจะตัวอย่างของการติดตั้งเครื่องยนต์ NGV + Diesel  (ผู้เขียนไม่ได้นำอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ [หากจำเป็น] มาทำการคิดในตัวอย่างนี้) เป็นการขนส่งสินค้าในแต่ละเป็นการขนส่งเต็มเที่ยว อย่างไรก็ตามหากผู้ประกอบนำไปคำนวณก็สามารถทำได้โดยการลดทอนเป็น “ % “ หรือ โอกาสในการขนส่งสินค้าไม่เต็มเที่ยวเพื่อเป็นการประมาณในการหา Safe-Side หรือ คิดในกรณีของ “In Worst Case”  ในการคำนวณจะต้องนำค่าใช้จ่ายในการติดตั้งซึ่งถือว่า เป็น Fix Cost และมาหักออกด้วย รายได้กับผลกำไร ซึ่งต้องรวมค่าใช้จ่ายในบริษัทต่อรถบรรทุกหนึ่งคันด้วย ซึ่งในการคำนวณนี้ผู้ประกอบการสามารถคิดออกมาในรูปแบบของ กิโลเมตร ได้คือ หากรถบรรทุกที่ติด NGV แล้ว วิ่งไปทั้งหมด กี่ กิโลเมตร แล้วทุนคืน ดังแสดงในแผนภาพที่ 3

แผนภาพที่ 3 ตัวอย่างการหาจุดคุ้มทุนของการติดตั้งเครื่องยนต์ NGV

3 สรุป

ในการตัดสินใจติดตั้งเครื่องยนต์ NGV ผู้ประกอบการควรมีการตัดสินใจละเอียดถ้วน เนื่องจากการลงทุนติดตั้งเครื่องยนต์ NGV จะต้องใช้งบประมาณที่ค่อนข้างสูงดังนั้นในการติดผู้ประกอบควรจะต้องมีหลักการในการพิจารณาพื้นฐาน ดังที่กล่าวมาคือ พิจารณาประเภทของเครื่องยนต์ การพิจารณาถึงจำนวนของสถานบริการ NGV และเส้นทางในการขนส่งสินค้า สุดท้ายคือการพิจารณาถึงผลตอบแทนการลงทุน ซึ่งการพิจารณาถึงองค์ประกอบพื้นฐานเหล่านี้จะทำให้ผู้ประกอบเห็นถึงความเป็นไปได้ในการติดตั้งในแง่ของผลตอบแทนการลงทุนรวมถึงการเพิ่มความสามารถในการแข่งขัน

[1] การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย 2551 available at : [http://www.pttplc.com/TH/nc_oi.aspx?], มิถุนายน  2551

--------------------------------

สนใจบทความฉบับสมบูรณ์เพิ่มเติม ดาวน์โหลดที่เอกสารแนบด้านล่าง

สนใจบทความอื่นในชุดนี้คลิกดูได้ตามหัวข้อด้านล่าง

CT51 เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน” ปี 2551

เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน ปี 2551” จึงเป็นการนำบทความดังกล่าวที่น่าสนใจจำนวน 80 บทความ นำมาจัดทำเป็นรูปเล่มเพื่อเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่สะดวกสำหรับผู้สนใจในการศึกษากรณีศึกษาความรู้ด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านให้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในองค์กรได้อย่างมีประสิทธิผล

 --------------------------------

ที่มา

เอกสารเผยแพร่เรื่อง “การจัดการโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน” ปี 2551

โดย สำนักโลจิสติกส์ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่