เมืองเศรษฐกิจพิเศษ จีน (Special Economic Zones: SEZs) กลไกสำคัญในการผลักดันเศรษฐกิจจีนสู่ระดับโลก จีน เป็นประเทศที่สร้างความประหลาดใจให้กับโลกด้วยการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างก้าวกระโดดในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา และหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จนี้คือการถือกำเนิดขึ้นของ เมืองเศรษฐกิจพิเศษ จีน (Special Economic Zones: SEZs)
SEZs คืออะไรและเกิดขึ้นได้อย่างไร ? ความหมายของ “เมืองเศรษฐกิจพิเศษ”
เมืองเศรษฐกิจพิเศษ จีน (Special Economic Zones: SEZs) คือ พื้นที่ที่รัฐบาลจีนกำหนดขึ้นเพื่อทดลองนโยบายเศรษฐกิจแบบเปิดและเสรีมากกว่าพื้นที่ทั่วไป โดยมุ่งเน้นการดึงดูดการลงทุนจากต่างชาติ ส่งเสริมการส่งออก และพัฒนาเทคโนโลยี ซึ่งเมืองเหล่านี้จะได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี กฎระเบียบการค้า และการจัดการแรงงานที่ยืดหยุ่นมากกว่าภายในประเทศ
จุดเริ่มต้นของ SEZs ในจีน
จีนเริ่มจัดตั้งเมืองเศรษฐกิจพิเศษในช่วงต้นทศวรรษ 1980 ภายใต้การนำของ เติ้ง เสี่ยวผิง ผู้นำที่ผลักดันนโยบาย "ปฏิรูปและเปิดประเทศ" ผู้นำการปฏิรูปเศรษฐกิจจีน หลังจากจีนเปิดประเทศเพื่อต้อนรับการลงทุนจากต่างชาติ โดย SEZs ถูกมองว่าเป็น “หน้าต่าง” ที่จีนเปิดให้โลกภายนอกมองเห็นแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจรูปแบบใหม่ของประเทศ (Reform and Opening Up) ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ ถ่ายทอดเทคโนโลยี และทดลองใช้กลไกตลาดในระบบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม โดยไม่กระทบต่อระบบโดยรวมของประเทศ
SEZs คือ พื้นที่ที่รัฐบาลจีนได้มอบอำนาจพิเศษในการดำเนินนโยบายทางเศรษฐกิจที่ยืดหยุ่นกว่าพื้นที่อื่นๆ ทั่วไปของประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้าน
- มาตรการจูงใจด้านภาษี ลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีนำเข้า-ส่งออก หรือยกเว้นภาษีสำหรับธุรกิจต่างชาติ
- กฎระเบียบที่ผ่อนปรน ลดความซับซ้อนของขั้นตอนการอนุมัติการลงทุน การนำเข้า-ส่งออก และการบริหารจัดการธุรกิจ
- โครงสร้างพื้นฐานที่ครบครัน พัฒนาท่าเรือ สนามบิน ถนน และสาธารณูปโภคต่างๆ เพื่อรองรับการลงทุนและการค้า
- นโยบายแรงงานที่ยืดหยุ่น เพื่อดึงดูดแรงงานและเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต
เมืองเศรษฐกิจพิเศษสำคัญของจีน SEZs
จูไห่ (Zhuhai) เมืองเศรษฐกิจพิเศษแห่งความโรแมนติกและนวัตกรรมของจีน คำขวัญ “ไข่มุกแห่งทะเลจีนใต้ เมืองแห่งความรักและอนาคต”
จูไห่ (Zhuhai) ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของมณฑลกวางตุ้ง เป็นเมืองชายฝั่งทะเล มีพรมแดนติดกับมาเก๊าและอยู่ใกล้ฮ่องกง ด้วยภูมิประเทศที่งดงามและนโยบายเศรษฐกิจที่เปิดกว้าง จูไห่ได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในสี่เมืองเศรษฐกิจพิเศษ (Special Economic Zones: SEZs) แห่งแรกของจีนในปี พ.ศ. 2523 (ค.ศ. 1980) เมืองนี้จึงกลายเป็นศูนย์กลางของการพัฒนาเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และการท่องเที่ยวที่สำคัญของประเทศ
ประวัติความเป็นมาและความสำคัญ
ก่อนปี พ.ศ. 2523 จูไห่เป็นเพียงหมู่บ้านชาวประมงเล็กๆ ที่มีประชากรไม่ถึง 370,000 คน แต่หลังจากได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษ เมืองนี้ได้กลายเป็นศูนย์กลางของการลงทุนจากต่างประเทศและการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว ในช่วง 40 ปีที่ผ่านมา จูไห่ได้พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง จนกลายเป็นหนึ่งในเมืองที่มีการเติบโตเร็วที่สุดในภูมิภาคสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล
ความงดงามทางสถาปัตยกรรมและธรรมชาติ
จูไห่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “เมืองชายฝั่งทะเลที่สวยที่สุดของจีน” ด้วยแนวชายฝั่งยาวกว่า 690 กิโลเมตร และมีเกาะน้อยใหญ่กว่า 200 เกาะ เมืองนี้มีการผสมผสานระหว่างสถาปัตยกรรมสมัยใหม่และธรรมชาติอย่างลงตัว เช่น
รูปปั้นหญิงสาวชาวประมง (Fisher Girl): สัญลักษณ์ของเมืองจูไห่ ตั้งอยู่ที่อ่าวเซียงลู่ (Xianglu Bay) รูปปั้นนี้มีความสูง 8.7 เมตร สร้างขึ้นจากหินแกรนิต และถือไข่มุกไว้เหนือศีรษะ เป็นสัญลักษณ์ของความรักและความบริสุทธิ์
ถนนคนเดินเลียบชายฝั่ง (Lovers' Road): ถนนยาว 28 กิโลเมตรเลียบชายฝั่งทะเล เหมาะสำหรับการเดินเล่นหรือปั่นจักรยาน พร้อมชมวิวทะเลและเมืองมาเก๊า
พระราชวังหยวนหมิงใหม่ (New Yuan Ming Palace): จำลองพระราชวังฤดูร้อนของราชวงศ์ชิงในกรุงปักกิ่ง มีสถาปัตยกรรมที่งดงามและการแสดงวัฒนธรรมจีน
กิจกรรมที่แนะนำสำหรับนักท่องเที่ยว
เยี่ยมชมสวนสนุก Chimelong Ocean Kingdom: สวนสนุกทางทะเลที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตั้งอยู่ที่เกาะเหิงฉิน (Hengqin) มีการแสดงสัตว์น้ำ เครื่องเล่น และพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำขนาดใหญ่
เดินเล่นที่ถนนคนเดินเลียบชายฝั่ง (Lovers' Road): สัมผัสบรรยากาศโรแมนติกและชมวิวทะเลที่สวยงาม
เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์จูไห่ (Zhuhai Museum): เรียนรู้ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของเมืองผ่านนิทรรศการต่างๆ
สำรวจเกาะต่างๆ: เช่น เกาะตงอ่าว (Dong'ao Island) และเกาะไหวหลิงติง (Wai Lingding Island) ที่มีธรรมชาติสวยงามและกิจกรรมทางทะเล
ชมการแสดงที่ศูนย์ศิลปะจินหว่าน (Jinwan Arts Center): ศูนย์ศิลปะที่ออกแบบโดย Zaha Hadid Architects มีการแสดงศิลปะและนิทรรศการต่างๆ
จูไห่ เป็นเมืองที่มีการพัฒนาอย่างรวดเร็วภายใต้นโยบายเศรษฐกิจพิเศษของจีน แต่ยังคงรักษาความงดงามของธรรมชาติและวัฒนธรรมท้องถิ่นไว้ได้อย่างลงตัว ด้วยสถานที่ท่องเที่ยวที่หลากหลายและบรรยากาศที่โรแมนติก จูไห่จึงเป็นจุดหมายปลายทางที่ไม่ควรพลาดสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสความงามของเมืองชายฝั่งทะเลที่ทันสมัยและมีเสน่ห์
“เพียงครั้งเดียวที่ได้มาเยือน คุณจะหลงใหลในเสน่ห์ของจูไห่ เมืองแห่งความรักและนวัตกรรม”