iok2u.com แหล่งรวมข้อมูลข่าวสารเรื่องราวน่าสนใจเพื่อการศึกษาแลกเปลี่ยนและเรียนรู้

ยืนหยัด เข้มแข็ง และกล้าหาญ (Stay Strong & Be Brave)
ขอเป็นกำลังใจให้คนดีทุกคนในการต่อสู้ความอยุติธรรม ในยุคสังคมที่คดโกงยึดถึงประโยชน์ส่วนตนและพวกฟ้องมากกว่าผลประโยชน์ส่วนรวม จนหลายคนคิดว่าพวกด้านได้อายอดมักได้ดี แต่หากยึดคำในหลวงสอนไว้ในเรื่องการทำความดีเราจะมีความสุขครับ
Pay It Forward เป้าหมายเล็ก ๆ ในการส่งมอบความดีต่อ ๆ ไป
เว็ปไซต์นี้เกิดจากแรงบันดาลใจในภาพยนต์เรื่อง Pay It Forward ที่เล่าถึงการมีเป้าหมายเล็ก ๆ กำหนดไว้ให้ส่งมอบความดีต่อไปอีก 3 คน หากใครคิดว่ามันมีประโยชน์ก็สามารถนำไปเผยแพร่ต่อได้เลยโดยไม่ต้องตอบแทนกลับมา อยากให้ส่งต่อเพื่อถ่ายทอดต่อไป
มิสเตอร์เรน (Mr. Rain) และมิสเตอร์เชน (Mr. Chain)
Mr. Rain และ Mr. Chain สองพี่น้องในโลกออฟไลน์และออนไลน์ที่จะมาร่วมมือกันสร้างสื่อสารสนเทศ เพื่อเผยแพร่ให้ความรู้ในเรื่องราวต่างๆ มากมายสร้างสังคมในการเรียนรู้ หากใครคิดว่ามันมีประโยชน์ก็สามารถนำไปเผยแพร่ต่อได้เลยโดยไม่ต้องตอบแทนกลับมา

เศรษฐศาสตร์ บทที่ 6 โครงสร้างตลาด

เศรษฐศาสตร์ (economics) เบื้องต้น เข้าใจโลกผ่านมุมมองเศรษฐศาสตร์

บทที่ 6 โครงสร้างตลาด

6.1 ประเภทของโครงสร้างตลาด

โครงสร้างตลาด (Market Structure) หมายถึง ลักษณะของตลาดที่บ่งบอกถึงระดับการแข่งขันระหว่างผู้ขายในตลาดนั้นๆ  หมายถึง รูปแบบการจัดการทางเศรษฐกิจที่ระบุวิธีการที่บริษัทในตลาดสามารถแข่งขันกันได้ โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ได้แก่

- การแข่งขันสมบูรณ์ (Perfect Competition) ตลาดที่มีจำนวนผู้ซื้อและผู้ขายจำนวนมาก สินค้าในตลาดมีลักษณะเหมือนกัน ทำให้ไม่มีบริษัทใดสามารถกำหนดราคาตลาดได้ แต่ละบริษัทเป็นผู้รับราคาจากตลาด (Price Taker) และไม่สามารถควบคุมอุปสงค์หรืออุปทานของตลาดได้ ตลาดที่ผู้ซื้อผู้ขายมีข้อมูลเกี่ยวกับตลาดอย่างสมบูรณ์ ไม่มีผู้ขายรายใดมีอำนาจเหนือตลาดในการกำหนดราคา

- ผูกขาด (Monopoly) ตลาดที่มีผู้ขายเพียงรายเดียวที่สามารถกำหนดราคาและการผลิตสินค้าได้ บริษัทที่มีอำนาจผูกขาดสามารถกำหนดราคาสูงและลดปริมาณการผลิตเพื่อเพิ่มกำไรสูงสุด เนื่องจากไม่มีการแข่งขันจากบริษัทอื่น ไม่มีสินค้าทดแทนใกล้เคียง ผู้ผูกขาดมีอำนาจในการกำหนดราคาและปริมาณผลผลิต

- การแข่งขันแบบผูกขาด (Monopolistic Competition) ตลาดที่มีผู้ขายจำนวนมาก ขายสินค้าต่างชนิดกัน แต่มีความแตกต่างกันเล็กน้อย (Differentiated Products) ผู้ขายแต่ละรายมีอำนาจในการกำหนดราคาสินค้าของตนเองในระดับหนึ่ง ตลาดที่มีผู้ขายหลายรายแต่ละรายผลิตสินค้าแตกต่างกันเล็กน้อย เช่น สินค้าที่มีคุณลักษณะพิเศษ แบรนด์ หรือบริการที่แตกต่างกัน บริษัทเหล่านี้มีความสามารถในการกำหนดราคาบางส่วน แต่ยังคงมีการแข่งขันที่สูง

- ผู้ขายน้อยราย (Oligopoly) ตลาดที่มีผู้ขายจำนวนน้อยราย ผู้ขายแต่ละรายมีขนาดใหญ่และมีอิทธิพลต่อตลาด การตัดสินใจของผู้ขายรายหนึ่งจะมีผลกระทบต่อผู้ขายรายอื่นๆ ตลาดที่มีผู้ขายเพียงไม่กี่รายที่ครองตลาด ผู้ขายเหล่านี้มักจะมีอำนาจกำหนดราคาและการผลิต เนื่องจากการตัดสินใจของบริษัทหนึ่งสามารถมีผลกระทบต่อตลาดทั้งหมด บริษัทในตลาดผู้ขายน้อยรายมักจะมีความร่วมมือหรือการแข่งขันเชิงกลยุทธ์ระหว่างกัน

6.2 ลักษณะและพฤติกรรมของผู้ผลิตในแต่ละโครงสร้างตลาด

- ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ผู้ผลิตในตลาดนี้จะเป็นผู้รับราคา (Price Taker) พวกเขาไม่มีอำนาจในการกำหนดราคาและจะผลิตในระดับที่ต้นทุนส่วนเพิ่ม (Marginal Cost) เท่ากับรายได้ส่วนเพิ่ม (Marginal Revenue) การเข้าหรือออกจากตลาดสามารถทำได้ง่ายเนื่องจากไม่มีอุปสรรคทางเศรษฐกิจหรือกฎหมายที่สำคัญ

    • ผู้ผลิตจำนวนมาก
    • สินค้าเหมือนกัน
    • ผู้ซื้อผู้ขายมีข้อมูลเกี่ยวกับตลาดอย่างสมบูรณ์
    • ผู้ผลิตเป็นผู้รับราคา (Price Taker)
    • ผู้ผลิตมีอิสระในการเข้าและออกจากตลาด
    • ผู้ผลิตพยายามผลิตในปริมาณที่ทำให้ต้นทุนส่วนเพิ่มเท่ากับราคา

- ตลาดผูกขาด ผู้ผลิตในตลาดผูกขาดมีอำนาจในการกำหนดราคาและการผลิต พวกเขามักจะผลิตในระดับที่ทำให้กำไรสูงสุด โดยที่ต้นทุนส่วนเพิ่มเท่ากับรายได้ส่วนเพิ่ม ผู้ผลิตเหล่านี้มักจะสร้างอุปสรรคในการเข้าตลาดเพื่อป้องกันการแข่งขันจากผู้ผลิตรายใหม่

    • ผู้ผลิตเพียงรายเดียว
    • ไม่มีสินค้าทดแทนใกล้เคียง
    • ผู้ผูกขาดมีอำนาจในการกำหนดราคา (Price Maker)
    • มีอุปสรรคในการเข้าสู่ตลาดสูง
    • ผู้ผูกขาดพยายามผลิตในปริมาณที่ทำให้กำไรสูงสุด

- ตลาดแข่งขันแบบผูกขาด ผู้ผลิตจะมีอิสระในการกำหนดราคาของตนเอง แต่ต้องเผชิญกับการแข่งขันจากผู้ผลิตรายอื่นที่ผลิตสินค้าที่คล้ายคลึงกัน พวกเขามักจะใช้การตลาดและการสร้างความแตกต่างของสินค้าเพื่อดึงดูดลูกค้า

    • ผู้ผลิตจำนวนมาก
    • สินค้าต่างชนิดกัน แต่มีความแตกต่างกันเล็กน้อย
    • ผู้ผลิตมีอำนาจในการกำหนดราคาในระดับหนึ่ง
    • มีอุปสรรคในการเข้าสู่ตลาดต่ำ
    • ผู้ผลิตพยายามสร้างความแตกต่างให้กับสินค้าของตนเอง เพื่อดึงดูดลูกค้าและเพิ่มยอดขาย

- ตลาดผู้ขายน้อยราย ผู้ผลิตในตลาดนี้มักจะพิจารณาการตัดสินใจของคู่แข่งก่อนที่จะกำหนดราคาและการผลิต การแข่งขันในตลาดผู้ขายน้อยรายมักจะเป็นการต่อสู้ด้านราคาและการบริการ รวมถึงการสร้างความร่วมมือกันในบางครั้ง เช่น การกำหนดราคาตามข้อตกลงร่วม (Price Fixing)

    • ผู้ผลิตจำนวนน้อยราย
    • ผู้ผลิตมีขนาดใหญ่และมีอิทธิพลต่อตลาด
    • การตัดสินใจของผู้ผลิตหนึ่งรายมีผลกระทบต่อผู้ผลิตรายอื่นๆ
    • มีอุปสรรคในการเข้าสู่ตลาดสูง
    • ผู้ผลิตอาจร่วมมือกันกำหนดราคา หรือแข่งขันกันอย่างรุนแรง

6.3 ผลกระทบของโครงสร้างตลาดต่อผู้บริโภคและสังคม

- ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ผู้บริโภคจะได้รับประโยชน์จากราคาที่ต่ำและคุณภาพสินค้าที่สูง เนื่องจากมีการแข่งขันสูงและไม่มีผู้ผลิตใดสามารถควบคุมราคาได้ นอกจากนี้ ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ยังส่งผลให้เกิดการจัดสรรทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในสังคม

    • ผู้บริโภคได้รับประโยชน์จากราคาที่ต่ำและมีตัวเลือกสินค้ามากมาย
    • สังคมได้รับประโยชน์จากการจัดสรรทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพ

- ตลาดผูกขาด ผู้บริโภคมักจะต้องจ่ายราคาที่สูงกว่าตลาดแข่งขัน เนื่องจากผู้ผลิตผูกขาดสามารถกำหนดราคาได้ ผลกระทบต่อสังคมมักจะเป็นการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพ เพราะการผลิตจะน้อยกว่าระดับที่สังคมต้องการ

    • ผู้บริโภคเสียเปรียบจากราคาที่สูงและมีตัวเลือกสินค้าน้อย
    • สังคมเสียเปรียบจากการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพ และการขาดแรงจูงใจในการพัฒนาสินค้าและบริการ

- ตลาดแข่งขันแบบผูกขาด ผู้บริโภคมีทางเลือกในการซื้อสินค้าที่หลากหลาย แต่ราคามักจะสูงกว่าตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ผลกระทบต่อสังคมมักจะเกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพยากรเพื่อสร้างความแตกต่างของสินค้า ซึ่งอาจจะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์แท้จริงต่อผู้บริโภค

    • ผู้บริโภคมีตัวเลือกสินค้าที่หลากหลาย แต่ราคาอาจสูงกว่าตลาดแข่งขันสมบูรณ์
    • สังคมได้รับประโยชน์จากความหลากหลายของสินค้า แต่การจัดสรรทรัพยากรอาจไม่มีประสิทธิภาพเท่าตลาดแข่งขันสมบูรณ์

- ตลาดผู้ขายน้อยราย ผู้บริโภคอาจจะเจอราคาที่สูงขึ้นเนื่องจากการควบคุมตลาดโดยผู้ผลิตรายใหญ่ นอกจากนี้ การแข่งขันเชิงกลยุทธ์และการสมรู้ร่วมคิดในการกำหนดราคาสามารถทำให้ราคาสินค้าไม่เป็นธรรม ผลกระทบต่อสังคมมักจะเป็นการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่เท่าเทียมกัน

    • ผลกระทบต่อผู้บริโภคและสังคมขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของผู้ผลิต หากผู้ผลิตร่วมมือกันกำหนดราคา ผู้บริโภคจะเสียเปรียบ แต่หากผู้ผลิตแข่งขันกันอย่างรุนแรง ผู้บริโภคอาจได้รับประโยชน์จากราคาที่ต่ำลง

6.4 ตลาดแข่งขันสมบูรณ์

ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ถือเป็นโครงสร้างตลาดที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการจัดสรรทรัพยากร เนื่องจากการแข่งขันในระดับสูงทำให้สินค้าถูกผลิตในราคาที่ต่ำที่สุดและคุณภาพสูงที่สุด ในตลาดนี้ ผู้บริโภคมีอำนาจในการตัดสินใจซื้อสินค้ามากขึ้น เนื่องจากมีตัวเลือกจำนวนมากและราคาเป็นธรรม ผู้ผลิตต้องรักษาประสิทธิภาพในการผลิตและตอบสนองความต้องการของตลาดอย่างรวดเร็ว

ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ เป็นรูปแบบตลาดในอุดมคติ ที่มีประสิทธิภาพในการจัดสรรทรัพยากรสูงสุด อย่างไรก็ตาม ในโลกแห่งความเป็นจริง ตลาดแข่งขันสมบูรณ์หาได้ยาก

6.5 ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์

ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ ครอบคลุมตลาดที่มีลักษณะของการผูกขาด การแข่งขันแบบผูกขาด และผู้ขายน้อยราย ในโครงสร้างเหล่านี้ การแข่งขันจะลดลงเนื่องจากอำนาจในการกำหนดราคาของผู้ผลิตเพิ่มขึ้น ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์มักจะมีผลกระทบทางลบต่อผู้บริโภค เช่น ราคาสูงเกินไป การเข้าถึงสินค้าที่น้อยลง และการสร้างอุปสรรคในการเข้าตลาด

ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ เป็นรูปแบบตลาดที่พบเห็นได้ทั่วไปในโลกแห่งความเป็นจริง ซึ่งผู้ขายมีอำนาจในการกำหนดราคาในระดับหนึ่ง ทำให้การจัดสรรทรัพยากรอาจไม่มีประสิทธิภาพเท่าตลาดแข่งขันสมบูรณ์

6.6 ตลาดผูกขาดและการผูกขาดโดยธรรมชาติ

ตลาดผูกขาดเกิดขึ้นเมื่อมีผู้ขายเพียงรายเดียวในตลาด และไม่มีคู่แข่งใด ๆ การผูกขาดโดยธรรมชาติ (Natural Monopoly) เกิดขึ้นเมื่อบริษัทสามารถผลิตสินค้าได้ในปริมาณมากและมีต้นทุนต่อหน่วยที่ต่ำกว่า เมื่อเทียบกับการที่มีผู้ผลิตหลายรายในตลาด ตัวอย่างเช่น การผูกขาดในอุตสาหกรรมสาธารณูปโภค เช่น ไฟฟ้าและน้ำประปา ซึ่งการมีผู้ให้บริการรายเดียวสามารถลดต้นทุนการดำเนินงานได้มากที่สุด

  • ตลาดผูกขาด: เกิดขึ้นเมื่อมีผู้ขายเพียงรายเดียวในตลาด ทำให้ผู้ผูกขาดมีอำนาจในการกำหนดราคาและปริมาณผลผลิตสูงสุด
  • การผูกขาดโดยธรรมชาติ (Natural Monopoly): เกิดขึ้นเมื่อมีผู้ขายเพียงรายเดียวที่สามารถผลิตสินค้าหรือบริการได้ในต้นทุนที่ต่ำกว่าผู้ขายหลายราย เนื่องจากลักษณะเฉพาะของอุตสาหกรรมหรือเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิต

ตลาดผูกขาดและการผูกขาด โดยธรรมชาติมักจะถูกควบคุมโดยรัฐบาล เพื่อป้องกันการเอาเปรียบผู้บริโภค และเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสังคมในระยะยาว

สรุป

บทนี้ได้อธิบายถึงโครงสร้างตลาดประเภทต่างๆ ลักษณะและพฤติกรรมของผู้ผลิตในแต่ละโครงสร้างตลาด ผลกระทบของโครงสร้างตลาดต่อผู้บริโภคและสังคม ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ และตลาดผูกขาดและการผูกขาดโดยธรรมชาติ ความเข้าใจในเรื่องโครงสร้างตลาดเป็นสิ่งสำคัญในการทำความเข้าใจพฤติกรรมของผู้ผลิตและผลกระทบต่อผู้บริโภคและสังคม ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจทางธุรกิจ การกำหนดนโยบายภาครัฐ และการวิเคราะห์ปัญหาทางเศรษฐกิจต่างๆ

-------------------------------------------------

ที่มาข้อมูล

-

ภาพและรวบรวมข้อมูล

www.iok2u.com

-------------------------------------------------

สนใจเรื่องราวการจัดการธุรกิจเพิ่มเติมคลิกที่นี่

การตลาด (Marketing)

เศรษฐศาสตร์ (Economics)

-------------------------------------------------

 

ขอต้อนรับเข้าสู่เว็บไซต์
www.iok2u.com
แหล่งข้อมูลสารสนเทศเพื่อคุณ

เว็บไซต์ www.iok2u.com นี้เกิดมาจาก แรงบันดาลใจในภาพยนต์เรื่อง Pay It Forward โดยมีเป้าหมายเล็ก ๆ ที่กำหนดไว้ว่า ทุกครั้งที่เข้าเรียนสัมมนาหรืออบรมในแต่ละครั้ง จะนำความรู้มาจัดทำเป็นบทความอย่างน้อย 3 เรื่อง เพื่อมาลงในเว็บนี้
ความตั้งใจที่จะถ่ายทอดความรู้ที่ได้รับมาทำการถ่ายทอดต่อไป และหวังว่าจะมีคนมาอ่านแล้วเห็นว่ามีประโยชน์นำเอาไปใช้ได้ หากใครคิดว่ามันมีประโยชน์ก็สามารถนำไปเผยแพร่ต่อได้เลย โดยอาจไม่ต้องอ้างอิงที่มาหรือมาตอบแทนผู้จัด แต่ขอให้ส่งต่อหากคิดว่ามันดีหรือมีประโยชน์ เพื่อถ่ายทอดความรู้และสิ่งดี ๆ ต่อไปข้างหน้าต่อไป Pay It Forward