แนวทางในการวางแผน โครงการส่งเสริมผู้ประกอบการอุตสาหกรรมให้เข้าสู่การเป็นอุตสาหกรรม 4.0 (Planning Guidelines Project to promote industrial entrepreneurs to become Industry 4.0)
ขั้นตอนที่ 6 การพิจารณาและเลือกเทคโนโลยี (consideration and selection of technology)
ขั้นตอนที่ 6 การพิจารณาและเลือกเทคโนโลยี (consideration and selection of technology)
การวางแผนและดำเนินการในขั้นตอนนี้ จุดประสงค์เพื่อพิจารณาและคัดเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมในการนำมาใช้ในโครงการขององค์กร ซึ่งต้องพิจารณาความเหมาะสมทางเทคนิค ความเชื่อมโยงกับกระบวนการธุรกิจ และค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง รายละเอียดที่จะกล่าวถึงในขั้นตอนนี้ เช่น วัตถุประสงค์ ขั้นตอนการทำงาน การกำหนด KPI การกำหนดผลลัพท์ หรือปัญหาอุปสรรค์ที่อาจมี โดยมีรายละเอียด เช่น
วัตถุประสงค์
- เพิ่มประสิทธิภาพ (Increase Efficiency) การเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมและทันสมัยช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานและกระบวนการธุรกิจ โดยลดการใช้ทรัพยากรที่ไม่เกี่ยวข้อง และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
- สนับสนุนการพัฒนา (Development Support) เทคโนโลยีที่เหมาะสมช่วยสนับสนุนในกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ ทำให้องค์กรสามารถเป็นผู้นำในการพัฒนาและการปรับตัวต่อเทคโนโลยีใหม่ได้
- ตอบสนองความต้องการลูกค้า (customer needs) การเลือกเทคโนโลยีที่ตอบสนองความต้องการของลูกค้าหรือตลาด เช่น เพิ่มความสะดวกในการให้บริการหรือปรับปรุงประสบการณ์ลูกค้า
- ลดความเสี่ยง (Minimize Risks) เทคโนโลยีที่เหมาะสมช่วยลดความเสี่ยงในการดำเนินกิจการ เช่น ลดความผิดพลาดในกระบวนการ ลดความเสี่ยงทางความปลอดภัย หรือลดความเสี่ยงในการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมาย
- การเพิ่มความสามารถในการแข่งขัน (Increasing competitiveness) เทคโนโลยีที่ทันสมัยช่วยเพิ่มความสามารถในการแข่งขันในตลาด ทำให้องค์กรมีข้อได้เปรียบในด้านการนำเทคโนโลยีมาใช้ในกระบวนการธุรกิจ
- ลดต้นทุน (Cost reduction) เลือกเทคโนโลยีที่สามารถลดต้นทุนในการดำเนินงานได้ เช่น ลดต้นทุนการผลิต ลดการใช้ทรัพยากร หรือลดการบำรุงรักษาอุปกรณ์
- การปรับตัวต่ออุตสาหกรรม 4.0 (Adapting to Industry 4.0) เลือกเทคโนโลยีที่สอดคล้องกับแนวทางและแนวคิดของอุตสาหกรรม 4.0 เพื่อการพัฒนาองค์กรให้เป็นอุตสาหกรรม 4.0 และให้เกิดการเชื่อมต่อระบบอัตโนมัติในกระบวนการผลิตและธุรกิจ
ขั้นตอนการพิจารณาและเลือกเทคโนโลยี
ในการดำเนินงานมีหลายขั้นตอนที่ควรทำ ตัวอย่างขั้นตอนทั่วไปที่องค์กรสามารถนำมาใช้ ได้แก่
- การรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ความต้องการ (Data Gathering and Requirements Analysis) ทำการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความต้องการทางธุรกิจและกระบวนการขององค์กร เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่มีความลึกลงเกี่ยวกับแนวคิดและวัตถุประสงค์ในการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยี
- การระบุความต้องการ (Identification of Requirements) องค์กรควรระบุและจัดทำรายการความต้องการที่แน่ชัดสำหรับเทคโนโลยีที่ต้องการเลือก รายการความต้องการนี้ควรจะมีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์และยุทธศาสตร์ขององค์กรในการปรับตัวและพัฒนาตนเอง
- การศึกษาและวิเคราะห์ตลาด (Market study and analysis) หลังจากที่ระบุความต้องการเทคโนโลยีแล้ว ควรศึกษาและวิเคราะห์ตลาดเพื่อเข้าใจเทรนด์และความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง รวมถึงศึกษาความสามารถและข้อจำกัดของเทคโนโลยีที่มีอยู่ในตลาด
- การสำรวจและประเมินเทคโนโลยีที่เป็นไปได้ (Possible Technologies) ควรสำรวจและประเมินเทคโนโลยีที่มีอยู่ในตลาดซึ่งสอดคล้องกับความต้องการที่ระบุไว้ เพื่อให้ได้ข้อมูลเพียงพอในการตัดสินใจ
- การศึกษาและการเปรียบเทียบเทคโนโลยี (Technology studies and comparisons) ทำการศึกษาและวิเคราะห์เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม 4.0 โดยการเปรียบเทียบคุณสมบัติ ประสิทธิภาพ ราคา และความเหมาะสมกับความต้องการขององค์กร
- การเปรียบเทียบและทดสอบเทคโนโลยี (Technology Benchmarking and Testing) เกี่ยวกับการเปรียบเทียบคุณสมบัติและประสิทธิภาพของเทคโนโลยีที่เลือกได้ เพื่อทำการทดสอบและประเมินว่าเทคโนโลยีดังกล่าว สามารถสอดคล้องกับความต้องการขององค์กรหรือไม่
- การตรวจสอบความเป็นไปได้และความเสี่ยง (Feasibility and Risk Investigation) ทำการประเมินความเป็นไปได้ของการนำเทคโนโลยีเข้าสู่องค์กร รวมถึงการพิจารณาความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นเมื่อใช้เทคโนโลยีนั้น ต้องพิจารณาถึงปัจจัยทางเทคนิค ปัจจัยทางเศรษฐศาสตร์ และปัจจัยทางกฎหมายที่อาจมีผลต่อการดำเนินโครงการ
- การทดสอบและการประเมินเทคโนโลยี (Technology Testing and Evaluation) ทำการทดสอบและประเมินเทคโนโลยีที่เลือกใช้ในสภาวะที่เหมือนกับสภาวะการใช้งานจริง การทดสอบนี้จะช่วยให้ได้ข้อมูลที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการตัดสินใจเช่น ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และปัญหาที่อาจเกิดขึ้น
- การเลือกเทคโนโลยี (Technology Selection) หลังจากทำการวิเคราะห์และประเมินเทคโนโลยีที่เหมาะสม ให้ทำการเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมที่สุดตามความต้องการและเป้าหมายของโครงการ การดำเนินการหลังจากที่เทคโนโลยีที่เลือกได้ผ่านการทดสอบและประเมินความสำเร็จ สามารถดำเนินการต่อไปในการจัดซื้อและการใช้งานเทคโนโลยีดังกล่าว
- การติดตามและประเมินผล (Monitoring and Evaluation) เทคโนโลยีที่เลือกใช้ควรมีการติดตามและประเมินผล เพื่อตรวจสอบว่าเทคโนโลยีดังกล่าว สามารถสร้างผลลัพธ์ที่ต้องการและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ขององค์กรได้หรือไม่ ในกรณีที่ผลลัพธ์ไม่ตรงตามที่คาดหวัง องค์กรควรทบทวนและปรับปรุงแผนการเลือกเทคโนโลยีให้เหมาะสม
โดยแต่ละองค์กรอาจมีขั้นตอนการพิจารณาและเลือกเทคโนโลยีที่ไม่เหมือนกัน เนื่องจากขึ้นอยู่กับความต้องการและสภาพแวดล้อมของแต่ละองค์กรเอง และในแต่ละขั้นตอนนั้นสามารถใช้ตัวชี้วัดเพื่อวัดผลลัพท์ที่ได้ เช่น จำนวนเทคโนโลยีที่ถูกพิจารณา ระยะเวลาในการเปรียบเทียบเทคโนโลยี ประสิทธิภาพของเทคโนโลยีที่เลือก รายการความเสี่ยงที่ตรวจพบ และเทคโนโลยีที่เลือกใช้สำเร็จหรือไม่ อีกทั้งยังสามารถใช้เกณฑ์และวิธีการต่างๆ เพื่อให้การตัดสินใจเป็นไปอย่างมีความเชื่อถือและระบุชัดเจน
การกำหนด KPI ที่เกี่ยวข้อง
KPI เพื่อวัดผลและประเมินความสำเร็จที่เกี่ยวข้องมีหลายด้าน ตัวอย่างที่พบ ได้แก่
- ประสิทธิภาพ (Efficiency) ของการนำเทคโนโลยีเข้าสู่กิจกรรมธุรกิจ วัดว่าเทคโนโลยีที่เลือกใช้มีผลกระทบในการพัฒนากิจกรรมธุรกิจในทางที่เหมาะสมหรือไม่ โดยอาจใช้ KPI เช่น ประสิทธิภาพการผลิต การลดค่าใช้จ่าย หรือเวลาที่ลดลงเป็นต้น
- ความพร้อมทางเทคนิค (Technical readiness) ประเมินว่าทีมงานหรือองค์กรมีความพร้อมทางเทคนิคและความสามารถในการนำเทคโนโลยีสู่การประยุกต์ใช้หรือไม่ โดยอาจใช้ KPI เช่น การฝึกอบรมและพัฒนาทักษะของบุคลากร การนำเทคโนโลยีสู่การใช้จริง หรือการดูแลและสนับสนุนทางเทคนิค
- ประสิทธิภาพทางธุรกิจ (Business Efficiency) วัดผลกระทบที่เกิดขึ้นในธุรกิจ ตั้งแต่เริ่มต้นการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้จนถึงระยะยาว โดยอาจใช้ KPI เช่น รายได้เพิ่มขึ้น ความเสถียรภาพของธุรกิจ การเข้าถึงตลาดใหม่ หรือความพึงพอใจของลูกค้า
- ประสิทธิภาพทางเทคโนโลยี (Technological Efficiency) วัดว่าเทคโนโลยีที่เลือกใช้มีประสิทธิภาพและสามารถทำงานได้อย่างเหมาะสมหรือไม่ โดยอาจใช้ KPI เช่น ประสิทธิภาพการใช้งานเทคโนโลยี ความเสถียรภาพของระบบ การป้องกันความเสี่ยงด้านความปลอดภัย เป็นต้น
- การใช้ทรัพยากรทางเทคโนโลยี (resource utilization) ประเมินว่าการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้งาน สามารถปรับปรุงความสามารถในการใช้ทรัพยากรทางเทคโนโลยีให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นหรือไม่ โดยอาจใช้ KPI เช่น ประสิทธิภาพการใช้พลังงาน การลดการใช้ทรัพยากรทางเทคโนโลยี หรือการลดการสร้างสิ่งที่ไม่จำเป็น
ในขั้นตอนการพิจารณาและเลือกเทคโนโลยีอาจเลือกใช้ KPI เพื่อวัดผลและประเมินความสำเร็จที่เกี่ยวข้อง กำหนดตัวชี้วัดเพื่อวัดผลลัพท์ที่ได้ เช่น ร้อยละของการลดต้นทุนผลิตภัณฑ์ ร้อยละของผู้ประกอบการที่ได้รับการพัฒนาทางเทคโนโลยี ร้อยละขององค์กรที่มีการปรับปรุงกระบวนการทำงานด้วยเทคโนโลยีใหม่ ร้อยละของผลผลิตที่เพิ่มขึ้น เป็นต้น ตัวอย่างเกณฑ์เพื่อให้การตัดสินใจประเมินผลเป็นไป
การวัดผลลัพท์ (measuring results)
- ร้อยละของการปรับปรุงกระบวนการทำงาน (Process Improvement Percentage) วัดผลลัพท์ที่ได้จากการใช้เทคโนโลยีในการปรับปรุงกระบวนการทำงาน เช่น ลดระยะเวลาในการผลิต ลดขั้นตอนงานที่ไม่จำเป็น หรือเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
- ประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากร (Resource Efficiency) วัดผลลัพท์ที่ได้จากการใช้เทคโนโลยีในการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากร เช่น ลดการใช้พลังงาน ลดการใช้วัสดุประสิทธิภาพสูงขึ้น หรือลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
- ความพึงพอใจของลูกค้า (Customer Satisfaction) วัดผลลัพท์ที่ได้จากการใช้เทคโนโลยีในการพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ตอบสนองความต้องการของลูกค้า เช่น ร้อยละของลูกค้าที่พอใจกับผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่
- ประสิทธิภาพทางธุรกิจ (Business Efficiency) วัดผลลัพท์ทางธุรกิจที่ได้จากการใช้เทคโนโลยี เช่น เพิ่มรายได้ ลดต้นทุน หรือเปิดตลาดใหม่
- ความเป็นไปได้ในการขยายตลาด (Market Expansion Possibilities) วัดผลลัพท์ที่ได้จากการใช้เทคโนโลยีในการเข้าถึงตลาดใหม่ หรือขยายตลาดที่มีอยู่เดิม เช่น เพิ่มจำนวนลูกค้า ขยายฐานลูกค้าในตลาดต่างประเทศ
- ระดับความสำเร็จในการนำเทคโนโลยีมาใช้ (Level of Technology Adoption Success) วัดผลลัพท์ที่ได้จากความสำเร็จในการนำเทคโนโลยีมาใช้จริง โดยพิจารณาความถูกต้องของการดำเนินการ ความรวดเร็วในการนำเทคโนโลยีมาใช้ และความสามารถในการแก้ไขปัญหาหรือปรับปรุงระบบ
- ระดับความพร้อมในการเปลี่ยนแปลง (Change readiness level) วัดผลลัพท์ที่ได้จากความพร้อมในการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการใช้เทคโนโลยี โดยพิจารณาปัจจัยเชิงองค์กร เช่น ความพร้อมทางทรัพยากรบุคคล ความพร้อมทางเทคนิค และความพร้อมทางองค์กร
การวัดผลลัพท์ที่ได้นั้นควรจะเป็นไปในรูปแบบที่สอดคล้องกับเป้าหมายและกลยุทธ์ของโครงการ และควรมีการกำหนดตัวชี้วัดที่ชัดเจนและสามารถวัดได้ quantitatively หรือ qualitatively ให้มีความเชื่อถือและความน่าเชื่อถือในผลลัพท์ที่ได้
ปัญหาและอุปสรรค
- ข้อมูลที่ไม่เพียงพอ (Insufficient information) การพิจารณาและเลือกเทคโนโลยีอาจต้องใช้ข้อมูลและข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อทำการวิเคราะห์และตัดสินใจ แต่อาจมีปัญหาที่ข้อมูลไม่เพียงพอหรือไม่ถูกต้อง ทำให้การตัดสินใจเกิดความไม่แน่นอน
- ความซับซ้อนของเทคโนโลยี (Technology complexity) บางครั้งเทคโนโลยีที่เหมาะสมอาจมีความซับซ้อนที่สูง ทำให้การทำความเข้าใจและการนำเทคโนโลยีเข้าสู่การใช้งานและการดำเนินงานเป็นอุปสรรค
- การบริหารจัดการทรัพยากร (Resource Management) การเลือกเทคโนโลยีอาจมีผลกระทบต่อทรัพยากรที่ต้องใช้ เช่น งบประมาณ บุคลากร และพื้นที่ที่จำเป็น เป็นต้น ทำให้ต้องมีการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
- การปรับตัวและการเปลี่ยนแปลง (Adaptation and change) การเลือกเทคโนโลยีใหม่อาจต้องการการปรับตัวและการเปลี่ยนแปลงภายในองค์กร ซึ่งอาจมีความยืดหยุ่นน้อยหรือความต้านทานจากบุคลากรภายใน ซึ่งอาจเป็นอุปสรรคในการนำเทคโนโลยีเข้าสู่การใช้งาน
- ข้อจำกัดทางเทคนิค (Technical limitations) บางครั้งเทคโนโลยีอาจมีข้อจำกัดทางเทคนิค ที่ไม่สามารถตอบสนองความต้องการขององค์กรได้อย่างเต็มที่ อาจต้องพิจารณาความเหมาะสมและเลือกเทคโนโลยีที่สอดคล้องกับความต้องการขององค์กรอย่างดี
- ความเชื่อมั่นในเทคโนโลยี (Trust in technology) บางครั้งอาจมีปัญหาในเรื่องความเชื่อมั่นในเทคโนโลยีใหม่ ที่อาจส่งผลต่อการตัดสินใจในการเลือกเทคโนโลยี
การแก้ไขปัญหาและอุปสรรคเหล่านี้ เราสามารถใช้เครื่องมือและวิธีการต่างๆ เช่น การสะท้อนความต้องการขององค์กร การดำเนินการวิเคราะห์และทดสอบเทคโนโลยี การประเมินความเป็นไปได้และความเสี่ยง และการให้คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาและเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมสำหรับองค์กร
สรุป
ในขั้นตอนนี้มุ่งเพื่อพิจารณาและเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับองค์กร โดยพิจารณาความเหมาะสมทางเทคนิค ความเชื่อมโยงกับกระบวนการธุรกิจ หรือค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง เตรียมตัวเพื่อเปลี่ยนแปลงเข้าสู่การนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้งานในองค์กร ตั้งแต่การปรับปรุง ระบบสารสนเทศ การใช้งานระบบ IoT (Internet of Things) การใช้งานระบบเซ็นเซอร์ (sensor) การพัฒนาและนำเทคโนโลยีสมาร์ท (smart technology) และการนำเทคโนโลยีประมวลผลข้อมูล (Big Data Analytics) เข้าสู่กระบวนการตัดสินใจ (decision-making process) เพื่อให้บรรลุผลตามวัตถุประสงค์ที่มี
จากที่กล่าวมาจะเป็นเพียงข้อมูลขั้นตอนการวางแผนในการทำงานพื้นฐานเบื้องต้น สำหรับผู้ที่กำลังจะทำงานที่เกี่ยวกับการพัฒนาอุตสาหกรรม เพื่อยกระดับองค์กรให้สู่การเป็นอุตสาหกรรมยุคดิจิทัล โดยอาจเริ่มโดยนำแนวทางจาก ตัวอย่าง แผนโครงการส่งเสริมผู้ประกอบการอุตสาหกรรมสู่การเป็นอุตสาหกรรม 4.0 ที่กล่าวมาเป็นแนว และใช้แนวคิดอุตสาหกรรม 4.0 เป็นตัวชี้วัดเป้าหมายของความสำเร็จ ซึ่งจะพบว่าแนวคิดอุตสาหกรรม 4.0 นั้นมีดัชนีการวัดหลายดัชนีแตกต่างกันไปตามประเทศที่กำหนด (ดูเพิ่มเติม รวมข้อมูลดัชนีชี้วัดการเป็นอุตสาหกรรม 4.0) ในส่วนประเทศไทยของเราขอแนะนำให้อ้างอิงตาม ดัชนีชี้วัดระดับความพร้อมของอุตสาหกรรมไทย 4.0 (Thailand I 4.0 Index) น่าจะเหมาะสมที่สุด เพราะดัชนีนี้มีหน่วยงานในประเทศสนับสนุนส่งเสริมในการนำมาใช้ และยังมีการนำมาใช้เก็บข้อมูลมามากจากตัวอย่างอุตสาหกรรมในประเทศไทย ทำให้มีข้อมูลและตัวอย่างการทำงานในส่วนนี้มากเพียงพอในการมาใช้ศึกษาประกอบ และยังใช้เทียบความสามารถของตัวเองกับข้อมูลอุตสาหกรรมที่มีในประเทศได้ว่าเราอยู่ในระดับไหนอย่างไร การส่งเสริมและพัฒนาอุตสาหกรรม 4.0 ที่ดีควรใช้ข้อมูลและแนวคิดในด้านต่างๆ มาประกอบในการจัดทำแผนให้มากเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด สามารถศึกษาความรู้เพิ่มเติมที่ อุตสาหกรรม 4.0 (Industry 4.0)
---------------------------------
ที่มาข้อมูล
---------------------------------
สนใจเรื่องราวเพิ่มเติมคลิกที่นี่
อุตสาหกรรม 4.0 (Industry 4.0) รวมข้อมูล