แหล่งมรดกโลก เอเชียตะวันออก จีน 1992 หุบเขาหวงหลงและพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ (Huanglong Scenic and Historic Interest Area)

1992 หุบเขาหวงหลงและพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ (Huanglong Scenic and Historic Interest Area)

แผนที่ https://maps.app.goo.gl/4o7unHo3tuTZe9xE7

หุบเขาหวงหลง: มรดกโลกแห่งความงดงามทางธรรมชาติและมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าแห่งมณฑลเสฉวน

หุบเขาหวงหลงและพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ (Huanglong Scenic and Historic Interest Area) ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของมณฑลเสฉวน สาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นแหล่งมรดกโลกขององค์การยูเนสโกที่ได้รับการยกย่องจากความงดงามทางธรรมชาติอันเป็นเลิศและลักษณะทางธรณีวิทยาที่มีนัยสำคัญ พื้นที่แห่งนี้ได้รับการประกาศให้เป็นเขตทัศนียภาพแห่งรัฐ (State Scenic Site) ในปี 1982 (พ.ศ. 2525) และได้รับความคุ้มครองทางกฎหมายในฐานะเขตอนุรักษ์ธรรมชาติโดยรัฐบาลมณฑลเสฉวนในปี 1987 (พ.ศ. 2530) ด้วยคุณสมบัติทางธรรมชาติที่โดดเด่น หวงหลงจึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติภายใต้เกณฑ์ (vii) ในปี 1992 (พ.ศ. 2535) และได้รับการรับรองเพิ่มเติมในฐานะพื้นที่สงวนชีวมณฑลของยูเนสโกในปี 2000 (พ.ศ. 2543)

พื้นที่หุบเขาหวงหลงครอบคลุมอาณาเขตกว้างขวางประมาณ 60,000 เฮกตาร์ (600 ตารางกิโลเมตร) ภายในเทือกเขามินชาน (Minshan Mountains) มีระดับความสูงที่หลากหลายอย่างมาก ตั้งแต่ 1,700 เมตรไปจนถึง 5,588 เมตร ซึ่งรวมถึงธารน้ำแข็งที่อยู่ทางตะวันออกสุดของจีน ความหลากหลายทางชีวภาพของพื้นที่นี้มีความโดดเด่นอย่างยิ่ง โดยเป็นที่อยู่อาศัยของระบบนิเวศป่าไม้ที่หลากหลาย ยอดเขาที่ปกคลุมด้วยหิมะ และน้ำพุร้อน นอกจากนี้ ยังเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่าใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น แพนด้ายักษ์ (Giant Panda) และลิงจมูกเชิดสีทองเสฉวน (Sichuan golden snub-nosed monkey) รวมถึงพืชพรรณนานาชนิดอันเนื่องมาจากที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่เป็นเอกลักษณ์ ณ จุดบรรจบของเขตพรรณพืชหลายแห่ง

คำอธิบายคุณค่าโดดเด่นระดับสากล (Outstanding Universal Value: OUV)

หุบเขาหวงหลงและพื้นที่ทางประวัติศาสตร์มีคุณค่าโดดเด่นระดับสากลภายใต้เกณฑ์ (vii) ซึ่งระบุถึงปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่งดงามเหนือคำบรรยาย และพื้นที่ที่มีความงามตามธรรมชาติอันเป็นเลิศ คุณค่านี้เกิดจากคุณลักษณะเฉพาะทางธรณีวิทยาและชีวภาพที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว:

ปรากฏการณ์ธรณีวิทยาที่ไม่เหมือนใคร: พื้นที่แห่งนี้มีชื่อเสียงในด้านสระหินปูน (travertine pools) ที่มีสีสันสดใส น้ำตก และการก่อตัวของหินปูนที่เกิดจากการสะสมของแคลเซียมคาร์บอเนตที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงเวลาหลายศตวรรษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหุบเขาหวงหลงที่โดดเด่นด้วยสระหินปูนสีสันสดใสกว่า 3,000 แห่ง ซึ่งลดหลั่นกันเป็นชั้นๆ คล้ายกับมังกรสีทองที่เลื้อยคดเคี้ยวไปตามภูเขา สระหินปูนและทะเลสาบหินปูนเหล่านี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งในสามตัวอย่างที่โดดเด่นที่สุดในโลก
ระบบนิเวศที่หลากหลายและความหลากหลายทางชีวภาพ: นอกเหนือจากความงามทางธรณีวิทยาแล้ว หวงหลงยังเป็นแหล่งรวมของระบบนิเวศป่าไม้ที่หลากหลาย ยอดเขาที่ปกคลุมด้วยหิมะ และน้ำพุร้อน ความแตกต่างของระดับความสูงที่กว้างขวางตั้งแต่ 1,700 เมตรถึง 5,588 เมตร ยังก่อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของพืชและสัตว์นานาชนิด รวมถึงเป็นที่ตั้งของธารน้ำแข็งที่อยู่ทางตะวันออกสุดของจีน ความสำคัญด้านชีวภาพของหวงหลงยังรวมถึงการเป็นถิ่นที่อยู่ของสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น แพนด้ายักษ์ และลิงจมูกเชิดสีทองเสฉวน นอกจากนี้ ด้วยตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ที่เป็นเอกลักษณ์ ณ จุดบรรจบของเขตพรรณพืชหลายแห่ง ทำให้พื้นที่นี้มีความหลากหลายทางพืชพรรณสูงมาก

บริบททางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม

หุบเขาหวงหลงเป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมอย่างลึกซึ้ง ได้รับการเคารพบูชามานานหลายศตวรรษและเป็นที่รู้จักในระดับสากลสำหรับมรดกทางธรรมชาติและวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์

ประวัติศาสตร์: พื้นที่แห่งนี้ได้รับการปกป้องมานานนับพันปี เนื่องจากมีความสำคัญในประเพณีทางศาสนาเต๋าและลามา (Lamaism) ประกอบกับความยากลำบากในการเข้าถึงตามธรรมชาติ บันทึกทางประวัติศาสตร์อย่าง "The Songpan County Chronicles" ระบุว่ามีการสร้างวัดสามแห่งในหวงหลงในช่วงราชวงศ์หมิง (Ming Dynasty) ระหว่างปี 1368 – 1644 C.E. (พ.ศ. 1911 – 2187) ซึ่งดึงดูดผู้แสวงบุญจำนวนมาก

สถาปัตยกรรมและวัฒนธรรม: ภายในพื้นที่ยังมีร่องรอยทางสถาปัตยกรรมที่เสริมสร้างเรื่องราวทางประวัติศาสตร์:

วัดหวงหลง (Huanglong Temple): เป็นวัดเต๋า (Taoist temple) ที่ตั้งอยู่ใกล้กับยอดหุบเขา เชื่อกันว่าเป็นสถานที่บูชามาตั้งแต่ยุคก่อนศาสนาเต๋าและมีอายุย้อนไปถึงสมัยราชวงศ์หมิง แม้ว่าวัดด้านหน้าและวัดกลางส่วนใหญ่จะอยู่ในสภาพปรักหักพัง แต่วัดด้านหลังที่ปลายหุบเขาหวงหลง และหอเจ้าแม่กวนอิม (Hall of the Goddess of Mercy) ในวัดกลางยังคงได้รับการอนุรักษ์ไว้อย่างดี นอกจากนี้ ยังมีข้อมูลที่ระบุว่าวัดหวงหลงซึ่งอุทิศให้กับเทพเจ้าแห่งน้ำของศาสนาเต๋า สร้างขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 18 (ประมาณปี 1701-1800 C.E. / พ.ศ. 2244-2343) และทำหน้าที่เป็นสถานที่แสวงบุญ
เจดีย์หิน (Small stone pagodas): พบในบ่อน้ำ Yuya (Jade-bathing) เชื่อกันว่ามีต้นกำเนิดจากราชวงศ์หมิง และมีตำนานเล่าว่าใช้เป็นเครื่องหมายของสถานที่ฝังศพของเฉิง ซื่อชาง (Cheng Shichang) ซึ่งเป็นหลานชายของผู้ก่อตั้งราชวงศ์ถัง (Tang Dynasty) ข้อนี้เป็นตำนานที่เล่าขานสืบต่อกันมาและยังไม่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ยืนยันชัดเจน
ความสำคัญทางวัฒนธรรม: หวงหลงมีความผูกพันอย่างลึกซึ้งกับความเชื่อและนิทานพื้นบ้านของชาวทิเบตในท้องถิ่น ภูมิประเทศส่วนใหญ่ รวมถึงยอดเขาเซฺว่เป่าติ่ง (Xuebaoding peak) และหุบเขาหวงหลง ล้วนมีความสำคัญในประเพณีของพวกเขา โดยหุบเขาเป็นที่รู้จักกันในชื่อ "เซ่อเอ๋อร์จั่ว" (Se'erzuo) หรือทะเลสาบทองคำ ยอดเขาเซฺว่เป่าติ่งเองก็ได้รับการเคารพโดยชาวทิเบตในท้องถิ่นว่าเป็นยอดเขาศักดิ์สิทธิ์
ตำนานกำเนิดชื่อหวงหลง: การก่อตัวของหินปูนแคลเซียมคาร์บอเนตเป็นชั้นๆ ที่โดดเด่นในหุบเขาหวงหลง ซึ่งมีลักษณะคล้าย "มังกรทองที่เลื้อยคดเคี้ยวไปตามป่าบริสุทธิ์" ได้รับการเชื่อกันอย่างกว้างขวางว่าเป็นแรงบันดาลใจเบื้องหลังชื่อของพื้นที่นี้ "หวงหลง" (Huanglong) ซึ่งแปลว่า "มังกรเหลือง" หรือ "มังกรทอง" ข้อนี้เป็นตำนานที่เล่าขานสืบต่อกันมาและยังไม่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ยืนยันชัดเจน
ศาสนาเต๋า: ประเพณีเต๋ายังช่วยเพิ่มความลึกลับให้กับพื้นที่ โดยมีความเชื่อว่าเจินเหริน (Zhenren) หรือ "ผู้สมบูรณ์แบบ" แห่งหวงหลง ซึ่งเป็นอมตะของลัทธิเต๋า ได้มาบำเพ็ญเพียรที่นี่ วัดหวงหลงที่อุทิศให้กับเทพเจ้าแห่งน้ำของลัทธิเต๋ายังคงเป็นจุดหมายปลายทางที่ผู้แสวงบุญชาวจีนเดินทางมาเยี่ยมเยือนบ่อยครั้ง
น้ำพุเฟ่ยชุ่ย (Feicui Spring): ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยชุมชนท้องถิ่น และเชื่อว่ามีคุณสมบัติในการรักษาโรค โดยรวมแล้ว หุบเขาหวงหลงโดดเด่นด้วยรูปแบบชาติพันธุ์ที่หลากหลาย สะท้อนให้เห็นถึงมรดกทางวัฒนธรรมที่มั่งคั่งและหลากหลายของทั้งชาวทิเบตและชาวฮั่น

จุดเด่นสำคัญ

หุบเขาหวงหลงและพื้นที่ทางประวัติศาสตร์นำเสนอจุดเด่นที่น่าสนใจหลายประการที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวและนักวิชาการจากทั่วโลก:

สระหินปูนสีสันสดใส (Colorful Travertine Pools): หัวใจสำคัญของความงามของหวงหลงคือสระหินปูนกว่า 3,000 แห่งที่ก่อตัวเป็นชั้นๆ ไล่ระดับลงมาอย่างงดงาม แต่ละสระมีเฉดสีที่แตกต่างกันไปตามแร่ธาตุและแสงอาทิตย์ ทำให้เกิดทัศนียภาพที่น่าตื่นตาตื่นใจ สระเหล่านี้รวมกันแล้วมีลักษณะคล้ายกับ "มังกรเหลือง" หรือ "มังกรทอง" กำลังเลื้อยคดเคี้ยวไปตามหุบเขา
น้ำตกหินปูนและการก่อตัวของหินปูน (Travertine Waterfalls and Formations): นอกเหนือจากสระน้ำแล้ว พื้นที่แห่งนี้ยังมีน้ำตกหินปูนและภูมิทัศน์หินปูนที่น่าทึ่ง ซึ่งเป็นผลมาจากกระบวนการสะสมของแคลเซียมคาร์บอเนตตามธรรมชาติ
ระบบนิเวศป่าไม้ที่หลากหลายและธารน้ำแข็ง (Diverse Forest Ecosystems and Glacier): หวงหลงเป็นที่ตั้งของระบบนิเวศป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ ยอดเขาที่ปกคลุมด้วยหิมะ และน้ำพุร้อน นอกจากนี้ ยังเป็นที่ตั้งของธารน้ำแข็งที่อยู่ทางตะวันออกสุดของประเทศจีน
ความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity Hotspot): เป็นถิ่นที่อยู่ของสัตว์หายากและใกล้สูญพันธุ์ เช่น แพนด้ายักษ์และลิงจมูกเชิดสีทองเสฉวน ทำให้เป็นพื้นที่สำคัญสำหรับการอนุรักษ์สัตว์ป่า
วัดหวงหลง (Huanglong Temple): วัดเต๋าโบราณที่ตั้งอยู่บนยอดหุบเขา ซึ่งเป็นศูนย์กลางทางศาสนาและวัฒนธรรมที่สำคัญ มาพร้อมกับประวัติศาสตร์อันยาวนานตั้งแต่สมัยราชวงศ์หมิง
ยอดเขาเซฺว่เป่าติ่ง (Xuebaoding Peak): ยอดเขาที่สูงที่สุดในพื้นที่ และเป็นยอดเขาศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวทิเบตในท้องถิ่นให้ความเคารพบูชา
น้ำพุเฟ่ยชุ่ย (Feicui Spring): หรือน้ำพุหยก ซึ่งเป็นน้ำพุที่ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์และมีคุณสมบัติทางยา

หุบเขาหวงหลง และพื้นที่ทางประวัติศาสตร์เป็นแหล่งมรดกโลกที่สะท้อนถึงความงดงามตามธรรมชาติอันเป็นเลิศและคุณค่าทางวัฒนธรรมที่ลึกซึ้ง การก่อตัวของสระหินปูนสีสันสดใสที่ลดหลั่นกันเป็นชั้นๆ นับเป็นปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาที่หาได้ยากและมีความโดดเด่นระดับโลก เสริมด้วยระบบนิเวศที่หลากหลาย ความอุดมสมบูรณ์ทางชีวภาพ และการเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์หายากหลายชนิด เช่น แพนด้ายักษ์และลิงจมูกเชิดสีทองเสฉวน ยิ่งไปกว่านั้น ประวัติศาสตร์อันยาวนานของพื้นที่ในฐานะศูนย์กลางทางศาสนาและวัฒนธรรม โดยเฉพาะวัดเต๋าโบราณและประเพณีของชาวทิเบต ล้วนเพิ่มมิติทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า

หวงหลงจึงมิใช่เพียงสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ แต่เป็นพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิตและแหล่งอารยธรรมที่บอกเล่าเรื่องราวการอยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืนระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติมานานนับพันปี คุณค่าโดดเด่นระดับสากลของหวงหลงจึงไม่เพียงอยู่ที่ความงามทางทัศนียภาพที่น่าอัศจรรย์ แต่ยังรวมถึงความสำคัญในการอนุรักษ์ระบบนิเวศที่เปราะบางและมรดกทางวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของโลก