Waiyapot ep089 The Late Devonian Extinction การสูญพันธ์ครั้งใหญ่ช่วงปลายยุค ดีโวเนียน

EP. 89 The Late Devonian Extinction การสูญพันธ์ครั้งใหญ่ช่วงปลายยุค ดีโวเนียน

การสิ้นสุดยุค ดีโวเนียน เกิดเหตุการณ์สำคัญที่มีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมโลกอย่างมากได้แก่

1. การเปลี่ยนแปลงสภาพบรรยากาศโลก จากการเกิดพืชบกปกคลุมผิวทวีปทำให้ CO2 ในอากาศลดลง และการเพิ่มขึ้นของ O2 ในบรรยากาศ เป็นผลให้อัตราการ weathering ของผิวหินเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วขึ้น โดยเฉพาะการแพร่กระจายของต้นไม้ Archaeopteris ที่มีรากฝังลึกในดิน

2. เกิดภาวะโลกเย็น (ice house effect) ทำให้เกิด glaciation ในบริเวณขั้วโลก หลังจากเกิดสภาพโลกร้อนเป็นระยะเวลายาวนานตลอดห้วงเวลา ไซลูเรียน-ดีโวเนียน เนื่องจากการลดลงของ CO2ในบรรยากาศ และอาจจะเกิด การเพิ่มขึ้นของรังสี cosmic เนื่องจากการเกิด supernova ในอวกาศใกล้เคียง

3. เกิดการเคลื่อนตัวของแผ่นทวีปทั้งหมดขึ้นไปทางเหนือเพื่อเริ่มรวมตัวกันเป็นมหาทวีป Pangea

4. เกิดการประทุของภูเขาไฟจำนวนมากจากการเคลื่อนตัวชนกันของแผ่นเปลือกโลก

5. น้ำในมหาสมุทรมีปริมาณ O2 ลดลง เนื่องจากการปนเปื้อนของก๊าซ จากการระเบิดของภูเขาไฟ การเปลี่ยนแปลงของ sediments supplies จากแผ่นดิน

6. เกิดการสูญพันธ์ขนาดใหญ่ ในโลก

การสูญพันธ์ช่วงปลายยุค ดีโวเนียน จัดเป็นการสูญพันธ์ครั้งใหญ่ 1 ใน 5 ครั้งของโลก แบ่งออกเป็น 2 ห้วงเวลาได้แก่ Kellwasser event, หรือ the Frasnian-Famennian extinction (372 Ma.) และ Hangenberg event, หรือ the end-Devonian extinction (359 Ma.) ทำให้สัตว์ทะเลสูญพันธ์ประมาณ 75% เกิดจาก

1. การเกิดสภาวะโลกเย็น (ice house effect) ทำให้สัตว์ทะเลบางชนิดสูญพันธ์

2. การประทุของภูเขาไฟทำให้สภาพน้ำทะเลเปลี่ยนแปลง น้ำทะเลมีสภาพเป็นกรดมากขึ้น ปริมาณ O2 ในทะเลลดลง ไม่เหมาะแก่การดำรงชีวิตของสัตว์น้ำ

3. การ weathering บนทวีปทำให้ sediments supplied จากทวีปมีสภาพเปลี่ยนแปลง เกิด Nutrient Runoff and Eutrophication คือตะกอนที่มีปริมาณธาตุอาหารจำพวกสารประกอบไนโตรเจน และฟอสฟอรัสมากเกินไป เกิดการเติบโตของ bacteria และ algae ที่ทำให้สภาพน้ำเน่าเสียเป็น anoxic condition

4. เกิดการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำทะเลขึ้นลงอย่างรวดเร็ว สภาพทะเลตื้นที่เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว

5. สัตว์ทะเลที่สูญพันธ์ได้แก่ ปะการังพันธ์ต่าง ๆ โดยเฉพาะ stromatoporoid families ปลาทะเลต่าง ๆ เช่น Tiktaalik ปลาที่สูญพันธ์ในยุคนี้ brachiopods, trilobites, และ ammonites พันธ์ต่าง ๆ

Fig. 89. Archaeopteris Tree of Devonian

.

-------------------------