อุทยานธรณีโลกของยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks: UGG)
อุทยานธรณีโลกของยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks: UGGP) ตามคำจำกัดความของ ยูเนสโก (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) คือ “พื้นที่ที่ประกอบไปด้วยแหล่งที่มีความสำคัญอย่างโดดเด่นในด้านธรณีวิทยา และยังรวมถึงด้านโบราณคดี (Archaeology) นิเวศวิทยา (Ecology) และวัฒนธรรม (Culture)”
อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks) การจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนใน อุทยานธรณีโลก "ธรณีวิทยาที่เล่าเรื่องราวของโลก พร้อมส่งเสริมการอนุรักษ์และการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน"
อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก เป็นพื้นที่ที่มีความโดดเด่นทางธรณีวิทยา ซึ่งได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ อุทยานธรณีโลกไม่เพียงมีบทบาทในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางธรรมชาติ แต่ยังมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมการศึกษาและการพัฒนาเศรษฐกิจในท้องถิ่นผ่านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ Geopark UNESCO จึงเป็นตัวอย่างที่ดีของการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน
ปัจจุบัน (ข้อมูลปี 2024) มีอุทยานธรณีโลก UNESCO กระจายอยู่ในกว่า 48 ประเทศทั่วโลก รวมทั้งหมดกว่า 213 แห่ง โดยมีเป้าหมายร่วมกันในการสนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) และสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับความสำคัญของมรดกทางธรณีวิทยาและวัฒนธรรม
อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก คืออะไร?
อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก เป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญทางธรณีวิทยา มีระบบนิเวศที่เกี่ยวข้อง และมีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่โดดเด่น องค์การ UNESCO ได้กำหนดมาตรฐานไว้ว่าอุทยานธรณีต้องดำเนินกิจกรรมหลัก 3 ด้าน ได้แก่
การอนุรักษ์: ปกป้องทรัพยากรธรรมชาติ เช่น โครงสร้างทางธรณีวิทยา ฟอสซิลที่สำคัญ และระบบนิเวศ
การศึกษา: ส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเรื่องธรณีวิทยาและสิ่งแวดล้อมให้กับประชาชน
การพัฒนาอย่างยั่งยืน: ใช้ทรัพยากรในการสร้างเศรษฐกิจของชุมชนผ่านการท่องเที่ยว
ตัวอย่างที่สำคัญ ได้แก่ อุทยานธรณี Geopark Jeju Island (เกาหลีใต้) และ อุทยานธรณีหมู่เกาะอันดามัน (ประเทศไทย) ซึ่งทั้งสองแห่งมีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่โดดเด่นและสอดคล้องกับเป้าหมายของ UNESCO
ความสำคัญทางธรณีวิทยา
ทรัพยากรทางธรณีวิทยา เช่น หิน ฟอสซิล ภูเขาไฟ และโครงสร้างใต้ผิวดิน มีคุณค่าในเชิงประวัติศาสตร์และการวิจัย อุทยานธรณีโลกหลายแห่งมีความสำคัญต่อการศึกษาเกี่ยวกับวิวัฒนาการของโลก เช่น
Geopark หมู่เกาะเจ้อเจียง (จีน): โดดเด่นด้วยเสาหินบะซอลต์ที่เกิดจากการปะทุของภูเขาไฟ
Geopark Burren and Cliffs of Moher (ไอร์แลนด์): โดดเด่นด้วยแนวหินปูนที่สะท้อนถึงวิวัฒนาการของธรณีวิทยาช่วงยุคน้ำแข็ง
การบริหารจัดการและการอนุรักษ์ใน อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติใน Geopark UNESCO มีเป้าหมายเพื่อรักษาสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ โดยใช้วิธีการที่หลากหลาย เช่น
การจัดทำแผนอนุรักษ์ระยะยาว: กำหนดเป้าหมายและแนวทางการจัดการพื้นที่
การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน: ชาวบ้านในพื้นที่มีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์ทรัพยากร
การใช้เทคโนโลยี: เช่น GIS ในการติดตามการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่
การศึกษาและสร้างความตระหนักรู้: จัดกิจกรรมเพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการอนุรักษ์
ตัวอย่างที่น่าสนใจ คือ อุทยานธรณี Global Geopark Gunung Sewu (อินโดนีเซีย) ที่มีการฟื้นฟูพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมและส่งเสริมการปลูกป่าในบริเวณที่เคยถูกทำลาย
กิจกรรมท่องเที่ยวใน อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก
กิจกรรมท่องเที่ยวใน Geopark UNESCO ไม่เพียงส่งเสริมการอนุรักษ์ แต่ยังช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชน เช่น
การเดินป่าศึกษาธรรมชาติ: สำรวจเส้นทางธรณี เช่น ภูเขาไฟหรือหน้าผาหิน
การล่องเรือชมฟยอร์ด: เช่น ในอุทยานธรณี Magma (นอร์เวย์)
การเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ธรณีวิทยา: ศึกษาฟอสซิลและหินที่หายาก
ความหลากหลายทางวัฒนธรรมใน อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก ยังเป็นพื้นที่ที่สะท้อนถึงความเชื่อมโยงระหว่างธรรมชาติและวัฒนธรรม เช่น การนำเสนอเรื่องราวทางวัฒนธรรมผ่านงานฝีมือพื้นบ้าน การจัดเทศกาลท้องถิ่น และการส่งเสริมวิถีชีวิตดั้งเดิม
อุทยานธรณีโลกขององค์การยูเนสโก เป็นตัวอย่างที่ดีของ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุลและยั่งยืน ด้วยการผสมผสานระหว่างการอนุรักษ์และการพัฒนาชุมชน นอกจากจะเป็นพื้นที่ที่สร้างความตระหนักรู้ในคุณค่าของธรรมชาติแล้ว Geopark UNESCO ยังช่วยสร้างความภูมิใจในท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติในอุทยานธรณีโลก ของ UNESCO จึงไม่เพียงแต่รักษาสิ่งที่มีค่าให้กับคนรุ่นหลัง แต่ยังช่วยสร้างแรงบันดาลใจในการอนุรักษ์โลกที่เราอาศัยอยู่อย่างยั่งยืน
.
-------------------------------------------------
ที่มา
- http://www.globalgeopark.org
ภาพและรวบรวมโดย
-------------------------------------------------
สนใจเรื่องราวเพิ่มเติมคลิกที่นี่
อุทยานธรณีโลกยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks)
-------------------------------------------------