ธรณีวิทยาเบื้องต้น บทที่ 18 ประวัติศาสตร์ของโลก

สนใจดูเรื่องราวธรณีวิทยาคลิกที่นี่

ธรณีวิทยาเบื้องต้น (Introduction to Geology)

บทที่ 18 ประวัติศาสตร์ของโลก: การเดินทางผ่าน 4 มหายุค

ธรณีวิทยา เป็นวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับโลกและกระบวนการที่เกิดขึ้นบนโลก ธรณีวิทยาเป็นวิทยาศาสตร์ที่สำคัญมาก เพราะมันช่วยให้เราเข้าใจถึงความเป็นมาของโลกและการเปลี่ยนแปลงของโลกในอนาคต โลกของเราเป็นดาวเคราะห์ที่มีพลวัต เต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลงที่ไม่หยุดนิ่ง ตั้งแต่การกำเนิด เมื่อประมาณ 4.5 พันล้านปีก่อน โลกได้ผ่านกระบวนการทางธรณีวิทยา สภาพภูมิอากาศ และวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต หล่อหลอมให้เป็นโลกที่เราอาศัยอยู่ในปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์แบ่งประวัติศาสตร์อันยาวนานของโลกออกเป็นช่วงๆ เรียกว่า "มหายุค" (Era) เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษาและทำความเข้าใจ โดยพิจารณาจากหลักฐานทางธรณีวิทยา ซากดึกดำบรรพ์ และเหตุการณ์สำคัญต่างๆ
โลกของเราได้ผ่านการเปลี่ยนแปลงมากมาย ทั้งในด้านธรณีวิทยา สภาพภูมิอากาศ และสิ่งมีชีวิต นักวิทยาศาสตร์แบ่งประวัติศาสตร์ของโลกออกเป็น 4 มหายุคหลักๆ โดยพิจารณาจากหลักฐานทางธรณีวิทยา ซากดึกดำบรรพ์ และเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ได้แก่ Precambrian, Paleozoic, Mesozoic และ Cenozoic โดยรายละเอียดของแต่ละยุครวมถึงยุคย่อยต่างๆ ได้แก่

ตารางเวลาธรณีวิทยา

1. มหายุค Precambrian (4.5 พันล้าน - 541 ล้านปีก่อน) 

มหายุค Precambrian เป็นช่วงเวลาที่ยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์โลก คิดเป็น 88% ของอายุทั้งหมดของโลก นับตั้งแต่การกำเนิดจนถึงวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เป็นยุคแห่งการก่อร่างสร้างตัว และการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ แบ่งออกเป็น 3 ยุคย่อย ดังนี้

1.1 ยุค Hadean (4.5 - 4 พันล้านปีก่อน) ยุคแรกเริ่ม โลกยังร้อนระอุ มีภูเขาไฟระเบิดมากมาย เกิดมหาสมุทร และมีการพุ่งชนของอุกกาบาตจำนวนมาก

- การกำเนิดโลก: ยุค Hadean เริ่มต้นจากการก่อตัวของโลก จากการรวมตัวของฝุ่นและก๊าซในระบบสุริยะ

- โลกยุคแรก: โลกในยุคนี้ร้อนระอุ เต็มไปด้วยภูเขาไฟระเบิด และการพุ่งชนของอุกกาบาต

- มหาสมุทร: มหาสมุทรเริ่มก่อตัวขึ้นในยุค Hadean จากไอน้ำที่ระเหยขึ้นจากภูเขาไฟ และการพุ่งชนของดาวหาง

1.2 ยุค Archean (4 - 2.5 พันล้านปีก่อน) เกิดแผ่นเปลือกโลก เริ่มมีสิ่งมีชีวิตจำพวกแบคทีเรียและสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน

- แผ่นเปลือกโลก: แผ่นเปลือกโลกเริ่มก่อตัวขึ้นในยุค Archean

- สิ่งมีชีวิต: สิ่งมีชีวิตแรกเริ่ม คือ prokaryote เช่น แบคทีเรียและสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน วิวัฒนาการขึ้นในยุค Archean

1.3 ยุค Proterozoic (...) สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์เริ่มปรากฏ

2 มหายุค Proterozoic (2.5 พันล้าน - 541 ล้านปีก่อน)

สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์เริ่มปรากฏโลกแห่งชีวิตโบราณ 6 ยุคแห่งการเปลี่ยนแปลง มหายุค Paleozoic (541 - 252 ล้านปีก่อน) เป็นช่วงเวลาสำคัญในประวัติศาสตร์โลก เป็นยุคแห่งการปะทุของสิ่งมีชีวิต (Cambrian explosion) และวิวัฒนาการอันหลากหลาย ตั้งแต่สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว จนถึงสัตว์มีกระดูกสันหลัง และพืชบก

- ออกซิเจนในชั้นบรรยากาศ: เหตุการณ์สำคัญในยุค Proterozoic คือ "เหตุการณ์ออกซิเจนครั้งใหญ่" (Great Oxidation Event) ซึ่งเกิดจากการสังเคราะห์แสงของสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน ทำให้มีออกซิเจนในชั้นบรรยากาศเพิ่มขึ้น

- สิ่งมีชีวิต eukaryote: สิ่งมีชีวิต eukaryote ซึ่งมีเซลล์ที่ซับซ้อนกว่า prokaryote วิวัฒนาการขึ้นในยุค Proterozoic
สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์: ช่วงปลายยุค Proterozoic เริ่มมีสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เช่น สาหร่าย และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง
มหายุค Paleozoic เป็นยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ทั้งในด้านธรณีวิทยา สภาพภูมิอากาศ และสิ่งมีชีวิต เป็นยุคที่ชีวิตเริ่มต้น และวิวัฒนาการ จนมีความหลากหลาย และซับซ้อน ก่อนที่จะเผชิญกับการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ ซึ่งเป็นจุดสิ้นสุดของมหายุคนี้ และเปิดทางสู่มหายุคใหม่อย่าง Mesozoic ยุคแห่งไดโนเสาร์ มหายุคนี้แบ่งออกเป็น 6 ยุคย่อย แต่ละยุคมีลักษณะเฉพาะ และเหตุการณ์สำคัญที่แตกต่างกันไป ดังนี้

2.1 ยุค Cambrian (541 - 485 ล้านปีก่อน)

- การปะทุของสิ่งมีชีวิต: ยุค Cambrian เริ่มต้นด้วยการปรากฏตัวของสิ่งมีชีวิตหลากหลายชนิดอย่างรวดเร็ว เรียกว่า "Cambrian explosion"

- สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง: สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังในทะเล เช่น ไทรโลไบต์ แบรคิโอพอด และสัตว์จำพวกหอย มีวิวัฒนาการ และแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง

- บรรพบุรุษของสัตว์มีกระดูกสันหลัง: เริ่มมีวิวัฒนาการของสัตว์มีกระดูกสันหลัง เช่น ปลาไม่มีขากรรไกร

2.2 ยุค Ordovician (485 - 443 ล้านปีก่อน)

- ความหลากหลายทางทะเล: สิ่งมีชีวิตในทะเล มีความหลากหลายมากขึ้น เช่น ปะการัง หอยงวงช้าง และปลาหมึก

- พืชบก: พืช เริ่มขึ้นมาบนบก ในรูปแบบของพืชไม่มีท่อลำเลียง เช่น มอส และลิเวอร์เวิร์ต

2.3 ยุค Silurian (443 - 419 ล้านปีก่อน)

- ปลา: ปลา มีวิวัฒนาการ และมีความหลากหลายมากขึ้น เช่น ปลา jawless fish และปลา placoderm

- พืชมีท่อลำเลียง: พืชมีท่อลำเลียง เช่น เฟิร์น เริ่มปรากฏ และแพร่กระจายบนบก

2.4 ยุค Devonian (419 - 359 ล้านปีก่อน)

- ยุค Devonian เรียกว่า "ยุคแห่งปลา" (Age of Fishes) เนื่องจากปลา มีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว และมีความหลากหลายมาก

- สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เช่น Ichthyostega มีวิวัฒนาการขึ้นจากปลา และเริ่มขึ้นมาอาศัยบนบก

- แมลงเริ่มปรากฏ และแพร่กระจายบนบก

2.5 ยุค Carboniferous (359 - 299 ล้านปีก่อน)

- ป่าขนาดใหญ่พืช เช่น เฟิร์น และ horsetail เจริญเติบโต และก่อตัวเป็นป่าขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของถ่านหินในปัจจุบัน

- สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์เลื้อยคลาน มีวิวัฒนาการขึ้น และเริ่มแพร่กระจาย

- แมลงมีปีก: แมลงมีปีก เช่น แมลงปอ เริ่มปรากฏ

2.6 ยุค Permian (299 - 252 ล้านปีก่อน)

- สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์เลื้อยคลาน เช่น pelycosaur และ therapsid มีวิวัฒนาการ และมีความหลากหลายมากขึ้น

- การสูญพันธุ์ ยุค Permian สิ้นสุดลงด้วยการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์โลก "Permian-Triassic extinction event" ซึ่งทำให้สิ่งมีชีวิตกว่า 90% สูญพันธุ์

3. มหายุค Mesozoic (252 - 66 ล้านปีก่อน) 

มหายุค Mesozoic เป็นยุคแห่งการครองโลกของไดโนเสาร์ แบ่งออกเป็น 3 ยุคย่อย คือ Triassic, Jurassic และ Cretaceous

3.1 ยุค Triassic (252 - 201 ล้านปีก่อน) 

การฟื้นตัวของสิ่งมีชีวิต: หลังจากการสูญพันธุ์ Permian-Triassic สิ่งมีชีวิตเริ่มฟื้นตัว และมีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว

ไดโนเสาร์: ไดโนเสาร์เริ่มวิวัฒนาการขึ้นในยุค Triassic และกลายเป็นสัตว์ที่ครองโลกในยุค Mesozoic

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเริ่มวิวัฒนาการขึ้นในยุค Triassic แต่ยังมีขนาดเล็ก และไม่เป็นที่เด่นชัด

3.2 ยุค Jurassic (201 - 145 ล้านปีก่อน)

ยุคแห่งไดโนเสาร์: ยุค Jurassic ถือเป็นยุคแห่งไดโนเสาร์ เนื่องจากไดโนเสาร์มีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว และมีความหลากหลายมาก

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมยังคงมีขนาดเล็ก และไม่เป็นที่เด่นชัด

3.3 ยุค Cretaceous (145 - 66 ล้านปีก่อน)

ไดโนเสาร์: ไดโนเสาร์ยังคงครองโลกในยุค Cretaceous แต่เริ่มมีการแข่งขันกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเริ่มมีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว และมีขนาดใหญ่ขึ้น

การสูญพันธุ์ Cretaceous-Paleogene: ช่วงปลายยุค Cretaceous เกิดการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ ที่เรียกว่า "การสูญพันธุ์ K-Pg" ซึ่งทำให้ไดโนเสาร์สูญพันธุ์ไป คาดว่าเกิดจากการพุ่งชนของอุกกาบาตขนาดใหญ่

4. มหายุค Cenozoic (66 ล้านปีก่อน - ปัจจุบัน)

มหายุค Cenozoic เป็นยุคแห่งการครองโลกของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม แบ่งออกเป็น 3 ยุคย่อย คือ Paleogene, Neogene และ Quaternary

4.1 ยุค Paleogene (66 - 23 ล้านปีก่อน)

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเริ่มมีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว และมีขนาดใหญ่ขึ้น

สัตว์เลื้อยคลาน: สัตว์เลื้อยคลานยังคงมีอยู่ แต่มีขนาดเล็กลง และไม่เป็นที่เด่นชัด

4.2 ยุค Neogene (23 - 2.58 ล้านปีก่อน)

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมยังคงมีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว และมีขนาดใหญ่ขึ้น

บรรพบุรุษของมนุษย์: บรรพบุรุษของมนุษย์เริ่มวิวัฒนาการขึ้นในยุค Neogene

4.3 ยุค Quaternary (2.58 ล้านปีก่อน - ปัจจุบัน)

ยุคน้ำแข็ง: ยุค Quaternary เป็นยุคที่เกิดยุคน้ำแข็งหลายครั้ง ซึ่งส่งผลกระทบต่อสภาพภูมิอากาศ และการกระจายตัวของสิ่งมีชีวิต

มนุษย์: มนุษย์สมัยใหม่ Homo sapiens ถือกำเนิดขึ้นในยุค Quaternary และเริ่มมีการพัฒนาสังคม และเทคโนโลยี

การเปลี่ยนแปลงของโลกผ่าน 4 มหายุค เป็นกระบวนการที่ยาวนาน และซับซ้อน สิ่งมีชีวิต สภาพภูมิอากาศ และแผ่นเปลือกโลก ต่างก็มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ การศึกษาประวัติศาสตร์ของโลก ช่วยให้เราเข้าใจถึงกระบวนการเหล่านี้ และช่วยในการทำนายอนาคตของโลกได้ การเดินทางผ่านประวัติศาสตร์โลก เผยให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงอันน่าทึ่ง ตั้งแต่โลกที่ร้อนระอุ ไร้ซึ่งชีวิต จนถึงโลกที่อุดมสมบูรณ์ มีสิ่งมีชีวิตหลากหลาย รวมถึงมนุษย์ การศึกษาประวัติศาสตร์โลก ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราเข้าใจอดีต แต่ยังช่วยให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาสมดุลของธรรมชาติ เพื่ออนาคตของโลก และเผ่าพันธุ์มนุษย์

{yourube}8BtNqVZmN3Q{/youtube}

....

Geologic Time Scale ธรณีกาล (ประวัติยุคต่างๆ ของโลกอย่างย่อๆ) by Curiosity Channel

-----------------------

{yourube}v4JzhWS77Nc{/youtube}

ยุคต่างๆ ของโลก by ONEMAN CREATOR

-----------------------