พุกาม (Bagan) เป็นเมืองโบราณและได้รับการรับรองจาก องค์การยูเนสโก ให้เป็นแหล่งมรดกโลก ตั้งอยู่ในภาคมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ถึง 13 เมืองแห่งนี้เคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรพุกาม อาณาจักรแห่งแรกของชาวพม่า ในช่วงรุ่งเรืองสูงสุดของอาณาจักรระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 11 ถึง 13 มี วัด เจดีย์ และอาราม กว่า 10,000 แห่ง ถูกสร้างขึ้นบนที่ราบพุกามเพียงแห่งเดียว ซึ่งยังคงมีวัดและเจดีย์กว่า 2,200 แห่งที่ยังคงอยู่รอดมาจนถึงปัจจุบัน
พุกาม ได้ชื่อว่าเป็น เมืองแห่งทะเลเจดีย์ หรือ ดินแดนแห่งเจดีย์ หรือ ดินแดนแห่งเจดีย์สี่พันองค์ เพราะในช่วงรุ่งเรืองเคยมีเจดีย์มากมายที่ถูกสร้างขึ้นบนที่ราบพุกามมากมายถึง 4,446 องค์ แต่ทุกวันนี้หลงเหลืออยู่เพียงประมาณ 2 พันกว่าองค์เท่านั้น ทั้งจากที่เสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา และที่ถูกรื้อถอนมาสร้างเป็นกำแพงเมืองหอรบ ในสงครามครั้งสุดท้ายของพุกาม สงครามกับพระเจ้ากุบไลข่าน แห่งมองโกล และนั่นคือ จุดจบของอาณาจักรพุกามที่รุ่งเรืองมาเกือบ 500 ปี
เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2559 เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ทางตอนกลางของพม่า สร้างความเสียหายครั้งใหญ่แก่พุกาม วัดเกือบ 400 แห่งได้รับความเสียหาย กรมโบราณคดีแห่งพุกาม ได้เริ่มต้นการสำรวจและบูรณะ โดยได้รับความช่วยเหลือจาก ผู้เชี่ยวชาญยูเนสโก นักท่องเที่ยวและผู้เข้าชมไม่สามารถเข้าชมวัดได้ 33 แห่ง
ปัจจุบัน พุกาม ตั้งอยู่ในเขตมัณฑะเลย์ (Mandalay Division) อยู่ห่างจาก เมืองมัณฑะเลย์ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 90 ไมล์ หรือ 145 กิโลเมตร หรืออยู่ทางตอนเหนือของย่างกุ้ง ระยะทาง 680 กิโลเมตร พุกามแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ เขตเมืองเก่า (เขตที่ตั้งอาณาจักรพุกาม) เขตเมืองใหม่ (เขตที่อยู่อาศัยปัจจุบัน) และญองอู้ (เขตพาณิชยกรรมและเศรษฐกิจ) มีสนามบินชื่อ สนามบินญองอู้ เป็นสนามบินประจำเมือง รายได้หลักของเมือง คือ การท่องเที่ยวเชิงศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ มีนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกมาเยือนที่นี่เสมอทุกช่วงปี โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจากแถบเอเชียด้วยกัน
รายได้หลักของเมือง คือ การท่องเที่ยวเชิงศิลปวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ มีนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกมาเยือนที่นี่เสมอทุกช่วงปี โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจากแถบเอเชียด้วยกัน
เจดีย์แห่งแรกของพุกาม คือ เจดีย์ชเวซี่โกน สร้างโดย พระเจ้าอโนรธามังช่อ ปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรพุกาม โดยธรรมเนียมการสร้างเจดีย์ เจดีย์องค์ใหญ่สุดจะเป็นเจดีย์ที่กษัตริย์ทรงสร้าง และองค์ที่มีขนาดเล็กถัดมาเป็นการสร้างโดย เหล่าขุนนาง อำมาตย์ ลดหลั่นลงมาตามบรรดาศักดิ์ นอกจากเจดีย์ชเวซี่โกนแล้ว ยังมีเจดีย์และวัดสำคัญอีกหลายแห่ง เช่น เจดีย์ชเวซานดอ, อานานดาพะย่า, มีนกะลาเซดี, วัดที่โลมี่นโล, วัดดะมะยานจี้, วัดตะบะญุ เป็นต้น
นอกจากเจดีย์ชเวซีโกนแล้ว ยังมีเจดีย์สำคัญ ๆ อีกหลายองค์และวัดสำคัญ ๆ อีกเช่น เจดีย์ชเวซันดอ, อานันทวิหาร, เจดีย์ตะเบียงนิว, วัดพะยาตองซู เป็นต้น
ที่มา
ข้อมูล https://whc.unesco.org
ข้อมูลและรูปภาพ www.iok2u.com
-----------------------------------------
รวมข้อมูลแหล่งมรดกโลก (World Heritage Site)
-----------------------------------------
