WNBR โครงการมนุษย์และชีวมณฑล (Man and Biosphere Programme- MAB)
โครงการมนุษย์และชีวมณฑล
พื้นที่สงวนชีวมณฑลอยู่ภายใต้ โครงการมนุษย์และชีวมณฑล (Man and Biosphere Programme- MAB)
ซึ่งเป็นโครงการหนึ่งภายใต้สาขาวิทยาศาสตร์ขององค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ องค์การยูเนสโก(UNESCO) เป็นโครงการระยะยาว เพื่อการอนุรักษ์ ป้องกัน ศึกษาวิจัย ฝึกอบรม และแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างประเทศ และภายใต้โครงการดังกล่าวได้มีการจัดตั้งพื้นที่สงวนชีวมณฑลขึ้น เพื่อเป็นพื้นที่ทดลองและสาธิตให้เห็นความสัมพันธ์ที่สมดุลระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และเป็นตัวอย่างในการค้นหาหนทางสำหรับอนาคตในการดำรงชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืน จนถึง กุมภาพันธ์ 2559 องค์การยูเนสโก ได้รับรองพื้นที่สงวนชีวมณฑลทั้งสิ้น 651 แห่ง ในประเทศต่างๆ รวม 120 ประเทศ
พื้นที่สงวนชีวมณฑล หมายถึง พื้นที่ระบบนิเวศบนบก ทะเล หรือชายฝั่งทะเล ที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติภายใต้โครงการมนุษย์และชีวมณฑล (man and biosphere) ขององค์การยูเนสโก ซึ่งการประกาศให้เป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑล นั้น มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการด้วยกัน คือ
1. เพื่ออนุรักษ์ความหลากหลายของพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ และระบบนิเวศ
2. เพื่อส่งเสริมการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน
3. เพื่อการศึกษาวิจัยและฝึกอบรมต่างๆ เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าว จึงได้มีการแบ่งพื้นที่ออกเป็น 3 เขต ภาพแสดงเขตมีการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ที่แตกต่างกัน กล่าวคือ
1. เขตแกนกลาง (core zone) จะต้องมีพื้นที่ขนาดใหญ่เพียงพอที่จะตอบสนองด้านการอนุรักษ์ และไม่มีกิจกรรมใด ๆ ยกเว้นด้านการศึกษาวิจัยและติดตามตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ เช่น พื้นที่เพื่อการศึกษาวิจัย (Research) เป็นต้น
2. เขตกันชน (buffer zone) จะต้องกำหนดแนวเขตให้ชัดเจนและล้อมรอบเขตแกนกลาง เป็นพื้นที่ที่อนุญาตให้มีเพียงกิจกรรมที่ไม่ขัดแย้งกับการอนุรักษ์ในเขตแกนกลางและช่วยคุ้มครองเขตแกนกลางด้วย เช่น พื้นที่ฝึกอบรม แหล่งเรียนรู้ (Education / Training) เป็นต้น
3. เขตรอบนอก (transition zone) เป็นพื้นที่ที่ใช้ดำเนินกิจกรรมทั่วไป เช่น การเกษตร การตั้งถิ่นฐานของชุมชน และอื่น ๆ ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้ต้องไม่ส่งผลกระทบต่อพื้นที่อนุรักษ์ในเขตแกนกลาง เช่น การท่องเที่ยวและพักผ่อนนันทนาการ (Tourism / Recreation) เป็นต้น
ที่มา
ข้อมูล World Network of Biosphere Reserves (unesco.org)
ข้อมูลและรูปภาพ www.iok2u.com
-----------------------------------------
เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (WNBR) รวมข้อมูล
-----------------------------------------