Nares ไทย ลุยทุ่งกุลาตามประสานักธรณีฯ 6 (บ่อพันขัน / บ่อพันขันธ์ บ่อน้ำมหัศจรรย์ กลางทุ่งกุลาร้องไห้)
รูปที่ 1 แผนที่แสดงตำแหน่งของบ่อพันขัน หนองพันขัน ลานหินตัด/ลานหินต่าง บ่อศิลาแลง ภาพถ่ายบ่อพันขันและลานหิน เมื่อปีพ.ศ. 2509 รวมทั้งข้อมูลการวัดความไหวสะเทือนในชั้นหิน ในแนวเหนือ-ใต้ ประมาณ 2-กิโลเมตร ใต้บ่อพันขัน
ลุยทุ่งกุลาตามประสานักธรณีฯ 6 (บ่อพันขัน / บ่อพันขันธ์ บ่อน้ำมหัศจรรย์ กลางทุ่งกุลาร้องไห้)
ป.ล. มีรายงานเมื่อปีพ.ศ. 2496 โดยนักปฐพีวิทยาชาวอเมริกัน (Pendleton, 1953) ว่าในบริเวณลานหินนี้ พบน้ำผุดขึ้นมามากมาย แต่ส่วนใหญ่จะเป้นน้ำกร่อยถึงเค็ม จนกระทั่งมีการสร้างฝายน้ำกั้นคลองปลาคล้าวในปีพ.ศ. 2524 น้ำจึงท่วมลานหินทั้งหมด รวมทั้งบ่อพันขัน จนถึงปีพ.ศ. 2547 จึงได้มีการลงทุนเป็นเงินหลายแสนบาท เพื่อฟื้นฟูบ่อกลับคืนมา โดยการทำเขื่อนดินกั้นตัวบ่อออกมาจากอ่างฝายน้ำล้น
-------------------------------------------------
ที่มา
- https://www.facebook.com/nares.sattayarak
รวบรวมข้อมูลและภาพ
-------------------------------------------------
บทความ ดร. นเรศ สัตยารักษ์ (Nares Sattayarak)
รวมบทความที่น่าสนใจจากนักธรณีวิทยาของไทย
-------------------------------------------------
ภาพที่ 2 ภาพถ่ายบริเวณลานหินตัด และลานหินต่าง ดร.วีระพงษ์ ประสงค์จีน คือคนเดินหน้าสุดอยู่บนชั้นหินทรายที่มีชั้นเฉียงระดับ (ภาพบนซ้าย) ลานหินตัด (ภาพบนขวา) หินทรายรังผึ้ง (ภาพล่างซ้าย) และลานหินต่าง (ภาพล่างขวา)
ภาพที่ 3 ภาพถ่ายบ่อพันขันเมื่อหลายปีก่อน จะเห็นว่ามีน้ำผุดขึ้นมาจนเต็มบ่อ (ภาพบน) เปรียบกับภาพถ่ายปัจจุบันที่มีการนำหินทรายจากแหล่งอื่นมาประดับตกแต่งครอบบนบ่อพันขัน ซึ่งปัจจุบันนี้แห้งสนิท
ภาพที่ 4 ภาพถ่ายที่บ่อศิลาแลง (ภาพบน) ที่อยู่บนเนินประมาณ 1 กิโลเมตรทางด้านใต้ของบ่อพันขัน ด้านบนของภาพคือเนินดินที่น่าจะเป็นตะกอนของน้ำเสียว ถัดลงไปคือชั้นศิลาแลงที่เหลือจากการขุดออกไป ถัดลงมาด้านล่างคือหินทรายสีน้ำตาลแกมแดงของหมวดหินภูทอก ส่วนภาพล่างคือภาพถ่ายบ่อน้ำปัจจุบัน ณ ตำแหน่งประมาณ 3 กิโลเมตรทางทิศเหนือของบ่อพันขัน จะเห็นชั้นศิลาแลงรูปเลนส์บริเวณขอบบ่อ อันเนื่องจากการที่ชั้นดินที่มีสารละลายเหล็กสูง จากนั้นก็แข็งตัวกลายเป็นศิลาแลง
ภาพที่ 5 คณะลุยทุ่งกุลาของข้าพเจ้า ร่วมกับดร.แกง วีระพงษ์ ประสงค์จีน (กางเกงขาวยืนอยู่ขวาสุด) ผู้ใหญ่บ้านสายฝน แก้วสมบัติ บ้านหญ้าหน่อง สุวรรณภูมิ (คนนั่ง) ถ่ายทำที่ลานหินตัด บ่อพันขัน