WNBR 002 เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (World Network of Biosphere Reserves; WNBR)

WNBR เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (World Network of Biosphere Reserves; WNBR)

เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (World Network of Biosphere Reserves: WNBR) คือ พื้นที่คุ้มครองที่กำหนดขึ้นในระดับสากล ซึ่งแต่ละรายการเรียกว่า พื้นที่สงวนชีวมณฑล ภายใต้ โครงการมนุษย์และชีวมณฑล (Man and the Biosphere: MAB) ของ องค์การยูเนสโก ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 2514 มีวัตถุประสงค์ เพื่อแสดงและวางแนวทางการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม บนพื้นฐานวิทยาศาสตร์ส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยมีพื้นที่สาธิตของโครงการดังกล่าวกระจายอยู่ทั่วโลก เรียกว่า พื้นที่สงวนชีวมณฑล (Biosphere Reserve) ซึ่งอาจเป็นพื้นที่ของระบบนิเวศภาคพื้นดิน ชายฝั่ง พื้นน้ำ หรือประกอบด้วยระบบนิเวศดังกล่าวรวมกันในการประกาศจัดตั้งพื้นที่สงวนชีวมณฑล

กรอบบัญญัติการดำเนินงาน

กรอบบัญญัติการดำเนินงานเครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (Statutory Framework of the World Network of Biosphere Reserves) ระบุว่า พื้นที่สงวนชีวมณฑล ถูกประกาศจัดตั้งโดย คณะกรรมการสภาประสานงานระหว่างชาติ ว่าด้วยโครงการด้านมนุษย์และชีวมณฑล (International Coordinating Council of the Man and the Biosphere Programme: MAB – ICC) จากการเสนอของประเทศใด ๆ ที่ได้พิจารณาแล้ว พื้นที่สงวนชีวมณฑลยังคงอยู่ในอำนาจอธิปไตยของรัฐพื้นที่สงวนชีวมณฑลตั้งอยู่ และอยู่ภายใต้กฎหมายของรัฐเท่านั้น  การแบ่งเขตการจัดการของพื้นที่สงวนชีวมณฑลจึงเป็นเพียงการแบ่งเขตการจัดการ เพื่อเป็นข้อแนะนำให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสำหรับพิจารณากิจกรรมที่จะดำเนินการในพื้นที่ เพื่อประโยชน์ในการแสดงศักยภาพของพื้นที่สงวนชีวมณฑลใน 3 บทบาทหน้าที่ ได้แก่

1. บทบาทด้านการอนุรักษ์ (Conservation) เป็นพื้นที่ที่อนุรักษ์สงวนรักษาทรัพยากรพันธุกรรม ชนิดพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต และอนุรักษ์ระบบนิเวศ สภาพภูมิทัศน์ ตลอดจนความหลากหลายทางวัฒนธรรมในพื้นที่

2. บทบาทด้านการพัฒนา (Development) เป็นพื้นที่ที่ส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืนทางเศรษฐกิจ สังคม ประเพณี และวัฒนธรรม

3. บทบาทด้านการสนับสนุนการวิจัยและการศึกษา (Logistic) เป็นพื้นที่ที่สามารถให้การสนับสนุนการสาธิต การฝึกอบรม และให้ความรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม การศึกษาวิจัยและตรวจสอบปัญหาที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์และการพัฒนาอย่างยั่งยืนในทุกระดับ ทั้งระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และระดับนานาชาติ

ภารกิจ

เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (WNBR) ของโครงการมนุษย์และชีวมณฑล MAB ประกอบด้วย เครือข่ายไซต์แบบไดนามิกและเชิงโต้ตอบ มีเป้าหมายทำงานเพื่อส่งเสริมการประสานกลมกลืนของผู้คนและธรรมชาติ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนผ่านการสื่อสารสนทนาแบบ การมีส่วนร่วม การแบ่งปันความรู้ การลดความยากจน การปรับปรุงความเป็นอยู่ของมนุษย์ การเคารพในคุณค่าทางวัฒนธรรม และโดยการปรับปรุงความสามารถของสังคม ในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภูมิภาคเหนือและใต้ และเป็นเครื่องมือพิเศษสำหรับความร่วมมือระหว่างประเทศผ่านการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความรู้ การเสริมสร้างศักยภาพ และการส่งเสริมแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุด

เครือข่าย

เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก (WNBR) ในปี 2566 (2023) มีการประกาศเขตสงวนชีวมณฑล 748 แห่ง ใน 134 ประเทศ รวมถึงพื้นที่ข้ามพรมแดน 23 แห่ง โดยมีการประกาศพื้นที่ในทุกภูมิภาคของโลก ได้แก่

- เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก แอฟริกา / 93 sites in 33 countries in Africa

-  36 sites in 14 countries in the Arab States

- เครือข่ายพื้นที่สงวนชีวมณฑลโลก เอเชียและแปซิฟิก / 176 sites in 24 countries in Asia and the Pacific

- 309 sites in 41 countries in Europe and North America

- 134 sites in 22 countries Latin America and the Caribbean

.

-------------------------